Η επιλογή απόκτησης ξεκινημένου νεαρού κυνηγόσκυλου από οργανωμένο εκτροφείο ή από “αναγνωρισμένο” ερασιτέχνη εκτροφέα, τουλάχιστον για τα βασικά ζητούμενα προσφέρει μια σχετική εγγύηση. Φυσικά, αποκλείονται τυχάρπαστοι απατεώνες που αυτοπροσδιορίζονται ως εκτροφείς και εκπαιδευτές…

Από τους σωστούς λοιπόν, εκείνους που θέλουν να συνεχίσουν διατηρώντας ταυτόχρονα και την όποια φήμη απέκτησαν, θεωρείται σίγουρο πως κάθε σκυλί τους έχει περάσει όλα τα κλασσικά στάδια εκπαίδευσης. Η μετέπειτα πορεία του ασφαλώς και εξαρτάται πλέον από εμάς, όμως ως τη στιγμή της τελικής επιλογής θα το έχουμε δει να ερευνά, να φερμάρει, να συναινεί και να απορτάρει. 

«Κουβαλιούνται από τα αίματα»

Όλα τα παραπάνω είναι στοιχεία που τα διαθέτει από ένστικτο ή όπως μας αρέσει να λέμε “κουβαλιούνται από τα αίματα”, όμως το θέμα της συναίνεσης, της συνεργασίας δηλαδή με άλλα κυνηγόσκυλα είναι και στοιχείο χαρακτήρα. Kάθε σκυλί διαθέτει την δική του προσωπικότητα, εμφανίζει τις δικές του αρετές, αδυναμίες και ιδιαιτερότητες, όμως σαν ζώο αγέλης, αν από μικρό μάθει να συνεργάζεται και να ακολουθεί με σειρά τους κυνηγετικούς κανόνες, δύσκολα αργότερα θα αλλάξει χούγια. Nεαρά κυνηγόσκυλα που έχουν συνηθίσει να συνυπάρχουν σε κουμάσι, εκπαιδευτικά και κυνηγότοπο, είναι σχεδόν βέβαιο πως και όπου κι αν βρεθούν, πάλι τις ίδιες καλές συνήθειες θα ακολουθούν.

Δυστυχώς όμως δεν είναι καθόλου σίγουρο πως θα συμβεί το ίδιο και με το κάθε ένα κουτάβι που με κάποιο τρόπο αποκτήσαμε και μεγαλώνει μόνο του στην αυλή μας. Οι περισσότερες βέβαια πιθανότητες είναι και αυτό να ακολουθήσει με τον καιρό την σωστή τακτική, μπορεί όμως να γίνει και το αντίθετο.

Σκύλος “παρτάκιας”

Ο χαρακτηρισμός αφορά κυνηγόσκυλο με επίμονο, εγωιστικό χαρακτήρα τον οποίο διακρίναμε μεν νωρίς, αλλά δεν κάναμε  κάτι για να τον διαφοροποιήσουμε με αποτέλεσμα να μην μας αναγνωρίζει ως κυρίαρχο αφεντικό. Το αγαπάμε, το φροντίζουμε, το προετοιμάζουμε αλλά πρέπει και να υπακούει σ’ αυτά που εμείς του δείχνουμε. Αν ο σκύλος επιβληθεί γιατί εμείς δεν κάνει να τον μαλώσουμε ή να τον τιμωρήσουμε, τότε η μπάλα χάθηκε… Εξυπακούεται πως μάλωμα και τιμωρία δεν σημαίνει ούτε ξύλο, ούτε ρεύμα…

Αν ως την ηλικία 1-1,5 χρόνων δεν έχουμε επέμβει δραστικά, τότε είναι μάλλον απίθανο ο σκύλος μας να αλλάξει χαρακτήρα. Σκύλος που συνήθισε να έχει “το πάνω χέρι” σε σπίτι και κυνηγότοπο, μόνο με δικούς του όρους δέχεται συνεργασία με άλλα σκυλιά, αφού και στην συναίνεση πρέπει να κυριαρχήσει. Κυνηγόσκυλο με τέτοιο χαρακτήρα, μπορεί να είναι σχετικά ατίθασο και ανυπάκουο, όμως εύκολα μπορεί να εξελιχθεί ως ένα από τα κορυφαία της φυλής του, αρκεί να κυνηγάει μόνο. Μαζί με άλλα, λόγω πάθους, παρορμητισμού και ένστικτου κυριαρχίας, είναι καταδικασμένο να κάνει “ζημιά”…

Ένας τέτοιος σκύλος, αν με συνεχή και επίμονη δουλειά από μέρους μας δεν “στρώσει” πάνω σε θήραμα όπως το ορτύκι, τότε κάθε παρουσία του μαζί με άλλα σε κυνήγι μπεκάτσας και πέρδικας θα σημαίνει καταστροφή…

Εμπειρικές καταγραφές

Μου έτυχαν δυο τέτοια σκυλιά. Το ένα όσο και αν προσπάθησα παρέμεινε αγύριστο κεφάλι. “Σταδιοδρόμησε” σε φίλο από τα Καλάβρυτα και στα χρόνια που κυνήγησε είχε εξαιρετική πορεία. Πάντα μόνο όμως, άλλους σκύλους κοντά του δεν ήθελε. Με το άλλο που ήταν και ομορφότερο επέμενα περισσότερο. Επί ένα χρόνο το έβγαζα μόνο του σε ορτύκια και σε ηλικία 15 μηνών είδα φανερή βελτίωση. Ίσως επειδή έβαλε στο στόμα του αρκετά, έπαψε να κάνει “ζημιά” στην έρευνα… Απλά, όταν άλλα φέρμαραν ορτύκι, μπεκάτσα ή πέρδικα, αυτό αδιαφορούσε, δεν πλησίαζε καθόλου για συναίνεση. Εξακολουθούσε να θέλει να είναι ο πρώτος… Τέτοια κυνηγόσκυλα πάντα υπήρχαν και θα συνεχίσουν να παρουσιάζονται. Το κουσούρι τους οφείλεται σ’ ένα συνδυαστικό μείγμα κυριαρχίας, ζήλιας, πάθους και ατομισμού. Τι κάνουμε αν ένας τέτοιος σκύλος ήδη υπάρχει στα χέρια μας; Μετράμε τα παρακάτω αν και αποφασίζουμε.

• Αν έχουμε μόνο αυτόν, κυνηγάμε μόνοι και μας ικανοποιεί η απόδοσή του, τον κρατάμε χωρίς δεύτερη σκέψη.
• Αν έχουμε κι άλλα ικανά κυνηγόσκυλα και είτε από συνήθεια, είτε από ανάγκη μάθαμε να τα κυνηγάμε με βάρδιες, μια εκείνα και μια αυτόν, τότε πάλι δεν υπάρχει πρόβλημα, μένει.

Σε κάθε περίπτωση πρέπει να γνωρίζουμε ότι ένας σκύλος κοινωνικός, υπάκουος και έξυπνος, θεωρείται ιδανικός για “μαθήματα” σε κουτάβια. Αντίθετα σκύλος “παρτάκιας”, όσο καλός κι αν είναι κυνηγώντας μόνος του, πρέπει να ξέρουμε πως είναι ο πλέον ακατάλληλος για “δάσκαλος”…

Σκύλος με “δόντι”

Το ένστικτο επαναφοράς του θηράματος σε ηλικία 2-3 μηνών το βλέπουν παιγνίδι, στους 6-7 συνήθεια και λίγο αργότερα υποχρέωση. Σε αυτό το διάστημα πρέπει να διορθώσουμε ότι δεν γίνεται σωστά. Αν το κουτάβι βρίσκεται στα χέρια μας από την περίοδο του απογαλακτισμού, οι μόνοι υπεύθυνοι για το κουσούρι που βγάζει στο θέμα απόρτ, είμαστε εμείς. Κυνηγόσκυλο που το μάθαμε να επαναφέρει ότι του πετάμε και αργότερα το ίδιο έμαθε να μας φέρνει ότι τουφεκάμε, δεν γίνεται ξαφνικά να “χαλάσει”… 

Συμπεριφορές που αναδεικνύουν το απορτάρισμα ως κουσούρι βαραίνουν περισσότερο εμάς. Το ελάττωμα αυτό εμφανίζεται με διαφορετικές σκηνές…  Θα δούμε να το βάζει στο στόμα του και να το αφήνει, να σκάβει και να το κρύβει, να το μαδάει και να το παρατάει μακρύτερα, να το φέρνει μέχρι τα μισά της απόστασης, και τέλος να το φέρνει μασημένο σαν κιμά ή στην διαδρομή να το καταπίνει. Οι δύο τελευταίες περιγραφές ανήκουν στις χειρότερες των περιπτώσεων και συνήθως αφορούν ορτύκια. Είναι πράγματι τραγικό να έχουμε κυνηγόσκυλο που στο ξεκίνημα ξεδιπλώνει αρετές, και στην τελευταία πράξη να καταστρέφει όλη την εικόνα… Στην περίπτωση που είναι μικρότερο των 1,5 χρόνων πιθανότητες βελτίωσης υπάρχουν. Ξεπαγώνουμε ένα ορτύκι, χαϊδεύουμε ανάποδα το φτέρωμα ώστε να “ζωντανέψουν” οι αναθυμιάσεις του, και το κρύβουμε πηγαίνοντας το κοντά για να το μυρίσει. Δυο τρεις φορές έτσι, και άλλες τόσες του το πετάμε φανερά για να μας το ξαναφέρει. Αν δεν ανταποκριθεί, το κρατάμε δεμένο, θεατή πλέον, και φέρνουμε άλλο σκυλί για να του δείξει τι πρέπει να κάνει. Είναι σχεδόν βέβαιο πως κάποια στιγμή θα το κάνει. Εκείνο που δεν είναι ξεκάθαρο είναι ο χρόνος που θα απαιτηθεί να αφιερώσουμε ώστε ο σκύλος να διορθωθεί. Σε κάθε περίπτωση, αν έχουμε σκυλί που αξίζει προσπάθειας να το κάνουμε καλύτερο, αλλά εμείς το συναντάμε μόνο μια φορά για νερό και φαγητό, είναι σίγουρο πως το κουσούρι του θα το κουβαλάει για πάντα.