Ένας κυνηγετικός σκύλος κινδυνεύει από τραυματισμούς είτε όταν αντιμετωπίζει αγριογούρουνα, είτε όταν ανεβοκατεβαίνει στους χαλιάδες της Πίνδου, είτε ακόμα και όταν τρέχει στις απλωσιές της Κωπαΐδας…

Όταν μιλάμε για κυνηγόσκυλα, τα τραύματα και οι τραυματισμοί είναι… στο πρόγραμμα, όσο και να τα προσέχει ή να τα φροντίζει κανείς. Όποια και αν είναι η φυλή προέλευσης ή το καθήκον του, ένας κυνηγετικός σκύλος κινδυνεύει από τραυματισμούς είτε όταν αντιμετωπίζει αγριογούρουνα, είτε όταν ανεβοκατεβαίνει στους χαλιάδες της Πίνδου, ακόμα και όταν τρέχει στις απλωσιές της Κωπαΐδας… Βέβαια, η φύση έχει προικίσει τον οργανισμό και του σκύλου με τα “μέσα” για την επούλωση των τραυμάτων: οι μηχανισμοί επούλωσης των τραυμάτων είναι από τους αρχαιότερους στη φυσική άμυνα του κάθε έμβιου οργανισμού. 

To σάλιο ως φάρμακο!

Ο μακρινός πρόγονος του σκύλου ήταν ένα αρπακτικό που περιπλανιόταν στην άγρια φύση για πολλές χιλιάδες χρόνια, αντιμετωπίζοντας τα θηράματα και τους ανταγωνιστές του, μέσα σε μία συνεχή πάλη για την επιβίωση… Οι πληγές και μικρά ή μεγάλα τραύματα ήταν κάτι που τα άγρια σκυλιά αντιμετώπιζαν σε καθημερινή βάση, πολύ πριν εξημερωθούν και συνδέσουν τη ζωή τους με τον άνθρωπο και τις ανάγκες του. Σε όλη αυτήν την διαδρομή των χιλιάδων χρόνων εξέλιξης, ο οργανισμός του σκύλου απέκτησε τους δικούς του μηχανισμούς επούλωσης των τραυμάτων.

Πολύ συνοπτικά και “σφαιρικά”, η επούλωση ενός τραύματος στον σκύλο εξελίσσεται ως εξής:

Αρχικά, το ζώο γλύφει επίμονα το τραύμα του με έναν ενστικτώδη τρόπο που καταφέρνει δύο πράγματα: αφενός καθαρίζει την πληγή από χώματα, ξένα σώματα κ.λπ, και αφετέρου χρησιμοποιεί τις… αντιμικροβιακές ιδιότητες που έχει το σάλιο του για να περιορίσει μία πιθανή μόλυνση! Ταυτόχρονα, ενεργοποιείται ο μηχανισμός πήξης του αίματος, ώστε να σταματήσουν οι μικροαιμορραγίες στην περιοχή του τραύματος. Σε δεύτερο χρόνο, τα αμυντικά κύτταρα του οργανισμού κατακλύζουν την περιοχή του τραύματος, αρχίζοντας άμεσα να “καταναλώνουν” τους νεκρούς ιστούς και τα μικρόβια που έχουν επιμολύνει την περιοχή.

Στο τρίτο στάδιο, ο οργανισμός ξεκινάει να “κατασκευάζει” καινούργιους ιστούς, μέχρι την πλήρη αποκατάσταση της περιοχής. Ωστόσο, για να εξελιχθεί απρόσκοπτα αυτή η κατασκευή των ιστών, απαιτεί την χρήση πολλών θρεπτικών συστατικών και ενέργειας… Σε αυτό το διάστημα η κυκλοφορία του αίματος είναι ιδιαίτερα αυξημένη στην πληγείσα περιοχή, ώστε να προωθούνται σε αυτήν τα θρεπτικά συστατικά και να απομακρύνονται τα επιβλαβή. Ταυτόχρονα, υπάρχει και… πόνος, γιατί είναι απαραίτητο να υπάρχει: επειδή το ζώο πονάει, δεν “ζορίζει” τη συγκεκριμένη περιοχή και την προφυλάσσει (όπως π.χ. ένας σκύλος που κουτσαίνει “φυλάει” το χτυπημένο πόδι του). 

Η αιμορραγία που δεν σταματά

Βεβαίως, η επουλωτική διαδικασία έχει και τους περιορισμούς της! Τα πολύ μεγάλα ή τα πολύ βαθιά τραύματα επουλώνονται πολύ δύσκολα, και σε πολύ μεγάλο βάθος χρόνου… Πολλές φορές, αν ο σκύλος δεν βοηθηθεί με προσπάθεια θεραπείας από τον άνθρωπο, η επιμόλυνση υπερνικά τους φυσικούς μηχανισμούς προστασίας. Και τότε η πληγή κακοφορμίζει, με αποτέλεσμα η διαδικασία της επούλωσης να σταματάει και μικρόβια ή τοξικές ουσίες από την πληγή, να διαχέονται στον οργανισμό.

Επίσης, προσοχή χρειάζεται σε τραύματα με έντονη αιμορραγία: οι μηχανισμοί πήξης του αίματος δεν μπορούν να σταματήσουν την απώλεια αίματος, από τα μεγάλης διαμέτρου αγγεία! Έτσι, η συνεχιζόμενη απώλεια αίματος οδηγεί σε τραυματική αναιμία, ακόμα και σε θάνατο αν δεν σταματήσει έγκαιρα. Ακόμα και μικρής έκτασης τραύματα, δύσκολα επουλώνονται εάν βρίσκονται σε περιοχή με σχετικά μεγάλη κινητικότητα (όπως π.χ. μία άρθρωση). Αυτός είναι και ο λόγος που σε ορισμένες περιπτώσεις, ο κτηνίατρος μπορεί να ακινητοποιήσει την περιοχή.

Τέλος, σε ορισμένα νοσήματα όπως είναι ο σακχαρώδης διαβήτης, οι διαταραχές του θυρεοειδούς αδένα, οι διαταραχές του ανοσοποιητικού συστήματος, η χρόνια αναιμία και άλλες παθολογικές καταστάσεις, είναι δύσκολη ακόμα και η επούλωση των μικρών τραυμάτων (είτε καθυστερεί πολύ, είτε δεν ολοκληρώνεται).