Υπολογίζεται, ότι περίπου ένα στα τρία σκυλιά, σε κάποια φάση της ζωής του θα εμφανίσει κάποιου είδους πάθηση στις αρθρώσεις, η έγκαιρη διάγνωση των οποίων είναι πάρα πολύ σημαντική.
κείμενο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΦΕΡΛΕΜΗΣ κτηνίατρος
Οι αρθρώσεις επιτελούν ένα σημαντικό και σύνθετο ρόλο στον οργανισμό τόσο των ανθρώπων, όσο και των ζώων. Πρέπει να παρέχουν στήριξη, συνδέοντας τα οστά, ταυτόχρονα όμως σταθερότητα και κινητικότητα.
Υπολογίζεται ότι τουλάχιστον το 30% των σκύλων θα εμφανίσουν παθήσεις που σχετίζονται με τις αρθρώσεις σε κάποια φάση της ζωής τους. Υπάρχουν παθήσεις οι οποίες εμφανίζονται κυρίως σε νεαρά σκυλιά και υπάρχουν παθήσεις που σχετίζονται με την σταδιακή εκφύλιση των αρθρώσεων, οι οποίες εμφανίζονται με την πάροδο του χρόνου σε προχωρημένη ηλικία. Μία άρθρωση για να εμφανίσει κάποιο πρόβλημα θα πρέπει είτε (παρότι αρχικά υγιής) να υφίσταται κάποια υπερβολική φόρτιση (όπως συμβαίνει με τα κυνηγόσκυλα) είτε να μην έχει τη σωστή κατασκευή, οπότε ακόμα και με τη σωστή φόρτιση να εμφανίσει κάποιο πρόβλημα.
Ανάλογα με τη φυλή
Οι παθήσεις των αρθρώσεων διαφέρουν ανάλογα με τη φυλή: οι μεγαλόσωμες φυλές εμφανίζουν παθήσεις οι οποίες σχετίζονται κυρίως με την μη σωστή διαμόρφωση, δηλαδή τη μη σωστή κατασκευή κάποιων αρθρώσεων, οι οποίες υφίστανται μεγάλες καταπονήσεις και οι κυριότερες από αυτές είναι τα ισχία, ο αγκώνας, ο ώμος και τα γόνατα.
Είναι χαρακτηριστικές, πολύ γνωστές σε αυτούς που ασχολούνται με την καθαροαιμία και τις μεγαλόσωμες φυλές, οι παθήσεις όπως η δυσπλασία του ισχίου και η δυσπλασία του αγκώνα. Σήμερα, οποιοσδήποτε καθαρόαιμος σκύλος για να μπορέσει να δώσει απογόνους, θα πρέπει να έχει ελεγχθεί για τη δυσπλασία του ισχίου και σύντομα απ’ όσο γνωρίζουμε, οι κυνολογικοί όμιλοι θα ξεκινήσουν προγράμματα τα οποία θα σχετίζονται και με τον έλεγχο για τη σωστή διαμόρφωση του αγκώνα σε ότι αφορά τα σκυλιά που πρόκειται να αναπαραχθούν. Υπάρχουν παθήσεις των αρθρώσεων που μπορεί να εμφανιστούν σε νεαρά ζώα.
Οι δυσπλασίες πολύ συχνά και στη βαριά τους μορφή, μπορεί να εκδηλωθούν και σε ζώα που είναι ηλικίας λίγων μηνών. Άλλες φορές, μπορεί το πρώτο τους στάδιο να περάσει απαρατήρητο και να εκδηλωθούν με τη μορφή οστεοαρθρίτιδας σε προχωρημένη ηλικία.
Οστεοαρθρίτιδα μπορεί να εμφανιστεί και σε ζώα τα οποία είχαν φυσιολογικές αρθρώσεις από την κατασκευή τους, λόγω άλλων προβλημάτων που μπορεί να είναι οι τραυματισμοί ή η υπερβολική καταπόνηση. Ένα ζώο το οποίο εμφανίζει πρόβλημα με τις αρθρώσεις μπορεί να κουτσαίνει, κάτι που είναι εύκολα αντιληπτό. Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις που στα μάτια του άπειρου παρατηρητή, μπορεί να περάσουν απαρατήρητες σε πρώτη φάση.
Η απροθυμία…
Ένας σκύλος ο οποίος μειώνει τα επίπεδα δραστηριότητάς του, ο οποίος δεν ακολουθεί στο παιχνίδι ή το κυνήγι, ο οποίος αργεί να σηκωθεί και δείχνει μία δυσκολία να καθίσει, ένας σκύλος που δείχνει απροθυμία να ανέβει και να κατέβει σκάλες, να πηδήξει από το αυτοκίνητο για να τρέξει στη φύση, είναι πιθανόν να εμφανίζει κάποιο πρόβλημα με τις αρθρώσεις.
Όταν παρατηρήσετε κάτι από αυτά, θα πρέπει να ζητήσετε τη βοήθεια του κτηνίατρου που παρακολουθεί το σκύλο σας. Αυτός θα ξεκινήσει με μία προσεκτική παρατήρηση του τρόπου που βαδίζει, του τρόπου που κάθεται, του τρόπου που σηκώνεται, που ανεβαίνει σκάλες το ζώο μας.
Στη συνέχεια, θα ψηλαφήσει τις αρθρώσεις του και θα εντοπίσει πιθανό τριγμό, πιθανό πόνο ή πιθανές αστάθειες που μπορεί να υπάρξουν σε κάποια άρθρωση και στη συνέχεια ανάλογα με την κρίση του, μπορεί να προβεί σε ακτινολογικό έλεγχο των αρθρώσεων, προκειμένου να εντοπίσει κάποιες αλλοιώσεις που είναι τόσο μικρές που να μην μπορούν να ψηλαφηθούν ή να φαίνονται με γυμνό μάτι.
Οι αρθρώσεις οι οποίες εμφανίζουν προβλήματα, με το πέρασμα του χρόνου εμφανίζουν εκφυλιστικές αλλοιώσεις, οι οποίες σχετίζονται με πάχυνση του αρθρικού θυλάκου ή με αλλαγή της ποσότητας ή και της ποιότητας του αρθρικού υγρού, που είναι το υγρό το οποίο σαν λιπαντικό λειτουργεί μέσα στην άρθρωση και μειώνει τις τριβές.
Ακόμα, μπορούν να σχετίζονται και με αλλοιώσεις του υποκείμενου οστού, δηλαδή του οστού που βρίσκεται κάτω από το χόνδρο που καλύπτει, προστατεύει και δίνει την ευχέρεια κίνησης της άρθρωσης, το οποίο έχει σαν αποτέλεσμα τη δημιουργία οστεοαρθρίτιδας και την δημιουργία οστεόφυτων. Αυτές είναι μικρές ανώμαλες προεκβολές οστικού ιστού, οι οποίες στην αρχή απλά εμποδίζουν την κίνηση και στο μέλλον μπορεί να οδηγήσουν σε πόνο και σε υποβάθμιση της ποιότητας ζωής του ζώου μας.
Ο ρόλος της πρόληψης
Κάποιες από τις παθήσεις των αρθρώσεων μπορούν να προληφθούν. Αυτές οι οποίες έχουν κάποιο γενετικό υπόβαθρο και οι οποίες μπορούν να μεταδοθούν από γενιά σε γενιά, προσπαθούμε σιγά – σιγά μέσω του ελέγχου και του αποκλεισμού από την αναπαραγωγή των ατόμων τα οποία εμφανίζουν τέτοια προβλήματα, να κάνουμε γενιές καθαρόαιμων σκύλων, οι οποίες να μην έχουν τα προβλήματα αυτά των αρθρώσεων. Όμως, δεν είναι δυνατόν να προληφθούν όλα, οπότε ακόμα και αν γίνεται αυτή η επιλογή, μπορεί να έχουμε άτομα τα οποία θα εμφανίσουν τέτοια προβλήματα.
Σε αυτές τις περιπτώσεις η θεραπεία μπορεί να είναι συντηρητική σε πιο απλές περιπτώσεις, με αντιφλεγμονώδη τα οποία απλά βοηθάνε και βελτιώνουν την ποιότητα ζωής του ζώου το οποίο εμφανίζει το πρόβλημα, ή με κάποια φάρμακα τα οποία λειτουργούν προστατευτικά και θρεπτικά για το χόνδρο και τα οποία μακροπρόθεσμα μπορούν να δώσουν μειωμένη φθορά και καλύτερη ποιότητα ζωής στο σκύλο μας. Το αν είναι σε θέση να βγαίνει στο κυνήγι κρίνεται κατά περίπτωση. Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις οι οποίες είναι τόσο σοβαρές που χρειάζονται χειρουργική αντιμετώπιση. Όπως για κάθε παθολογική κατάσταση, που σχετίζεται και με την δική μας υγεία και με την υγεία του, πολύ σημαντικό ρόλο παίζει η πρόληψη και η ταχύτερη δυνατή αντιμετώπιση του προβλήματος πριν αυτό επεκταθεί, πριν γίνει πολύ σοβαρό και πριν δημιουργήσει μη αναστρέψιμα προβλήματα στην υγεία της άρθρωσης.
Η οστεοαρθρίτιδα στην τρίτη ηλικία
Σε ότι αφορά τα ηλικιωμένα ζώα είναι πάρα πολύ συχνό, ακόμα και ζώα τα οποία δεν εμφανίζουν προδιάθεση και δεν έχουν κάποιο γενετικό πρόβλημα με τις αρθρώσεις τους, να έχουν οστεοαρθρίτιδα, ένα πολύ γνωστό πρόβλημα στα σκυλιά τρίτης ηλικίας. Αυτά τα σκυλιά μπορούν σε πρώτη φάση να βοηθηθούν με την ξεκούραση, με τα μέτρα πρόληψης όπως είναι τα συμπληρώματα διατροφής τα οποία λειτουργούν προστατευτικά για τους χόνδρους, όμως κάποια από τα περιστατικά αυτά, θα χρειαστεί, δυστυχώς, προκειμένου να έχουν μία αποδεκτή ποιότητα ζωής, να καταφύγουμε σε αντιφλεγμονώδη, προκειμένου να μην πονάνε και να διατηρήσουν μέχρι τα γεράματά τους, όσο αυτό είναι δυνατόν, τη χαρά τους για ζωή και τη δυνατότητά τους να ακολουθούν τις καθημερινές τους δραστηριότητες.
