Το δέρμα καλύπτει σχεδόν ολόκληρη την επιφάνεια του σώματος του σκύλου. Η λειτουργία του είναι προστατευτική. Όμως συχνά, διάφορες ασθένειες οι οποίες εξελίσσονται στο εσωτερικό του οργανισμού έχουν επιπτώσεις στην υγεία του δέρματος.

Αυτό που βλέπουμε όταν κοιτάζουμε έναν σκύλο δεν είναι το δέρμα, αλλά το τρίχωμα. Το τρίχωμα του σκύλου είναι πυκνό, είτε μιλάμε για μακρύτριχες, είτε μιλάμε για βραχύτριχες («κοντότριχες») φυλές. Στον άνθρωπο το τρίχωμα είναι πολύ αραιό, ακόμα και στους άντρες και για αυτό όταν κοιτάζουμε έναν άνθρωπο, βλέπουμε το δέρμα του. Για να δούμε το δέρμα ενός υγιούς σκύλου θα πρέπει είτε να ξυρίσουμε το τρίχωμα μιας περιοχής είτε να κοιτάξουμε την κοιλιά του, όπου συνήθως η τριχοφυΐα είναι ελάχιστη. Σε κάθε περίπτωση όμως το δέρμα είναι εκεί ακόμα και αν δεν το βλέπουμε.

Το δέρμα είναι το απώτατο όριο, τα εξωτερικά σύνορα του οργανισμού. Παρεμβάλλεται ανάμεσα στο εσωτερικό του οργανισμού και στο εξωτερικό περιβάλλον. Ο ρόλος του είναι να διατηρεί σταθερή την κατάσταση στο εσωτερικό του σώματος και να μην επιτρέπει την άμεση επικοινωνία του με το περιβάλλον. Για παράδειγμα μια από τις αποστολές του δέρματος είναι η θερμορύθμιση. Όσο κρύο και αν κάνει στο εξωτερικό περιβάλλον, το δέρμα φροντίζει η θερμοκρασία στο εσωτερικό του οργανισμού να είναι 38,5°C. Παρεμποδίζει ακόμα την είσοδο νερού, αέρα, σκόνης και ξένων σωμάτων. Είναι αδιαπέραστο σε πάρα πολλά μικρόβια και παράσιτα (αλλά όχι σε όλα φυσικά). Στο δέρμα υπάρχουν και πολλοί υποδοχείς, οι οποίοι λειτουργούν σαν αισθητήρες. Οι υποδοχείς αυτοί συλλέγουν πληροφορίες από το εξωτερικό περιβάλλον πχ θερμοκρασία κλπ και μεταφέρουν αυτές τις πληροφορίες στο νευρικό σύστημα για επεξεργασία και συνακόλουθη αντιμετώπιση. Εν ολίγοις, το δέρμα είναι η πρώτη γραμμή άμυνας του οργανισμού απέναντι σε πολλούς βλαπτικούς παράγοντες του περιβάλλοντος.

Το δέρμα όμως δεν είναι άτρωτο. Παρά την ειδική μέριμνα της μητέρας φύσης, η οποία έχει προικίσει το δέρμα με πολλούς αμυντικούς μηχανισμούς, η αντοχή του έχει τα όριά της. Ένα συρματόπλεγμα ή ένα σπασμένο μπουκάλι μπορούν εύκολα να το τραυματίσουν. Οι ψύλλοι και τα τσιμπούρια στήνουν χριστουγεννιάτικο πάρτι πάνω στο δέρμα του σκύλου. Μικροοργανισμοί όπως π.χ. η λεϊσμάνια (καλαζάρ) προσβάλλουν ειδικά το δέρμα. Τέτοιοι παράγοντες αποτελούν τους –ας τους πούμε έτσι για να συνεννοηθούμε- εξωτερικούς εχθρούς του δέρματος. Οι εχθροί αυτοί προέρχονται από το περιβάλλον και με διάφορους τρόπους καταφέρνουν να καταβάλλουν τους αμυντικούς μηχανισμούς του δέρματος.

Το δέρμα όμως είναι ευάλωτο και από το εσωτερικό του οργανισμού. Ασθένειες ποικίλης αιτιολογίας επηρεάζουν δυσμενώς την υγεία του δέρματος. Υπό την έννοια αυτή το δέρμα πολλές φορές αποκαλύπτει σοβαρές διαταραχές της εσωτερικής παθολογίας του οργανισμού. Ορισμένοι ξένοι ερευνητές υποστηρίζουν πως δεν υπάρχει ασθένεια η οποία να μην επηρεάζει άμεσα ή έμμεσα την υγεία του δέρματος. Τα παραδείγματα που μπορούν να αναφερθούν είναι πολλά και για να μην χαθούμε στον λαβύρινθο της παθολογίας θα αναφερθούν μερικά -τα πιο τρανταχτά- για να γίνει κατανοητό το θέμα.

• Οι διαταραχές του θυρεοειδούς αδένα και ιδιαίτερα ο υποθυρεοειδισμός επηρεάζει τη δομή του δέρματος και την εμφάνιση του τριχώματος. Στην τυπική μορφή της η ασθένεια προκαλεί λέπτυνση του δέρματος και αραίωση του τριχώματος συμμετρικά (δεξιά και αριστερά δηλαδή) στην πλάγια επιφάνεια της κοιλιάς. Κατά κανόνα όλες οι ορμονικές διαταραχές προκαλούν δερματικές αλλοιώσεις.
• Τα αυτοάνοσα νοσήματα είναι μια κατηγορία ασθενειών κατά τις οποίες ο οργανισμός παράγει αντισώματα εναντίων των ίδιων του των κυττάρων. Συχνά τα αντισώματα αυτά στρέφονται και εναντίον του δέρματος.
• Ορισμένες καρδιολογικές ασθένειες λόγω της κακής κυκλοφορίας του αίματος εμφανίζουν και δερματικές αλλοιώσεις. Κάτι ανάλογο –για διαφορετικούς λόγους- συμβαίνει και στις περιπτώσεις της χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας και της αναιμίας.
• Η κακή διατροφή, ο έντονος παρασιτισμός και τα χρόνια γαστρεντερικά προβλήματα, επίσης προκαλούν αλλοιώσεις στο δέρμα, λόγω αποστέρησης σημαντικών θρεπτικών συστατικών.

Το δέρμα λοιπόν μπορεί πολλές φορές να μας αποκαλύψει στοιχεία που ενδεχομένως να οδηγήσουν στην διάγνωση σοβαρών παθολογικών καταστάσεων. Μία σημαντική δυσκολία της δερματολογίας είναι ότι συχνά οι αλλοιώσεις που παρατηρούνται δεν είναι χαρακτηριστικές μιας συγκεκριμένης νόσου. Στις περιπτώσεις αυτές εκτός από το καλό ιστορικό, την καλή κλινική εξέταση και τις εξετάσεις αίματος, πολύτιμος σύμμαχος στην προσπάθεια του κτηνίατρου είναι η βιοψία του δέρματος. Η εξέταση αυτή -που κάποτε ακουγόταν «εξωτική» στη χώρα μας- αποκαλύπτει τις αλλοιώσεις του δέρματος σε κυτταρικό επίπεδο. Μας δείχνει δηλαδή ποια κύτταρα του δέρματος έχουν βλάβη και τι είδους βλάβη είναι αυτή. Η διαδικασία της βιοψίας είναι απλή και το κόστος της σχετικά χαμηλό και για τους λόγους αυτούς ενσωματώνεται όλο και περισσότερο στην καθημερινή κλινική πράξη.