spot_img
Παρασκευή, 29 Μαρτίου, 2024
spot_img
ΑρχικήΚυνοφιλίαΚτηνιατρικά ΘέματαΑν μπορούσαν να μιλήσουν… (μέρος α')

Αν μπορούσαν να μιλήσουν… (μέρος α’)

|

Laky Pet Food
Laky Pet Food
Laky Pet Food
Laky Pet Food

Δεν είναι και τόσο εύκολο να μπει κανείς στο μυαλό ενός σκύλου. Ούτε και στο μυαλό ενός ανθρώπου και ας μας έχει χαρίσει η φύση το δώρο της ομιλίας. Η «αδυναμία» αυτή των σκύλων οδηγεί σε ολέθρια λάθη και απαράδεκτες συμπεριφορές από την πλευρά των ιδιοκτητών τους.

Η προσπάθεια για την κατανόηση της συμπεριφοράς του σκύλου θα πρέπει να άρχισε πριν από 10.000 χρόνια, μαζί δηλαδή με την εξημέρωσή του. Η οξυδερκής παρατήρηση και η εμπειρία, ήταν τα μοναδικά εργαλεία για την ανάλυση της συμπεριφοράς και την εκπαίδευση μέχρι και πολύ πρόσφατα. Η εξέλιξη της επιστήμης τα τελευταία 100 περίπου χρόνια, έριξε περισσότερο φως στο ζήτημα και σήμερα είμαστε σε θέση να μιλήσουμε για τη συμπεριφορά του σκύλου με επιστημονική ακρίβεια. (Ο όρος «ψυχολογία» δεν θεωρείται δόκιμος. Είναι καλύτερα να μιλάμε για συμπεριφορά και για διαταραχές της συμπεριφοράς.) Υπάρχουν ακόμα πολλά ερωτήματα που παραμένουν αναπάντητα αλλά η έρευνα συνεχίζεται. Από ποιους παράγοντες λοιπόν εξαρτάται η συμπεριφορά του σκύλου, όπως αυτή διαμορφώνεται στο οικιακό περιβάλλον; Όλα εξαρτώνται από το νευρικό σύστημα. Στον εγκέφαλο του σκύλου υπάρχουν ειδικές γενετικά προκαθορισμένες δομές που αποτελούνται από εξειδικευμένες συναθροίσεις νευρικών κυττάρων. Οι δομές αυτές ελέγχουν όχι μόνο τις ζωτικές λειτουργίες, αλλά και τη συμπεριφορά. Τα ερεθίσματα από το εξωτερικό περιβάλλον (οπτικά, ακουστικά, οσφρητικά και άλλα), μεταφέρονται στον εγκέφαλο όπου και αναλύονται για να ακολουθήσει η «απάντηση», δηλαδή η συμπεριφορά. Οι μηχανισμοί αυτοί δεν είναι καθόλου απλοί και διαφοροποιούνται ως προς την έντασή τους, επηρεαζόμενοι από παράγοντες όπως:

Η φυλή

Η διαδικασία σχηματισμού μιας φυλής ήταν μακροχρόνια και σχετιζόταν με τις τοπικές παραδόσεις και ανάγκες. Οι κυνηγετικές φυλές καθώς και οι ποιμενικές φυλές είναι τα καλύτερα παραδείγματα σκύλων που ενώ προορίζονται για την ίδια χρήση έχουν διαφορετικές συμπεριφορές. Είναι λογικό ότι αλλιώς διαμόρφωνε μια κυνηγετική φυλή ένας λαός που ζούσε και κυνηγούσε σε πεδιάδες, όπως πχ οι Βρετανοί και αλλιώς ένας λαός που ζούσε και κυνηγούσε σε ορεινά υψίπεδα όπως πχ οι Αφγανοί.

Το φύλο

Τα αρσενικά είναι από τη φύση τους πιο «ατίθασα» και πιο νευρώδη, ενώ τα θηλυκά πιο ευάγωγα. Η επίδραση των ορμονών στο νευρικό σύστημα είναι εμφανής στη συμπεριφορά του ζώου που σχετίζεται με την αναπαραγωγή.

Η ηλικία

Τα κουτάβια ανεξαρτητοποιούνται γρήγορα από τους γονείς και προσπαθούν να γνωρίσουν το περιβάλλον τους μέσα από το παιχνίδι. Μέσα από επιτυχίες (πχ. νόστιμο) και αποτυχίες (πχ. άνοστο) διαμορφώνουν τελικά την συμπεριφορά τους. Οι πρώτοι μήνες της ζωής χαρακτηρίζονται από μια παιγνιώδη διάθεση όπως αυτή του μικρού παιδιού, αλλά μετά το πρώτο εξάμηνο της ζωής επέρχεται η σοβαρότητα.

Η αγέλη

Ο σκύλος είναι αγελαίο ζώο, πράγμα που σημαίνει ότι κουβαλά τα ένστικτα αυτά σε όποιο περιβάλλον και αν ζει. Σε νοικοκυριά με πολλούς σκύλους, παρατηρείται η αγελαία συμπεριφορά ως ανταγωνισμός μεταξύ των αρσενικών αλλά και των θηλυκών. Μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα έχει εγκαθιδρυθεί μια ιεραρχία. Στην κορυφή βρίσκεται το κυρίαρχο αρσενικό (το α-αρσενικό). Από κάτω βρίσκεται το β-αρσενικό κοκ. Κάτω από τα αρσενικά βρίσκονται τα θηλυκά. Το α-, το β- κ.λπ. Στο τελευταίο σκαλί της ιεραρχίας βρίσκονται τα στειρωμένα. Η ιεραρχία δεν έχει μόνιμο και παγιωμένο χαρακτήρα αλλά δυναμικό και εξελισσόμενο. Αυτό σημαίνει ότι η ηγεμονία του α- μπορεί να αμφισβητηθεί ανά πάσα στιγμή. Έτσι, το καινούργιο ζώο που μπαίνει στο νοικοκυριό αντιμετωπίζεται συχνά ως απειλή για την ιεραρχία και αυτό έχει ως αποτέλεσμα πολλούς καβγάδες. Η χαλαρή δομή της ιεραρχίας φαίνεται πως επηρεάζει και την συνεργασία των σκύλων στο κυνήγι.

Η τροφή

Όχι μόνο η επάρκεια, αλλά και η ποιότητα της τροφής παίζουν ρόλο στη συμπεριφορά. Αν η ποσότητα είναι σχετικά μικρή ή αν η ποιότητα δεν καλύπτει τις βιολογικές ανάγκες των ζώων, τότε παρατηρείται επιθετική συμπεριφορά στην αρχή και αν ο κακοσιτισμός παραταθεί επί μακρόν, τότε παρατηρείται χαλάρωση της ιεραρχίας και εμφάνιση ασθενειών. Ακόμα και ο τρόπος που χορηγείται η τροφή παίζει ρόλο, διότι αν κάθε ζώο έχει ατομική ταΐστρα, οι εντάσεις είναι μικρότερες. Αν όμως υπάρχει κοινή ταΐστρα, τότε τρώνε πρώτα τα ανώτερα ιεραρχικώς ζώα και μετά τα άλλα.

 

Η κακή ποιότητα της τροφής ωθεί τα κυρίαρχα ζώα σε υπερκατανάλωση σε μια προσπάθεια να καλύψει ο οργανισμός τους τις ελλείψεις της τροφής. Αυτό έχει σαν συνέπεια τα υπόλοιπα ζώα να υποσιτίζονται, ενώ ο ιδιοκτήτης μένει με την ψευδαίσθηση ότι τα ζώα του τρώνε όλα το ίδιο. Εκεί μπορεί να γίνει και διαγνωστική σύγχυση διότι προσκομίζονται στον κτηνίατρο σκύλοι με ιστορικό ότι «τρώνε καλά», αλλά παρόλα αυτά χάνουν βάρος.

Το κατάλυμα

Όσο πιο ασφαλές και άνετο είναι το κατάλυμα, τόσο πιο προστατευμένος νοιώθει ο σκύλος και τόσο καλύτερα εξοικειώνεται με αυτό. Τα τρισάθλια και απαράδεκτα καταλύματα (τύπου σκουριασμένο βαρέλι και κοντή αλυσίδα) εκτός από τους κινδύνους που εγκυμονούν για την υγεία του ζώου, ευνοούν μια νευρική και ενδεχομένως επιθετική συμπεριφορά. Πρόχειρα, κακοφτιαγμένα καταλύματα που στεγάζουν περισσότερους από ένα σκύλους, ευνοούν διαμάχες μεταξύ τους.

Τα εξωπαράσιτα

Οι ψύλλοι και τα τσιμπούρια με τον ερεθισμό του δέρματος και την φαγούρα που προκαλούν, συμβάλλουν στον εκνευρισμό του ζώου και αυτό κατά κανόνα καταλήγει σε νευρική (συχνό γάβγισμα) και επιθετική συμπεριφορά.

Η κίνηση του ζώου

Όσο άνετο και αν είναι το κλουβί δεν παύει να περιορίζει τον σκύλο, ο οποίος έχει καθημερινή ανάγκη από τουλάχιστον μιας ώρας άσκηση. Αν στερηθεί το ζώο την άσκηση αυτή μπορεί να εμφανίσει σημεία εκνευρισμού ή «κατάθλιψης». Μια παθολογική διαταραχή  της συμπεριφοράς, που μπορεί να εμφανιστεί σε περιστατικά χρόνιου εγκλεισμού είναι η στερεοτυπία. Στην κατάσταση αυτή ο σκύλος επαναλαμβάνει σταθερά και συνεχώς την ίδια κίνηση πχ να κυνηγάει την ουρά του ή να πηγαίνει από την μια άκρη του κλουβιού στην άλλη χωρίς να σταματάει.

Αφήνω τις δύο πιο σημαντικές παραμέτρους που επηρεάζουν την συμπεριφορά για επόμενο άρθρο επειδή θέλω να αναφερθώ πιο αναλυτικά σε αυτές. Η παράμετρος ιδιοκτήτης και η παράμετρος γονίδια είναι ίσως οι πιο καθοριστικές για τη συμπεριφορά ενός σκύλου.

Ακολουθήστε το kynigesia.gr στο Google News.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Οι σπάνιοι βολτάρουν δίπλα σε παιδική χαρά – Βίτνεο

Λύκοι βολτάρουν δίπλα σε παιδική χαρά! Άλλη μια καταγραφή εμφάνισης λύκου στην περιοχή της Φυλής (Χασιά). Την φορά αυτή το σπάνιο υπέρ προστατευόμενο είδος έκανε...
spot_img
spot_img

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

ΔΗΜΟΦΙΛΗ