Κάθε εκτροφική προσπάθεια, είτε πρόκειται για ερασιτέχνη είτε για επαγγελματία εκτροφέα, κρύβει από πίσω της ένα όνειρο, ένα σχέδιο, πολλές ελπίδες αλλά και προσδοκίες. Έτσι τουλάχιστον θα έπρεπε να είναι.
Διότι, ας μην ξεχνάμε, ότι υπάρχουν και πολλοί των οποίων ο μόνος στόχος και ο μόνος σκοπός από κάθε ζευγάρωμα που πραγματοποιούν είναι το οικονομικό όφελος. Βασιζόμενοι σε κάποια καλά αποτελέσματα σε αγωνιστικό επίπεδο, εκμεταλλευόμενοι κάποιες φήμες που διαδίδονται, την άγνοια του κόσμου και τη διαφήμιση σε έντυπα και μέσα κοινωνικής δικτύωσης, πωλούν φύκια για μεταξωτές κορδέλες. Ακόμα κι αν το δούμε από πρακτικής απόψεως, πόσα καλά κουτάβια μπορεί να παράξει το χρόνο ο καλύτερος επαγγελματίας εκτροφέας; 5, 10, 15; Πόσες πολύ καλές θηλυκές πρέπει να διαθέτει και πόσο συχνά να τις ζευγαρώνει;
Για κάθε σωστό και σοβαρό εκτροφέα, επαγγελματία ή μη, κάθε εκτροφική προσπάθεια σημαίνει την έναρξη ενός ταξιδιού στο όνειρο. Στο όνειρο που κάθε κυνόφιλος κυνηγός έχει για το τέλειο κυνηγόσκυλο. Το φαντάζεται, ίσως και να το έχει δει κάποια στιγμή στην κυνηγετική του καριέρα ή ακόμα και να το κατείχε. Ξέρει πως θέλει να είναι και τι πρέπει να κάνει στο κυνήγι. Πολλές φορές όμως δε γνωρίζει πως να το φτάσει ή προσπαθεί με το λάθος τρόπο.
Προσωπικά έχω κάνει πολλά ταξίδια για ένα ζευγάρωμα, τόσο μεταφορικά όσο και κυριολεκτικά. Ιταλία, Θεσσαλονίκη, Γιάννενα. Πολλές ώρες, πολλά χιλιόμετρα, πολύ σκέψη. Κι αν με ρωτήσετε αν πραγματοποιήθηκε το όνειρό μου, θα σας πω ξεκάθαρα όχι. Κάθε φορά όμως έκανα ένα βήμα μπροστά, πλησιάζοντας λίγο περισσότερο. Σημασία έχει να μαθαίνουμε από τα λάθη μας και να μη τα επαναλαμβάνουμε. Τα καλύτερα αποτέλεσματα, κυνηγετικά, τα πήρα από το πρώτο ζευγάρωμα που έκανα, πριν από 18 χρόνια, που ζευγάρωσα 2 σκυλιά τα οποία χρησιμοποιούσα στο κυνήγι και θεωρούσα πολύ καλά. Από εκεί και πέρα, γοητευμένος και από την αγωνιστική κυνοφιλία, προσπάθησα να βελτιώσω την ποιότητα των σκύλων μου με επιβήτορες από αυτό το χώρο. Δυστυχώς όμως στη γενετική, ένα κι ένα δεν κάνει πάντα δύο και τα αποτελέσματα δεν ήταν τα επιθυμητά. Έτσι λοιπόν αποφάσισα να αλλάξω τακτική και να στραφώ σε σκύλους οι οποίοι βρίσκονται στα χέρια φίλων με τους οποίους κυνηγάω παρέα, τους έχω δει σε διάφορες συνθήκες και γνωρίζω τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματά τους.
Οδηγήθηκα σε αυτή την απόφαση διότι σιγά σιγά κατάλαβα, πως πολλές φορές αυτό που βλέπεις στους αγώνες δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Και για να γίνω πιο σαφής, θα πω ότι πολλά από τα προσόντα που βλέπουμε σε ένα σκύλο αγώνων δεν είναι έμφυτα και άρα δεν κληρονομούνται, αλλά είναι προϊόν ειδικής εκπαίδευσης ή ντοπαρίσματος. Ακόμα και η στάση φέρμας διορθώνεται. Στο μόνο που δεν μπορούμε να επέμβουμε είναι η ποιότητα του καλπασμού. Αυτό που με αποτρέπει περισσότερο από το να διαλέξω ένα σκύλο αγώνων ως επιβήτορα, είναι το γεγονός ότι αυτοί οι σκύλοι εδώ και πολλές γενιές έχουν πάψει να κυνηγούν. Είναι εντελώς διαφορετικό να βγαίνεις στον κάμπο και τρέχοντας να πέφτεις πάνω σε ένα ζευγάρι πεδινές, από το να ψάχνεις και να βρίσκεις μια μπεκάτσα στο δάσος ή ένα κοπάδι πέρδικες στο βουνό. Αυτή η αίσθηση θηράματος, πιστεύω, ότι λείπει από τους σκύλους αγώνων. Το κυνηγετικό ένστικτο είναι αυτό που εκφυλίζεται χρόνο με το χρόνο, όσο αυτά τα σκυλιά κάνουν μια μηχανική και τυποποιημένη εργασία.
Δεν πρέπει να ρίχνουμε τις ευθύνες μόνο στο αρσενικό. Όσο σημαντικός είναι ο ρόλος αυτού σε ένα ζευγάρωμα, άλλο τόσο σημαντικός είναι και ο ρόλος του θηλυκού. Τα κουτάβια κληρονομούν το 50% του DNA τους από τον πατέρα και το άλλο 50% από τη μητέρα. Το πως θα εκφραστούν τα γονίδια που πήραν από τους δύο γονείς τους σε μορφολογικό, στιλιστικό και κυνηγετικό επίπεδο εξαρτάται από τους συνδυασμούς που θα γίνουν μεταξύ τους και δυστυχώς δεν είναι προβλέψιμο. Όσο πιο σταθεροποιημένο είναι ένα χαρακτηριστικό στους γονείς, τόσο πιο εύκολα μεταδίδεται στους απογόνους. Σταθεροποιημένο χαρακτηριστικό είναι εκείνο που εμφανίζεται σταθερά επί πολλές γενιές. Όσο περισσότερα τέτοια υπάρχουν στους προγόνους τόσο πιο πιθανό είναι οι απόγονοι να τους μοιάζουν. Με τον ίδιο τρόπο όμως μεταδίδονται και τα ελαττώματα. Για αυτό σε ένα ζευγάρωμα πρέπει να γνωρίζουμε ποιά είναι τα σταθεροποιημένα ελαττώματα ώστε να προσπαθήσουμε να τα αποφύγουμε.
Έτσι λοιπόν, όσο καλός κι αν είναι ο αρσενικός, αν του δώσετε μια μέτρια ή ακόμα χειρότερα μια «κακιά» θηλυκιά, είναι σχεδόν αδύνατο να μπορέσει να διορθώσει όλα της τα μειονεκτήματα. Οπότε είναι πολύ σημαντική η σωστή και προπάντων αντικειμενική αξιολόγηση της θηλυκιάς που διαθέτουμε. Δεν είναι υποχρεωτικό να τη ζευγαρώσουμε αν δεν διαθέτει τουλάχιστον τα βασικά. Κυνηγετικότητα, ισορροπημένο χαρακτήρα, μια καλή μορφολογία και μια αποδεκτή ποιότητα. Το τέλειο δεν υπάρχει. Άριστη μορφολογία, εξαιρετική ποιότητα και μεγάλη κυνηγετική αξία είναι σχεδόν αδύνατο να συνδυαστούν. Γι’ αυτό άλλωστε σε πολλές φυλές υπάρχουν τρεις διαφορετικές γραμμές αίματος για κάθε μία από τις παραπάνω κατηγορίες. Μην μπερδεύεστε και μην παραπλανήστε ακούγοντας για απόλυτους πρωταθλητές. Αυτοί οι τίτλοι, σε ότι αφορά το εργασιακό κομμάτι, δίνονται σε αγώνες σε απελευθερωμένο θήραμα, οπότε έχουν ελάχιστη κυνηγετική αξία.
Αυτό δε σημαίνει ότι δε πρέπει να προσπαθούμε για το καλύτερο και να βελτιωνόμαστε. Κατά την προσωπική μου άποψη πρέπει να ξεκινάμε από μια καλή κυνηγετική βάση και εν συνεχεία να προσπαθούμε να βελτιώσουμε ποιότητα και μορφολογία. Τίποτα δεν είναι εύκολο και τίποτα δεν είναι δεδομένο. Πιστεύω ότι, έχοντας δεδομένο το κυνήγι, μιας και μιλάμε για κυνηγετικές φυλές, τα υπόλοιπα μπορούν να φτιάξουν. Βέβαια ας μη ξεχνάμε ότι η μορφολογία και το στυλ είναι αυτό που ξεχωρίζει τις φυλές, αλλιώς θα ήταν όλες ίδιες. Η ιστορία όμως έχει δείξει ότι όπου και οπότε δόθηκε περισσότερο βάρος σε αυτά τα δύο, οι φυλές εκφυλίστηκαν κυνηγετικά, ενώ πολλές από αυτές δεν επανήλθαν ποτέ. Έτσι είμαι διατεθειμένος να κάνω μια μικρή έκπτωση στην ποιότητα και τη μορφολογία, παρά στις κυνηγετικές ικανότητες.
Κάποιοι πιστεύουν ότι αρκεί μόνο το πεντιγκρί. Ότι μπορούν δηλαδή να ζευγαρώσουν δύο σκυλιά μεταξύ τους, ακόμα κι αν δεν είναι καλά κυνηγετικά, μόνο και μόνο επειδή έχουν δυνατά πεντιγκρί, νομίζοντας ότι αυτά και μόνο αρκούν για να πάρουν θετικό αποτέλεσμα. Δεν είναι απίθανο. Οι πιθανότητες όμως μειώνονται σημαντικά όταν οι γονείς δεν είναι άξιοι εκπρόσωποι των προγόνων τους. Και επειδή σε ένα ζευγάρωμα παίζουμε με τις πιθανότητες, καλό είναι να έχουμε όσο το δυνατόν περισσότερες.
Ένα άλλο σημαντικό στοιχείο σε μια γέννα είναι η ομοιομορφία της. Όσο πιο ομοιόμορφη είναι τόσο πιο πετυχημένη είναι. Το να βγει ένα εξαιρετικό κουτάβι σε μια γέννα με 6-7 και τα υπόλοιπα να είναι κάτω του μετρίου σημαίνει ότι η γέννα απέτυχε. Κι εδώ κρύβεται ένα άλλο μυστικό. Εμείς που πραγματοποιούμε μια γέννα στο τόσο και από αυτή επιθυμούμε να πάρουμε τα επόμενα κυνηγόσκυλά μας, θέλουμε να είναι όσο το δυνατόν πιο ομοιόμορφη έτσι ώστε να έχουμε περισσότερες πιθανότητες να βρίσκονται μέσα σε αυτή. Όσοι ανήκουν στην κατηγορία που αναφέραμε στην αρχή, δηλαδή στα ζευγαρώματα με σκοπό το κέρδος, βασίζονται στη ποσότητα και όχι στην ποιότητα. Δηλαδή παράγουν πολλά κουτάβια και ποντάρουν στις πιθανότητες. Για παράδειγμα στα 30 κουτάβια, για να χρησιμοποιήσω έναν τυχαίο αριθμό, είναι πιθανό τα 5 ας πούμε να είναι καλά και αυτά θα παρουσιαστούν στους αγώνες, ενώ τα άλλα, αυτά δηλαδή που δεν κάνουν, θα πάνε σε κάποιους αδαείς κυνηγούς. Ο περισσότερος κόσμος βλέπει μόνο τα πρώτα και δεν ξέρει ότι τα υπόλοιπα, που είναι και η πλειοψηφία,… ήταν για τον Κεάδα.
Έχω την τύχη να έχω συνομιλήσει με τους μεγαλύτερους Ιταλούς εκτροφείς, Francini, Rovini, Fabbri, Scipioni, Pacioni, Gemignani, Della Torre, Marelli, για να αναφέρω μερικά ονόματα, και ο καθένας είχε ή έχει τις ιδέες και τις θεωρίες του, όλοι όμως συμφωνούν στο γεγονός ότι στην εκτροφή και ειδικά στην επιλογή των γεννητόρων δεν υπάρχουν θέσφατα. Ακόμα και η επανάληψη μιας επιτυχημένης γέννας συνήθως δεν είναι το ίδιο επιτυχημένη και για αυτό δεν είναι συνηθισμένη πρακτική.
Υπάρχει λοιπόν κάποια δοκιμασμένη συνταγή σίγουρης επιτυχίας ενός ζευγαρώματος; Η απάντηση είναι ξεκάθαρα όχι. Όσο καλύτεροι κυνηγετικά και όσο ποιοτικότεροι είναι οι γεννήτορες που χρησιμοποιούμε, τόσες περισσότερες πιθανότητες έχουμε για ένα καλό αποτέλεσμα. Εχέγγυα όμως δεν υπάρχουν.
Αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να συνεχίσουμε να ονειρευόμαστε και να αποζητάμε το καλύτερο. Να στοχεύουμε στη βελτίωση σε κυνηγετικό, μορφολογικό και στιλιστικό επίπεδο των αγαπημένων μας φυλών.
