Οι λεπτομέρειες που έχουν “χτίσει” τον θρύλο
Η πολυσχιδής προσωπικότητα του λαγού ξεκινάει από την γενετική ποικιλομορφία που παρουσιάζει και φτάνει ως τους … χαλαρούς δεσμούς που έχει η κοινωνία του, αλλά και προαιώνιους μύθους που κατέρριψε η επιστημονική έρευνα
Η πολυπλοκότητα των κινήσεών του πριν γιατακιάσει είναι ένα από τα στοιχεία που έχουν κάνει το λαγό ένα από τα πιο παράξενα και ασυνήθιστα ζώα στον πλανήτη, χωρίς βεβαίως να περνά απαρατήρητη η κοπρανοφαγία που αν δεν συμβεί μπορεί να οδηγήσει σε αβιταμίνωση και στο θάνατο.
Ακόμη, η δισχιδής μήτρα που κάνει το θηλυκό ικανό να ζευγαρώνει τη στιγμή που είναι ήδη έγκυο, η συμπεριφορά του κατά το ζευγάρωμα, η ιδιαίτερα μεγάλη γενετική του ποικιλομορφία, αλλά και … διάφοροι θρύλοι γύρω από τις καθημερινές του συνήθειες, είναι στοιχεία που «φιλοτεχνούν» μια προσωπικότητα τόσο οικεία στο κόσμο, η οποία όμως εξακολουθεί να κρύβει επιμελώς πολλά μυστήρια…
Ήταν απλώς … μύθοι
Δύο μύθοι που για πολλά χρόνια υπήρχαν γύρω από το λαγό και τις ιδιοτροπίες του, αφορούσαν στο ότι νίβεται και στο ότι κοιμάται με τα μάτια ανοιχτά.
Χρειάσθηκε να περάσουν πολλά χρόνια και να γίνουν κάμποσες επιστημονικές μελέτες για ν’ αποδειχθεί ότι όλα τα παραπάνω αποτελούν θρύλους που μεταφέρθηκαν από γενιά σε γενιά, όμως η πραγματικότητα είναι άλλη.
Πράγματι ο λαγός τρίβει τα πρόσωπό του με τα εμπρός πόδια του, αλλά αυτό δεν το κάνει για να … πλυθεί. Οι αδένες που έχει στο πρόσωπο βγάζουν έντονη μυρωδιά η οποία μέσω των ποδιών αφήνει ένα «δυνατό» αποτύπωμα στο έδαφος όπου πατά ο λαγός κι έτσι μπορεί να βρει με σχετική ευκολία το δρόμο της επιστροφής προς το γιατάκι του ή προς την περιοχή που θα βοσκήσει.
Σχετικά τώρα με τον … ανήσυχο ύπνο του λαγού που, σύμφωνα με τους θρύλους, τον θέλει να κοιμάται με τα μάτια ανοικτά, έχει αποδειχτεί πως η συνήθειά του να μένει απολύτως ακίνητος στο γιατάκι του, είναι αυτή που δίνει την εντύπωση πως κοιμάται με τα μάτια ανοικτά.
Χαλαροί …κοινωνικοί δεσμοί
Ένα … μυστήριο που ακόμη δεν έχει διαλευκανθεί, αφορά στην «κοινωνικότητα» του λαγού. Οι έρευνες έχουν δείξει πως υπάρχει κάτι παραπάνω από ένα πρότυπο στην κοινωνική τους οργάνωση. Για παράδειγμα κατά την επιλογή των θέσεων βοσκής, τα κυρίαρχα άτομα διώχνουν τα νεότερα και αδύναμα μακριά κι έτσι αναπτύσσεται μια ιεραρχία, χωρίς όμως να μπορεί κάποιος να προσδιορίσει τους κανόνες που ισχύουν σε αυτήν. Κάτι που έχει καταδείξει η έρευνα για άλλα ζώα. Ο ανταγωνισμός των λαγών για την τροφή, είναι κάτι εξαιρετικά σπάνιο, από τη στιγμή που υπάρχουν προσιτές καλλιέργειες.
Ένα άλλο στοιχείο το οποίο αφορά στην «κοινωνικότητα» του λαγού έχει να κάνει με την διαπίστωση ότι αν και υπάρχει μια χαλαρή ιεραρχία μεταξύ των αρσενικών, εν τούτοις κανένα στοιχείο δεν μπορεί να οδηγήσει στο συμπέρασμα ότι κρατούν επικράτειες και μάχονται γι’ αυτές, όπως τα περισσότερα ζώα.
Τροφή και ορμόνες
Έχει αποδειχτεί πως η ποιότητα της τροφής σε περιόδους ανομβρίας επηρεάζει άμεσα το ορμονικό σύστημα των θηλυκών λαγών κάτι που έχει άμεσε αντίκτυπο στην αναπαραγωγική τους ικανότητα. Τα φυτά όπως η βρώμη και το τριφύλλι, που αποτελούν βασική τροφή για τον λαγό, έχουν πολύ χαμηλό ποσοστό οιστρογόνων αυτή την περίοδο με άμεση συνέπεια τα θηλυκά να μην έχουν διάθεση για ζευγάρωμα. Έτσι, σε τέτοιες περιόδους, παρατηρούνται έντονες φιλονικίες μεταξύ των πρόθυμων αρσενικών και των απρόθυμων θηλυκών. Μια άλλη κατάληξη τέτοιων καταστάσεων είναι η αύξηση του ανταγωνισμού μεταξύ των αρσενικών αφού ο αριθμός των διαθέσιμων για ζευγάρωμα θηλυκών έχει μειωθεί δραματικά. Ανάλογοι τσακωμοί, μεταξύ των αρσενικών λαγών, παρατηρούνται έντονα –κάποιες φορές- και την άνοιξη, όταν η τροφή στα λαγοτόπια είναι φτωχή ποιοτικά και ποσοτικά τροφή με αποτέλεσμα να αργεί να έρθει ο οίστρος των θηλυκών και κατ’ επέκταση να καθυστερεί ο χρόνος έναρξης των ζευγαρωμάτων.
Ζευγαρώνει και έγκυος
Η αυξημένη αναπαραγωγική του δραστηριότητα του λαγού οφείλεται στην ιδιομορφία της μήτρας της θηλυκής. Η μήτρα της λαγήνας είναι δισχιδής, δηλαδή αποτελείται από δύο χώρους. Όταν εμφυτεύεται το γονιμοποιημένο ωάριο στον ένα χώρο της μήτρας αρχίζει να αναπτύσσεται το έμβρυο. Μετά από 10 – 15 ημέρες μπορεί να προκληθεί ωορρηξία στον άλλο χώρο της μήτρας. Το νέο ωάριο μπορεί να γονιμοποιηθεί και να αρχίσει να αναπτύσσεται νέο έμβρυο με αποτέλεσμα όταν σε 30 περίπου ημέρες γεννήσει τα λαγουδάκια που έχουν αναπτυχθεί στον ένα χώρο της μήτρας ήδη να εγκυμονεί τα ηλικίας 15 περίπου ημερών έμβρυα στον άλλο χώρο της μήτρας. Έτσι σε χρονικό διάστημα 15 έως 20 ημερών θα προκύψουν δύο γέννες. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται επικύηση.
Όπου αιγοπρόβατα και πολλοί λαγοί
Έρευνες στην ελληνική επικράτεια έδειξαν ότι σε περιοχές όπου υπάρχουν κοπάδια προβάτων και κατσικιών, απαντώνται και περισσότεροι λαγοί. Οι επιστήμονες κατέληξαν στο συμπέρασμα πως ο λόγος δεν είναι άλλος από το γεγονός ότι η βόσκηση των αιγοπροβάτων αραιώνει τη βλάστηση διευκολύνοντας την ορατότητα για το λαγό κάτι που ενισχύει την άμυνα του αυτιά όταν βόσκει.
