«Ένας… στρατηγός ειδικός στην διαφυγή είναι ο λαγός. Και για στρατηγείο έχει το γιατάκι του, επιλεγμένο και καμουφλαρισμένο προσεκτικά, για να μην φαίνεται από τα αδιάκριτα μάτια»…
- «Αν δεν υπήρχε ο λαγός, ίσως να μην υπήρχαν και κυνηγοί, τουλάχιστον όσοι υπάρχουν σήμερα», έγραφε πριν από μισό αιώνα ο Α. Ποιμενίδης
Είχε δίκιο, αφού για δεκαετίες στα χωριά του τόπου μας και τη λαϊκή τους παράδοση, κυνηγός ήταν μόνο ο… λαγοκυνηγός.
- «Εξυπνότερο και πονηρότερο πλάσμα από το λαγό δεν υπάρχει στον τόπο μας. Το διαβολικό αυτό… ζουλάπι είναι ο προαιώνιος αντίπαλος κυνηγών και σκύλων, που το έχουν καταδικάσει σε ένα διαρκές μαρτύριο κατατρεγμού», σημείωνε τη δεκαετία του ’50 ο ίδιος αρθρογράφος.
Η αλήθεια είναι πως ο λαγός… δεν έχει φίλους ούτε στη γη ούτε και στον ουρανό.
Η αλεπού, οι νυφίτσες, τα κουνάβια, ακόμα και οι ασβοί τον ψάχνουν θάμνο το θάμνο. Τα γεράκια, οι αετοί και οι μπούφοι τον ψάχνουν από τον αέρα, μαζί και οι καρακάξες που τρέφονται από τα μικρά του… Από το τέλος της εποχής των παγετώνων όλοι τον κυνηγάνε, κι όμως αυτός επιβιώνει και αυξάνεται σε πείσμα των καιρών και των εχθρών του… Απέναντι στα άγρια αρπακτικά ή στον κυνηγό και το σκύλο του, οι λαγοί αντιπαραβάλουν τη διανοητική τους ικανότητα να γνωρίζουν, να απομνημονεύουν, να κατανοούν, να μαθαίνουν… και να κρίνουν!
Οι ίδιοι του οι εχθροί είναι αυτοί, που στο πέρασμα των χρόνων, ενίσχυσαν αυτό το φυσικό ταλέντο του λαγού. Οι σκύλοι-ιχνηλάτες, τα γεράκια, οι αλεπούδες και οι μπούφοι, έκαναν τους λαγούς…εξυπνότερους και σοφότερους! Στις ανταποκρίσεις του Ποιμενίδη από την Μακεδονία και την Θράκη, ο λαγός κατείχε μια εξέχουσα θέση τη δεκαετία του ’50.
Έγραφε:
- «Τη σβελτάδα και την γρηγοράδα την έχουν και άλλα αγρίμια. Όμως, κανένα δεν έχει το μυαλό και την πονηριά του!
Ένας… στρατηγός ειδικός στην διαφυγή είναι ο λαγός. Και για στρατηγείο του έχει το γιατάκι του από όπου ελέγχει τα πάντα. Επιλεγμένο και καμουφλαρισμένο προσεκτικά, για να μην φαίνεται από τα αδιάκριτα μάτια.
Δέκα γιατάκια το εικοσιτετράωρο είναι ικανός να κάνει κάμει και όλα με το σκοπό τους. Ένα για να το σκάει εύκολα στα ζόρια, το άλλο για να μη δίνει υποψίες στους εχθρούς του, το τρίτο για να νοιώθει ομορφότερα το βραδινό αεράκι, έναν άλλο παρακάτω για αποφύγει τον κατακλυσμό που θα φέρει η μπόρα…. Οι λαγοί «δένονται» με τον τόπο τους, γιατί η γνώση του εδάφους τους διευκολύνει να εφαρμόζουν τεχνάσματα τους.
Εκεί θα τραφούν, θα παίξουν, θα φλερτάρουν, θα ζευγαρώσουν και θα κυνηγήσουν ο ένας τον άλλο, «ιχνογραφώντας» πάνω στη γη ένα «στρατήγημα» που, ίσως, να είναι και αθέλητο. Ακόμα δεν έχει… γεννηθεί λαγός που να φτιάξει γιατάκι, σε μέρος που η βλάστηση δεν ταυτίζεται ή δεν παραλλάσσεται με το χρώμα του τριχώματός του.
Αν ο λαγός είναι θηλυκός, δημιουργεί, συνήθως, μία βαθιά «φωλιά», της οποίας οι άκρες είναι σχεδόν στο επίπεδο της ράχης του. Τότε, τα πτερύγια των αυτιών πέφτουν επάνω στα πλευρά του ζώου, γιατί τα αυτιά των θηλυκών είναι πιο μακριά από εκείνα των αρσενικών. Οι αρσενικοί λαγοί σκάβουν ένα πιο επιφανειακό γιατάκι, φροντίζοντας να καμουφλάρονται με χόρτα ή θάμνους του εδάφους. Σε αυτή τη φάση κρατάνε τα μικρά αυτιά τους τεντωμένα στο επίπεδο της κορυφής της ωμοπλάτης… Άνθρωπος της υπαίθρου και των γραμμάτων ο Άγγελος Ποιμενίδης, δύσκολα θα βρεθεί σήμερα κάποιος που να αποδίδει με τόση μαεστρία, ευαισθησία και γνώση το βίο των λαγών της πατρίδας μας.
Για διαβάστε:
– «Ο λαγός σκάβει στο πι και φι μια λακουβίτσα, ρηχή και στενόμακρη, για να χώσει λίγο τα ποδάρια του και την άσπρη κοιλιά του…
Σκέπασμα δεν χρειάζεται. Και το χιόνι και τη βροχή την δέχεται πάνω του, αν νομίσει ότι δεν τον βλάπτει. Αλλιώς και κουφάλες υπάρχουν στις ρίζες των γερασμένων δέντρων και θάμνοι πηχτοί και απείραχτα αγκάθια για να την αράζει. Τη φιλοσοφία της επιλογής του γιατακιού του, ο λαγός την έχει μυστική και δεν θα μας την δώσει. Οι κυνηγοί λένε τάχα πως την ξέρουν. Ούτε την μισοξέρουν καν! Ακόμα… και στην κάπα του τσομπάνου άμα την δει λησμονημένη πέντε – έξι μέρες, θα σκαρώσει το γιατάκι του! Και μέσα στο μαντρί που εγκατέλειψε το κοπάδι και πήγε σε άλλη βοσκή για δέκα μέρες, θα χωθεί ο λαγός να γιατακιάσει!
Και μέσα στις τραβέρσες της σιδηροδρομικής γραμμής, ακόμα και μέσα σε εγκαταλελειμμένη βάρκα του Έβρου ή ανάμεσα στα καρότα του λαχανόκηπου… Και καταμεσής στο χιονισμένο κάμπο γιατακιάζει, σε μια τρύπα που κάνει το χιόνι να λιώνει με τη ζεστασιά του κορμιού του».
