Αγριόχοιρος: Έρευνα και ανάλυση ιχνών
Ένα πετυχημένο κυνήγι αγριόχοιρου έχει σαν βασική προϋπόθεση να μπορέσει ο κυνηγός να βρει τα φρέσκα ίχνη του καπριού και μέσω αυτών να προσδιορίσει τη θέση στην οποία βρίσκεται.
Για έναν έμπειρο γουρουνοκυνηγό, η αναγνώριση των ιχνών που αφήνει το αγριογούρουνο είναι μια μάλλον εύκολη υπόθεση αν και κάποιες φορές μπορεί να καταλήξει σε λάθος συμπεράσματα συγχέοντας τις πατημασιές με αυτές που μπορεί να έχει αφήσει κάποιο άλλο ζώο, όπως για παράδειγμα ένα ελάφι, κάποιο ζαρκάδι, ή ένα κατσίκι.
Η γνώση, η προσοχή και η σχολαστικότητα είναι το τρίπτυχο μέσα στο οποίο πρέπει να κινηθεί ο γουρουνοκυνηγός, προκειμένου η ιχνηλασία του να στεφθεί από επιτυχία. Αυτός είναι και ο λόγος, που αυτή τη δουλειά αναλαμβάνουν να την κάνουν οι πιο έμπειροι της παρέας και εκείνοι που αποδεδειγμένα έχουν καταγράψει αρκετές επιτυχίες στο συγκεκριμένο τομέα, στο παρελθόν.
Η προσοχή και η σχολαστικότητα συνίσταται στο γεγονός ότι η αναγνώριση των ιχνών πρέπει να γίνεται χωρίς πίεση χρόνου και τα συμπεράσματα, τόσο ως προς το ότι τα ίχνη ανήκουν σε αγριογούρουνο όσο και ως προς την κατεύθυνση που έχει ακολουθήσει, επιβάλλεται να τσεκάρονται με κάθε λεπτομέρεια ούτως ώστε η παρέα να μην «οδηγηθεί» σε λάθος εκτιμήσεις.
Είναι λοιπόν χρήσιμο να γνωρίζει ο κυνηγός ότι τα πόδια των αγριόχοιρων καταλήγουν σε τέσσερα δάχτυλα (το 1ο λείπει), αλλά τα ίχνη που αφήνουν σχηματίζονται συνήθως από δύο δάχτυλα, το 3ο και το 4ο, τα κεντρικά δηλαδή δάχτυλα, που είναι τελείως ανεπτυγμένα και συμμετρικά, σε αντίθεση με το 2ο και το 5ο που είναι πολύ μικρότερα και βρίσκονται τοποθετημένα πιο ψηλά, και στο πίσω μέρος του ταρσού.
Στις περισσότερες των περιπτώσεων, και κυρίως όταν το ζώο προχωρά, τα πίσω δάχτυλα δεν ακουμπούν στο έδαφος. Αυτό παρατηρείται εντονότερα στα μικρής ηλικίας και βάρους ζώα.
Σε περίπτωση όμως που το έδαφος είναι πολύ μαλακό ή έχει χιόνι τότε διακρίνονται καθαρά και τα ίχνη των πίσω δαχτύλων, όπως επίσης όταν τρέχουν ή πηδάνε.
Τα μεγάλα δάχτυλα (κεντρικά), αποτελούνται από δυο μέρη. Το μπροστινό που είναι κερατοειδές (νύχι) και το πίσω που καλύπτεται από σκληρό δέρμα. Σε πολύ σκληρό έδαφος και όταν περπατάνε είναι ευδιάκριτο μόνο το μπροστινό μέρος των δαχτύλων.
Το μέγεθος του ίχνους ποικίλει μεταξύ φύλου και ηλικίας. Τα ενήλικα αρσενικά έχουν μεγαλύτερο μέγεθος και πλάτος δαχτύλων από τα θηλυκά και τα νεαρά. Το εύρος του μήκους τους κυμαίνεται μεταξύ 5 έως 7 εκατοστά.
Τα μπροστινά πόδια έχουν μεγαλύτερο μήκος δαχτύλων από τα πισινά και κατά το περπάτημα απομακρύνονται περισσότερο από τα δάχτυλα του πισινού ποδιού σχηματίζοντας χαρακτηριστικό V. Το V αυτό είναι πιο ανοιχτό όταν τρέχουν.
Όταν περπατούν, τα ίχνη των μπροστινών ποδιών είναι στην ίδια ευθεία με τα αντίστοιχα των πίσω και όλα έχουν μια απόκλιση προς τα έξω.
Αντιθέτως όταν τρέχουν και πηδούν τα μπροστινά πόδια είναι σε ευθεία ενώ τα πίσω αποκλίνουν ελαφρώς και πατούν ακριβώς πίσω από τα μπροστινά ίχνη.
Από τα δύο κεντρικά δάχτυλα του κάθε ποδιού το εσωτερικό είναι κατά τι μικρότερο από το εξωτερικό και γίνεται εύκολα διακριτό και από το ίχνος που αφήνει (P. Bang, animal tracks and signs).
Σε σχέση, τώρα, με το ζαρκάδι, το ίχνος του τελευταίου είναι μικρότερο και στο ανοιχτότερο V που σχηματίζουν τα δάχτυλα του ζαρκαδιού σε σχέση με αυτά του αγριόχοιρου.
Ένας άλλος σημαντικός παράγοντας για να καταλήξει ο γουρουνοκυνηγός σε σωστή εκτίμηση της θέσης των αγριόχοιρων (τα αγριογούρουνα προτιμούν συνήθως συγκεκριμένα μονοπάτια για να κινηθούν και να μεταβούνε από το ένα μέρος στο άλλο) είναι η καλή γνώση της περιοχής.
Κάπου εκεί … παρεισφρέει στην «εξίσωση» και ο παράγοντας έδαφος, αφού αν είναι μαλακό τα πράγματα γίνονται ευκολότερα, ενώ αντίθετα σε σκληρό, πετρώδες ή παγωμένο, η εξαγωγή συμπερασμάτων δυσκολεύει και τους πλέον εξειδικευμένους. Χαράς … ευαγγέλια αποτελεί η ιχνηλασία μετά από βροχή ή χιονόπτωση καθώς δημιουργούνται ευνοϊκότερες συνθήκες για την εξεύρεση ιχνών και την αναγνώρισή τους.
Σε περίπτωση που επικρατεί ομίχλη ή αρχίζει να ξεπαγώνει το έδαφος υπάρχει ο κίνδυνος η εικόνα των ιχνών να εξαπατήσει τον ιχνηλάτη νομίζοντας (λανθασμένα) ότι έχει να κάνει με φρέσκα, διότι η αύξηση της υγρασίας του εδάφους με την ομίχλη ή το λιώσιμο των κρυστάλλων του πορώδους του εδάφους με την αύξηση της θερμοκρασίας, αλλοιώνει τα ίχνη δημιουργώντας την εντύπωση ότι είναι φρέσκα. Ο έμπειρος γουρουνοκυνηγός πάντως, μπορεί να διαλευκάνει, έως ένα βαθμό, την κατάσταση πιέζοντας με κάποιο αντικείμενο το έδαφος δίπλα στα ίχνη και συγκρίνοντας την ομοιότητα ή τη διαφορά μεταξύ των ιχνών.
Στις περισσότερες των περιπτώσεων η διαδικασία της ανεύρεσης των ιχνών γίνεται στους δασικούς χωματόδρομους και συγκεκριμένα στα πρανή των δρόμων όπου το έδαφος είναι μαλακότερο και τα ίχνη αποτυπώνονται εντονότερα.
Σε κανονική κίνηση των αγριόχοιρων χωρίς να διώκονται και να ενοχλούνται επιλέγουν σημεία όπου τα πρανή έχουν ομαλή κλίση και αποφεύγουν τα σημεία όπου οι κλίσεις των πρανών είναι απότομες και πετρώδεις.
Όταν επικρατούν συνθήκες τέτοιες που δυσκολεύουν τη διεξαγωγή συμπερασμάτων για το είδος και τη φρεσκότητα των ιχνών (π.χ. ξηρασία, παγωνιά κ.α.), τότε συνηθίζεται να χρησιμοποιούνται σκυλιά (έμπειρα) και να οδηγούνται με την αλυσίδα στο πάτημα προκειμένου από τις αντιδράσεις τους ο κυνηγός να διαπιστώσει την ποιότητα των ιχνών.
Τέλος μια καλή πρακτική σε επαναλαμβανόμενα κυνήγια στην ίδια περιοχή είναι να αναλαμβάνει το ίδιο μέλος της παρέας την ίδια διαδρομή κάθε φορά, διότι έχει νωπές τις μνήμες του για τα ίχνη που συνάντησε τις προηγούμενες ημέρες και αποφεύγεται, κατά αυτό τον τρόπο, η χρονοτριβή και η αμφιβολία για τα ίχνη που θα συναντήσει.
Τα … άλλα ίχνη που δεν περνούν απαρατήρητα
Εκτός από τα αποτυπώματα των ποδιών που είναι και τα πλέον συνηθισμένα σημάδια που ψάχνει ο κυνηγός σε μια περιοχή, αρκετές φορές θα πρέπει να αναζητήσει και τυχόν άλλα ίχνη που έχουν αφήσει πίσω τους οι αγριόχοιροι.
Τα χαρακτηριστικά σκαψίματα που κάνουν τα γουρούνια κατά την βοσκή τους είναι ενδεικτικά όπως επίσης και τα γδαρσίματα των φλοιών των δέντρων που προκαλούν οι αγριόχοιροι με τα δόντια τους και με το κορμί τους, είτε για να επισημάνουν τη κυριαρχία τους, είτε για να απαλλαγούν από τα εξωπαράσιτα. Τα δέντρα που συνηθίζουν να ξύνονται βρίσκονται συνήθως κοντά στις λούτσες.
Τα σημεία που σκάβουν οι αγριόχοιροι για ανεύρεση τροφής (βολβών, ριζών, εντόμων, σαλιγκαριών κ.α.) είναι συνήθως σε ανοιχτές εκτάσεις και διάκενα στο δάσος, όπως κορμοπλατείες, εγκαταλειμμένα μαντριά κ.λπ.
Εάν πάλι οι αγριόχοιροι έχουν κυλιστεί σε λασπόνερα τότε στα φρέσκα χνάρια τους και στο διάβα τους, υπάρχουν σταγόνες στο έδαφος και πάνω στη βλάστηση με έντονα τα σημάδια της λάσπης.
