Πρόσφατα, σε ένα κυνοφιλικό τραπέζι υπήρξε μια έντονη, αλλά πάντα φιλική, διαφωνία, σε ότι αφορά το δυσκολότερο κυνήγι με σκύλο φέρμας. Οι απόψεις πολλές και διαφορετικές και τα επιχειρήματα άλλα τόσα. Υπάρχει όμως αντικειμενικά κάποιο κυνήγι το οποίο να είναι πιο δύσκολο από όλα τα άλλα;
Σίγουρα, σε όλα τα θέματα ο καθένας έχει ή μπορεί να έχει την προσωπική του άποψη, όμως υπάρχουν κάποια δεδομένα τα οποία είναι αδιαμφισβήτητα. Δύο είναι οι παράγοντες που συνιστούν το βαθμό δυσκολίας ενός κυνηγίου. Ο ένας είναι το ίδιο το θήραμα και ο άλλος είναι ο κυνηγότοπος, το τερέν δηλαδή, όπου διεξάγεται το κυνήγι.
Κατά την προσωπική μου άποψη, δεν υπάρχει πιο ευφυές θήραμα από την μπεκάτσα, και αυτή ακριβώς η ευφυΐα της καθιστά ταυτόχρονα και το κυνήγι της το πιο δύσκολο, όταν αυτό διεξάγεται σε ένα δύσκολο τερέν, όπως είναι για παράδειγμα οι απότομες πλαγιές με οξιές, έλατα και μαύρα πεύκα στα μεγάλα υψόμετρα. Επειδή όμως το κυνήγι της μπεκάτσας μπορεί να διεξαχθεί σε πολλά και διαφορετικά περιβάλλοντα, σε κάποια από αυτά, όπως στα ανοιχτά, πεδινά δάση της Θράκης ή στα νησιά με τη χαμηλή θαμνώδη βλάστηση, γίνεται πολύ πιο εύκολο.
Υπάρχει όμως ένα περιβάλλον στο οποίο είναι αδύνατο να προσποιηθείς και κάθε ώρα είναι εκείνη της αλήθειας. Ένας τόπος όπου δεν υπάρχει χώρος για ψέματα και που μπορεί να ελπίζουν ότι θα έχουν επιτυχία μόνο οι πραγματικοί κυνηγοί τόσο με 2 όσο και με 4 πόδια. Αυτός ο τόπος δεν είναι άλλος από το μαγικό, σκληρό και αδυσώπητο βουνό. Και εδώ βέβαια υπάρχει μια διαβάθμιση, διότι άλλο είναι τα βουνά της ηπειρωτικής, Στερεάς, Νότιας και Νησιωτικής Ελλάδας και άλλο τα αλπικά βουνά της Βόρειας Ελλάδας με τα νερά, τις χαμηλότερες θερμοκρασίες και το τερέν στρωμένο με γκαζόν.
Ζώντας πλέον στην εποχή του φαίνεσθε, όπου αυτό που μετράει είναι η εικόνα και όχι αυτό που είσαι πραγματικά, και επειδή αυτή η λανθασμένη νοοτροπία έχει εισχωρήσει σε όλα τα επίπεδα και σε όλους τους τομείς, με βαριά καρδιά πρέπει να παραδεχτώ, ότι πολλοί κυνηγοί και δυστυχώς ακόμα και νέοι, ζουν και αναπνέουν μόνο για την επίδειξη, τη μόστρα, το φαίνεσθε. Άτομα τα οποία είναι πεπεισμένα, ότι φτάνει να βάλεις τα ανάλογα ρούχα, να πάρεις το εξειδικευμένο τουφέκι και τους υποτιθέμενους εξειδικευμένους σκύλους για να μπορέσεις να αφιερωθείς σε ένα κυνήγι που στην πραγματικότητα είναι αρκετά επιλεκτικό. Ταυτόχρονα, αυτοανακηρύσσονται σπεσιαλίστες μόνο και μόνο επειδή εξασκούν το συγκεκριμένο κυνήγι. Το πεδίο όπου αυτό το θεατράκι βρίσκει σήμερα το μεγαλύτερο αριθμό θιασωτών είναι γνωστό σε όλους. Το κυνήγι της μπεκάτσας… Και αυτό έχει την εξήγησή του. Είναι ένα θήραμα της μόδας, αυτό που όλοι, ίσως εξαιτίας της μυθοποίησής του, ονειρεύονται να καρπωθούν. Προς Θεού, είναι όλοι ελεύθεροι να πράξουν όπως νομίζουν, να ονειρεύονται ό,τι θέλουν, αν και, επιτρέψετε μου να πω, ότι στα κυνήγια με μεγάλο βαθμό εξειδίκευσης ποτέ τα ράσα δεν κάνουν το παππά.
Το ότι πρόκειται για μυθοπλασία, σε κάθε περίπτωση είναι ξεκάθαρο για ένα πολύ συγκεκριμένο λόγο. Είναι εύκολο να συμπεριφέρεσαι σαν μπεκατσοκυνηγός και έτσι να πιστεύεις ότι είσαι πραγματικός κυνηγός. Τα περισσότερα περιβάλλοντα είναι προσβάσιμα και πολλά από αυτά οικεία, το θήραμα είναι δύσκολο αλλά όχι αδύνατο. Μια αδιάσειστη αλήθεια αναδεικνύεται σε αυτό το σημείο. Δεν είναι μόνο το μπεκατσοκυνήγι πραγματικό κυνήγι… Στα πλαίσια της κυνηγετικής κυνοφιλίας μάλιστα, θέλοντας να κάνουμε μία κατάταξη δυσκολίας καθαρά από άποψη τερέν και υποθέτοντας, ότι έχουμε τις ίδιες καιρικές συνθήκες, σίγουρα στην κορυφή βρίσκεται το κυνήγι της πέρδικας, με την εξαίρεση που προαναφέραμε. Στη δεύτερη θέση έχουμε το κυνήγι της μπεκάτσας και στην Τρίτη, αυτό του ορτυκιού στον κάμπο. Οπότε, κανονικά, δε θα έπρεπε ούτε για αστείο κάποιος να λέει ότι είναι κυνηγός βουνού (χωρίς να είναι). Διότι στο βουνό, θες για το τερέν, θες για το θήραμα, όλα περιπλέκονται. Έτσι όπως λοιπόν δεν μπορείς να το παίζεις μπεκατσοκυνηγός χωρίς να είσαι, δε μπορείς να το παίζεις και περδικοκυνηγός. Πρέπει να είσαι!
Το γιατί τα πράγματα είναι έτσι και όχι διαφορετικά, οφείλεται σε εκείνους τους καρτεσιανούς άξονες, οι οποίοι καθορίζουν τόσο τα όνειρα όσο και την πραγματικότητα του εν λόγω κυνηγίου. Με λίγα λόγια, στο βουνό, ως ιδιαίτερο περιβάλλον και στα ξεχωριστά θηράματα τα οποία στη διάρκεια της εξέλιξης μέσα στους αιώνες, το επέλεξαν ως κατοικία.
Όλα τα βουνά, είτε πρόκειται για τα πιο χαμηλά νησιώτικα, είτε για τα πιο ψηλά της Στερεάς, αλλά και της ηπειρωτικής Ελλάδας, είναι πάρα πολύ δύσκολα περιβάλλοντα για κυνήγι. Οι κίνδυνοι πολλοί, άλλοι περισσότερο κι άλλοι λιγότερο ορατοί. Αν δε τους γνωρίζεις μπορούν εύκολα να θέσουν σε σοβαρό κίνδυνο τη ζωή εκείνων των αφελών που νομίζουν, ότι το βουνό είναι παιχνίδι. Άφταστες κορυφές, απότομες χαράδρες, απροσπέλαστες σάρες, γλιστερά και κοφτερά βράχια, αιχμηρά αγκάθια που ξεσκίζουν ρούχα και σάρκες, απότομες και ακραίες αλλαγές του καιρού. Όλα αυτά είναι μόνο μερικά από τα στοιχεία που κάνουν το βουνό ένα περιβάλλον που, ανάλογα με τις αβύσσους των ωκεανών, μπορούμε να χαρακτηρίσουμε ως ακραίο. Και έτσι όπως στις αβύσσους, μπορούν να φτάσουν, ειδικά για να θηρεύσουν, μόνο έμπειροι βατραχάνθρωποι που έχουν φάει τη θάλασσα με το κουτάλι, άλλο τόσο, στις κορυφές, μπορούν να ελπίζουν, ότι θα έχουν επιτυχία μόνο εκείνοι οι οποίοι το βουνό το έχουν μέσα τους και έχουν ρίξει πολλά χιλιόμετρα περπάτημα εκεί πάνω.
Κάτι ανάλογο ισχύει και για τους σκύλους. Ενώ στο κυνήγι της μπεκάτσας και του ορτυκιού, λίγο ή πολύ, όλοι οι σκύλοι πάνε, στο κυνήγι της πέρδικας πάνε μόνο οι σκύλοι με πολύ μεγάλη νοοτροπία και κυνηγετικό πάθος. Προσέξτε ποια είναι η ειδοποιός διαφορά σε αυτό το σημείο. Σε καμία περίπτωση δεν λέω ότι είναι πιο εύκολο να βρεις μια μπεκάτσα μέσα σε ένα πυκνό δάσος ή μέσα στα πουρνάρια, ή ένα ορτύκι μέσα σε ένα χέρσο, σε μια καλαμιά ή σε ένα ψηλό τριφύλλι. Όμως είναι πολύ πιο δύσκολο, δεδομένων των δυσκολιών και της μορφολογίας του εδάφους, για ένα σκύλο να φτάσει στις πέρδικες. Αν φτάσει ως εκεί, το μέγεθος της αναθυμίασης (κοπάδι πουλιών) και η συμπεριφορά (συνήθως προβλέψιμη)καθιστούν τη διαχείριση σχετικά εύκολη. Σε αντίθεση με την μπεκάτσα και με το ντοπιάρικο ορτύκι, όπου ο σκύλος ερευνά με πολύ μεγαλύτερη ευκολία τον κυνηγότοπο. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει, ειδικά στην μπεκάτσα, ότι ο σκύλος που δεν διαθέτει αίσθηση θηράματος, μπορεί να βρίσκει εύκολα και συχνά, αλλά τουλάχιστον είναι πολύ πιο εύκολο να πηγαίνει, να φεύγει, να ψάχνει.
Κάτι ανάλογο, τηρουμένων των αναλογιών, ισχύει και για τον κάμπο. Ο σκύλος είναι πολύ πιο εύκολο, σε σχέση ακόμα και με το δάσος, να παίρνει τόπο λόγω του ότι το τερέν, είναι σχεδόν πάντα επίπεδο ή ελαφρώς κυματιστό. Αυτό όμως δε σημαίνει ότι ο εντοπισμός και η φέρμα ενός ντοπιάρικου ορτυκιού είναι απλή υπόθεση. Το μικρό του μέγεθος και το συνεχές περπάτημά του το καθιστούν ευάλωτο μόνο στους πολύ εξειδικευμένους σκύλους.
Συμπερασματικά, η δυσκολία κάθε κυνηγίου με σκύλο φέρμας συνίσταται από 2 παράγοντες. Ο πρώτος είναι η μορφολογία του εδάφους και ο δεύτερος η συμπεριφορά του θηράματος. Ο συνδυασμός και των 2 είναι αυτός που κάνει το κυνήγι της πέρδικας, σε όλα τα άλλα εδάφη εκτός από τα αλπικά, το πιο δύσκολο. Στο κυνήγι της μπεκάτσας, αν και αυτό καθαυτό το θήραμα είναι πιο δύσκολο στον εντοπισμό και στο μπλοκάρισμά του, λόγω της μοναχικής του διαβίωσης αλλά και της απρόβλεπτης συμπεριφοράς του, το τερέν είναι πιο εύκολο. Τέλος, στο κυνήγι του ντοπιάρικου ορτυκιού (γιατί τα περασματιάρικα έχουν διαφορετική συμπεριφορά),το τερέν είναι πολύ εύκολο και μόνο οι ιδιαιτερότητες του θηράματος παρουσιάζουν μια κάποια δυσκολία. Σε κάθε περίπτωση, σε όλα τα παραπάνω κυνήγια για να είναι αποδοτικά χρειάζεται εξειδίκευση τόσο από τη πλευρά του κυνηγού όσο και από τη πλευρά του σκύλου.
