Η πηγή ήταν σε υψόμετρο που ξεπερνούσε τα 800 μέτρα. Τριγύρω, εμφανή τα “ίχνη” από τις λυγερόκορμες. Καλοσχηματισμένες γούβες για το χωμάτινο μπάνιο, μικρόφτερα κοιλιάς και στήθους κολλημένα στις βρεγμένες πέτρες, και σε μεγάλη ακτίνα σκορπισμένες κουτσουλιές…
Ήταν όλες εκεί. Τριγύρω από ένα γκρίζο, μονότονο, πέτρινο σκηνικό. Μέσα σε αφιλόξενο, σκληρό τοπίο, που κανένα άλλο φτερωτό δεν θα μπορούσε να αντέξει. Και ήταν πολλές όλες μαζί αυτές οι όμορφες και παινεμένες, που κούρνιαζαν αντάμα με τα σύννεφα, λίγες δεκάδες μέτρα πριν από την κορυφογραμμή. Ποια προστασία μπορεί να τους έδιναν οι πέτρες και πόση τροφή μπορούσαν να τους προσφέρουν τα λιγοστά αγριόχορτα, είναι κάτι που μόνο οι ίδιες γνωρίζουν. Όλο το τοπίο γύρω ίδιο και απαράλλαχτο. Στις πλαγιές υπήρχαν έλατα, σκόρπια κέδρα και χαμηλή βλάστηση με πολλές φασκομηλιές. Ψηλότερα όμως, όλα αυτά σπάνιζαν. Κάποια γερασμένα έλατα, μισάδια από τους κεραυνούς, στέκονταν ακόμα γερμένα κατά το νοτιά και διάσπαρτοι μετρημένοι θάμνοι. Αξημέρωτα ακόμη έπιασαν το τραγούδι τους οι κότσοι, με τα μπουλούκια τους αντικριστά στη βαθιά χαράδρα.
Στο οροπέδιο με τις ξερολιθιές
Πριν κάμποσα χρόνια, περιμένοντας τα τρυγόνια στα καρτέρια του Κούκου στην Πρέβεζα, γνώρισα τον Χαλκιδαίο κυνηγό Δημήτρη Μούρτικα. Αυτός πρώτος με έστειλε για μπασίματα φάσσας σε κάποια κορφοβούνια της Εύβοιας που βλέπουν Αιγαίο. Ο τόπος, πέραν του ότι ήταν τεράστιος, είχε και πολλά από τα στοιχεία εκείνα που αναζητώ πρώτα στον κυνηγότοπο. Βασικότερο όλων η πολύ κακή κατάσταση των χωματόδρομων, γεγονός που ακόμη εξακολουθεί να λειτουργεί απαγορευτικά, περιορίζοντας στο ελάχιστο την επισκεψιμότητα… Μόνο δυό χρονιές στάθηκα τυχερός εκεί με φάσσες, όμως αφιερώνοντας πολύ χρόνο και περπάτημα για να μάθω την περιοχή, συνάντησα πέρδικες, χωρίς όμως ποτέ ως τότε να τις έχω ακούσει. Ήταν μέσα σ’ ένα μικρό οροπέδιο, από αυτά που οι ξερολιθιές σχηματίζουν πατάρια με χωραφάκια και ξεπετάχτηκαν από ένα που φύτρωσε αυτοφυής βίκος, απομεινάρι παλαιότερης καλλιέργειας. Ήταν 10-12 πουλιά που σχημάτιζαν “γερό” μπουλούκι από αυτά που σπανίζουν. Μου στάθηκε “χουβαρντάς” εκείνος ο κυνηγότοπος, ίσως και να τον διαχειρίστηκα σωστά, όμως ξαφνικά και τελείως ανεξήγητα, οι κοκκινοπόδαρες χάθηκαν Νοέμβρη του 2017. Από τότε πολλές φορές έψαξα, χωρίς ποτέ να δω σημάδι τους. Πάντα μόνος ξεκινούσα, και συχνά οι πρώτες αχτίδες του ήλιου με έβρισκαν να ανηφορίζω. Κάθε φορά μακρύτερα, ψηλότερα και χαμηλότερα. Μέχρι και 3-4 ώρες συνολικό περπάτημα, χωρίς ποτέ τα σκυλιά να μου δείξουν πειστικά πως βρήκαν έστω και κάποια εξασθενημένη μυρωδιά…
Βρίσκοντας τη… “φλέβα”
“Αφανίστηκαν”, έλεγα μέσα μου, “ξεκληρίστηκαν…”, και πιθανότατα θα εγκατέλειπα την αναζήτηση, αν αρχές Αυγούστου του 2018 δεν έβρισκα “φλέβα”… Κάνοντας στάση για ξεκούραση, ανησυχούσα επειδή έλλειπε ένα σκυλί, και όταν αυτό ήρθε βρεγμένο άρχισα να αναρωτιέμαι που βρήκε νερό. Πηγαίνοντας προς την κατεύθυνση από την οποία ήρθε, είδα πως και τα δύο σκυλιά άρχισαν να ψάχνουν παθιασμένα τον τόπο. Η πηγή βρισκόταν πολύ κοντά και η εικόνα της παρουσίαζε το εξής εκπληκτικό. Το νερό ανάβλυζε από σχισμές του βράχου ένα μέτρο ψηλότερα και πέφτοντας σ΄ένα πέτρινο σκαλί, χανόταν στο εσωτερικό του βουνού. Τριγύρω διάσπαρτες, λειασμένες από το χρόνο μικρές γούρνες, συγκρατούσαν τις σταγόνες που ξεπετάγονταν από την ορμητική πτώση. Νερό λοιπόν σε υψόμετρο που ξεπερνούσε τα 800 μέτρα, και τριγύρω εμφανή ίχνη. Αρχικά οι καλοσχηματισμένες γούβες μαρτυρούσαν πως εκεί έκαναν χωμάτινο μπάνιο, μετά τα μικρόφτερα που ήταν κολλημένα στις βρεγμένες πέτρες και οι διάσπαρτες κουτσουλιές, επιβεβαίωναν συχνή παρουσία.
Και λαγίσιες κακαράτζες…
Προφανώς πουλιά και αγρίμια του βουνού γνώριζαν την πηγή, γιατί εκτός από φτερά κουρούνας, διέκρινα τρίχες και λαγίσιες κακαράτζες. Σημείο κάλυψης βρήκα περίπου 150 μέτρα μακρύτερα και εκεί κρύφτηκα με δεμένα τα σκυλιά, που σημειωτέον πως από κούραση και ζέστη προτίμησαν να κοιμηθούν στη σκιά. Πλησίαζε 10 όταν φάνηκε το πρώτο κοπαδάκι με 7-8 πουλιά. Έμεινε περίπου 25 λεπτά στην πηγή και λίγο μετά τη φυγή του ήρθε δεύτερο, μικρότερο, από διαφορετική όμως κατεύθυνση. Δύσκολα περιγράφεται η χαρά που ένιωθα εκείνες τις στιγμές, ωστόσο λίγο μετά το μεσημέρι έγινα μάρτυρας μιας εικόνας με παρατεταμένη διάρκεια, που υποθέτω πως ελάχιστοι ακόμη είχαν την τύχη να αντικρίσουν. Την ώρα που ένα τρίτο, μεγαλύτερο όλων, κοπάδι βρισκόταν στην πηγή χωρίς να αντιληφθώ πότε, πως και από που, ήρθε ένα ακόμη, και όλα μαζί τα πουλιά παρέμειναν εκεί τριγύρω δίχως να τα διακρίνω, εκτός από κάποια προφανώς νεαρά, που έκαναν φτερό ως την κορυφή του βράχου και ξανακατέβαιναν στην πηγή.
Τα σκυλιά ρουθούνιζαν στον αέρα
Στο μεταξύ τα σκυλιά κάτι άρχισαν να “πιάνουν” στον αέρα ρουθουνίζοντας έντονα, αλλά ένα τράβηγμα στο λουρί και μία αυστηρή εντολή, περιόρισαν τις διαθέσεις τους. Πιστεύω πως αυτή η “συνάθροιση” περιλάμβανε πουλιά που είχα ξαναδεί και νωρίτερα, και αιτία ήταν η ώρα και η κορύφωση της ζέστης, γιατί ως και 4 ώρες μετά πέρδικα δεν φάνηκε. Κοινά σημεία όλων όσων εκτυλίχθηκαν γύρω μου, ήταν πως όλα τα πουλιά ήρθαν από ψηλότερα σημεία, από εντελώς διαφορετικές κατευθύνσεις και έφυγαν όλα με πτήση προς τις πλευρές του βουνού που έβλεπαν θάλασσα…
Έπαιρνα παρουσίες έως να αρχίσει το κυνήγι
Ώσπου να αρχίσει το κυνήγι τους, πήγα 5 φορές ακόμη εκεί γύρω και έπαιρνα παρουσίες… Πίστευα πως σύντομα τα πουλιά θα κατηφόριζαν προς σημεία ντυμένα, με χώμα και βλάστηση περισσότερη, όμως σε όσες περιπτώσεις τα βρήκα ήταν σε βορεινά και ανατολικά μέρη, σχεδόν καραφλά, περίπου στο ίδιο υψόμετρο και πάντα κατά μήκος της ίδιας κορυφογραμμής. Πλέον ήμουν βέβαιος πως τόσο ο “δικός μου” τόπος, όσο και η απεραντοσύνη του υπόλοιπου, φιλοξενούσαν αρκετές πέρδικες. Δεν ξέρω γιατί διάλεξαν να παραμείνουν σε τόσο ψηλά σημεία ως και τον Νοέμβρη που πέρασε. Ίσως κάποτε χαμηλότερα να κυνηγήθηκαν έντονα, ίσως ήρθαν από αλλού, ίσως εκεί βρίσκουν τροφή, ίσως, ίσως…. Σημασία έχει πως πράγματι εκεί τριγύρω οι κοκκινοπόδαρες “επέστρεψαν”.
Πρέπει να συμφωνήσω με όσους υποστηρίζουν πως γενικότερα η κατά τόπους πληθυσμιακή ανάκαμψη έκανε “κοιλιά”, αλλά και να διαφωνήσω με το διευρυμένο “μοιρολόι”, αφού ειδικά σε κάποιους περδικότοπους μνημόσυνα δεν ταιριάζουν… Ο δύσκολος τόπος και οι γκρεμίλες που διάλεξαν να μείνουν, είναι βέβαιο πως θα λειτουργήσουν ως αναχώματα προφύλαξης. Όσο για την πηγή με το μοναδικό νερό σε ακτίνα χιλιομέτρων, είναι ξεκάθαρο πως όσο κι αν επιχειρήσει κάποιος να στήσει καρτέρι τριγύρω θα αποτύχει, αφού δεν υπάρχει ούτε θυμάρι για να φτιάξει φυλάχτρα. Η τύχη, οι περιγραφές του Δημήτρη και τα σκυλιά, με οδήγησαν ως εκεί. Και επειδή τριγύρω δεν υπάρχουν χωριά, βοσκοτόπια πλούσια και δάση για υλοτομία, πιστεύω πως και οι μπουλντόζες θα αργήσουν να ανοίξουν δρόμους…
