Η εγκατεστημένη μπεκάτσα δύσκολα εγκαταλείπει τον τομέα που γνωρίζει καλά, σε αντίθεση με τη νεόφερτη που, εφόσον πιεστεί πολύ από τον κυνηγό και το σκύλο του, μπορεί να “ξετοπίσει” τελείως…

Δάση υπάρχουν πολλά, αλλά μπεκάτσες δεν κρατάνε όλα… Το ύψος των δέντρων και η απόσταση μεταξύ τους παίζει έναν σημαντικό ρόλο για να προτιμήσουν έναν τόπο τα πουλιά: εάν το δάσος είναι πυκνό και τα δέντρα ξεπερνούν τα 10 μέτρα σε ύψος, η χαμηλή βλάστηση δεν αναπτύσσεται από κάτω τους, με αποτέλεσμα η μπεκάτσα να αισθάνεται ανασφάλεια και να μην κάθεται σε τέτοια μέρη.

Αντιθέτως, αν τα δέντρα είναι ψηλά, αλλά σε μία ικανή απόσταση το ένα από το άλλο, δημιουργείται ο υποόροφος της βλάστησης που έλκει τις μπεκάτσες, γιατί τις κάνει να νιώθουν “προστατευμένες”. Σε “κούφια” δάση οι μπεκάτσες, δεν θα σταθούν σε καμιά περίοδο του κυνηγιού τους. Αντίθετα καταφύγιο βρίσκουν σε δάση που κάτω τους έχουν κουμαριές, πουρνάρια, βάτα, φτέρες, κέδρα κ.λπ.

H σημασία του καιρού…

Όταν αρχίζει η φθινοπωρινή μετανάστευση, τα πιο κατάλληλα δάση για να ψάξει κανείς, είναι αυτά που “αντικρίζουν” τον βορρά! Και βέβαια όταν κάνει πολύ κρύο, οι μπεκάτσες διαλέγουν τα κομμάτια που κοιτάνε προς τον νότο ή τα προσήλια, όπως και ρεματιές κάθετες στη φορά του αέρα, χαμηλές προστατευμένες περιοχές που κρατούν υγρασία, φυτείες κωνοφόρων, κ.λπ.

Οι εγκατεστημένες μπεκάτσες επιλέγουν δάση που τους προσφέρουν γρήγορη διαφυγή, γι’ αυτό η βλάστηση στο έδαφος πρέπει να είναι τέτοια που να τις διευκολύνει στο “ποδάρωμα”, όταν αυτό είναι αναγκαίο. Πάντως, αν η θερμοκρασία είναι πολύ χαμηλή, ο μπεκατσοκυνηγός θα πρέπει να στρέψει την προσοχή του στα υψώματα ενός μπεκατσότοπου που τα βαράει πρώτα ο ήλιος, ή σε ποταμιές και βαρικά που το νερό δεν έχει παγώσει. Επίσης, όταν η θερμοκρασία πέφτει κάτω από το μηδέν, τα… πετρωτά μέρη προτιμούνται από τις μπεκάτσες, γιατί οι πέτρες κατακρατούν την θερμότητα της ημέρας. Αντιθέτως, όταν κάνει ζέστη, τα πουλιά τραβιούνται, συνήθως, σε πολύ πυκνά και ανήλιαγα μέρη, που κρατούν υγρασία…

Όταν βρέχει, πολλοί λένε πως οι μπεκάτσες βγαίνουν στα “καθαρά” κομμάτια του δάσους, αλλά προσωπικά δεν έχω παρατηρήσει κάποια τέτοια αλλαγή στη συμπεριφορά τους. Αντιθέτως, συμφωνώ πως τις ημέρες με τον πολύ δυνατό αέρα, πουλιά θα υπάρχουν μόνο στα απάνεμα σημεία του δάσους. Αν, μάλιστα, πρόκειται για βοριά που στεγνώνει το έδαφος, το ψάξιμό τους πρέπει να γίνει σε μέρη νότιου προσανατολισμού και σε βαρικά εδάφη.

Μία “τέχνη” με κανόνες

Βέβαια, ένα μεγάλο ζητούμενο για τον μπεκατσοκυνηγό, είναι πως θα ξαναβρεί μία μπεκάτσα που ξέφυγε αλώβητη στην πρώτη συνάντηση, επανατοποθετούμενη κάπου αλλού μέσα στο δάσος…

Ο εντοπισμός αυτής της “δεύτερης” θέσης του πουλιού, είναι μία “τέχνη” που έχει τους κανόνες της: Μετά το πρώτο “φτερό”, καλό είναι να δίνεται λίγος χρόνο στην μπεκάτσα για να ηρεμήσει και να βολευτεί στη νέα θέση της, γιατί αν το πουλί πιεστεί πολύ γρήγορα από το σκύλο, μπορεί να αποφασίσει να απομακρυνθεί προτού φτάσει κοντά και το τουφέκι!

Το που θα “ξαναπιάσει” μία μπεκάτσα, εξαρτάται τόσο από τον χαρακτήρα και τις εμπειρίες ενός πουλιού, όσο και από τη βλάστηση και τη μορφολογία του εδάφους… Κυρίως, όμως, εξαρτάται από το αν η μπεκάτσα είναι από καιρό εγκατεστημένη ή νεόφερτη σε μία περιοχή! Η εγκατεστημένη μπεκάτσα δύσκολα εγκαταλείπει τον τομέα της, επειδή ξέρει τον τόπο και νιώθει μεγαλύτερη ασφάλεια στα γνωστά της μέρη. Έτσι, τις περισσότερες φορές θα προσπαθήσει να εφαρμόσει όλες τις αμυντικές στρατηγικές της μέσα στον ίδιο τόπο, σε αντίθεση με τη νεόφερτη, που, εφόσον πιεστεί πολύ, μπορεί να “ξετοπίσει” τελείως… Πάντως, αν η βλάστηση είναι πυκνή, το σύνηθες είναι η μπεκάτσα να μην απομακρύνεται πολύ. Αν πάλι πρόκειται για “ανοιχτό” δάσος, η απόσταση που διανύει είναι μεγαλύτερη. 

Που θα “πιάσει”…

Ένας κανόνας λέει πως ο μπεκατοσκυνηγός πρέπει πάντα να ψάχνει πρώτα τα ξέφωτα, τους χωματόδρομους ή τα μονοπάτια, αν υπάρχουν τέτοια σημεία κοντά στο μέρος που πρωτοσηκώθηκε ένα πουλί. Πολύ συχνά εκεί προσγειώνεται μία μπεκάτσα, πάντα στα όριά τους με το πυκνό… Μην εκπλαγείτε καθόλου, όμως, αν το πουλί έχει διαγράψει έναν κύκλο και… έχει επιστρέψει δίπλα στο σημείο που πρωτοσηκώθηκε!

Η τακτική της μακρομύτας να κάνει κύκλο και να επανατοποθετείται… “στην πλάτη” του κυνηγού, δεν είναι σπάνια. Στην πτήση διαφυγής τους οι μπεκάτσες αποφεύγουν, όσο μπορούν, να διασχίζουν ανοιχτούς χώρους, χωράφια, ξέφωτα κ.λπ.

Επομένως, αν το σημείο του δάσους που σηκώθηκε συνορεύει με ένα χωράφι, το πιο πιθανό είναι να βουτήξει και να πιάσει πριν το τελείωμα του πυκνού. Επίσης, αν στην πτήση προς τη δεύτερη κρυψώνα της συναντήσει ένα ρέμα ή έναν χωματόδρομο, ενδεχομένως να τα ακολουθήσει για λίγο, ώσπου να ξανακαθίσει στις άκρες τους (και ύστερα ποδαρώνοντας να μπει στο δάσος). Βασικό μέλημα μιας μπεκάτσας που διεφεύγει ύστερα από μία φέρμα ή μία άστοχη τουφεκιά, είναι πως να “διπλώσει” και να βγει από το οπτικό πεδίο του διώκτη της… Το κλασικό “7” που αναφέρουν όλοι οι κυνηγοί ισχύει, αλλά όχι πάντα! Και σε κάθε περίπτωση, ποτέ δεν ξέρουμε μετά από πόση απόσταση θα αποφασίσει να στρίψει αριστερά ή δεξιά.

Οι μπεκάτσες της… μιας ευκαιρίας!

Πολύ συχνά βέβαια, ο κυνηγός ποτέ δεν θα καταφέρει να ξαναβρεί μία μπεκάτσα, ακόμα κι αν δει που ακριβώς κάθισε: αυτό συμβαίνει είτε επειδή μόλις πιάσει σηκώνεται αμέσως ξανά, είτε επειδή κοτάρισε για λίγο και έπειτα… φτερούγισε έξω από το οπτικό πεδίο κυνηγού και σκύλου.

Όταν συμβαίνει αυτό, ο σκύλος μπορεί να φερμάρει τη ζεστή θέση του πουλιού, αλλά η ίδια η μπεκάτσα έχει, κιόλας, αποδράσει στα “κλεφτά”…

Γεγονός είναι πως υπάρχουν μπεκάτσες που θα δώσουν στον κυνηγό μόνο… μία ευκαιρία, αφού μετά θα φροντίσουν να εξαφανισθούν! Κάποια τέτοια πουλιά, είναι μάταιο να αναζητηθούν την ίδια μέρα. Την επόμενη, όμως, το πιο πιθανό είναι να ξαναβρεθεί στο ίδιο πάνω – κάτω σημείο, αν πρόκειται, βέβαια, για μία “παλιά” και εγκατεστημένη στον τόπο μπεκάτσα.  

Η έρευνα του σκύλου από “κοτέτσι” σε “κοτέτσι”

Οι μπεκάτσες διαθέτουν διάφορες θέσεις σε μία αρκετά μεγάλη περιοχή, πηγαίνοντας από τη μία στην άλλη, όχι μόνο αν ενοχληθούν, αλλά και για να απολαύσουν τις καλύτερες δυνατές συνθήκες (θερμοκρασία, τροφή κ.λπ).

Ένας ποιοτικός και… με πρωτοβουλίες κυνηγετικός σκύλος, ιδίως αν έχει κυνηγήσει πολλές φορές στα ίδια μέρη, χρησιμοποιεί έναν ιδιαίτερο τρόπο για να ψάχνει αυτά τα πουλιά: μετά το πρώτο σήκωμα, κάνει μία γρήγορη έρευνα στα 100-150 μέτρα, αλλά μετά θα φύγει… μακριά για να ψάξει μία ευρύτερη ζώνη! Αυτός ο σκύλος ξέρει τι συμβαίνει με τη συγκεκριμένη μπεκάτσα, οπότε περνάει από “επιθεώρηση” και όσο πιο γρήγορα γίνεται, όλες τις πιθανές θέσεις που θα μπορούσε να τοποθετηθεί το πουλί μετά το πρώτο “φτερό”…

Δυστυχώς, βέβαια, δεν είναι όλα τα κυνηγόσκυλα τόσο προικισμένα. Έτσι, πολύ συχνά εναπόκειται στον κυνηγό να “μαντέψει”, να προβλέψει και να καθοδηγήσει το σκύλο του, προς τις πιθανές θέσεις που “έπιασε” μία τέτοια μπεκάτσα.

Η αφοσίωση σε έναν τόπο

Οι σχετικές μελέτες έχουν αποδείξει ότι τα παλιά και έμπειρα πουλιά που έχουν διαλέξει έναν τόπο για να ξεχειμωνιάσουν, δεν θα μετακινηθούν και δεν θα “ξετοπίσουν” αν η θερμοκρασία δεν “κατρακυλήσει” κάτω από τους 7 βαθμούς υπό το μηδέν!