Χιονίζει από το ξημέρωμα στα Γιάννενα και η Παμβώτιδα είναι μαγεία μέσα στο λευκό της πέπλο. Η καταχνιά του χιονιού, το κρυστάλλινο κρύο και απέναντι οι καλαμιώνες στις ρίζες του Μιτσικελίου. Κυνήγι δεν υπάρχει, οπότε χαζεύοντας το χιόνι φέρνω στον νου μου αράδες Γιαννιωτών συγγραφέων για το κυνήγι της αγριόπαπιας τα περασμένα χρόνια στη λίμνη των Ιωαννίνων…
Οι αναφορές του Δ.Χατζή, του Συμεών Κριθαρά στα «Παλιά Γιάννινα – οι αγριόπαπιες που έφυγαν», του Στ. Κωλέττα στο «Οι λίμνες Ιωαννίνων και Λαψίστας», μεταφέρουν τη σκέψη σε μια εποχή που η ζωή των γιαννιωτών ήταν στενά δεμένη με τη λίμνη.
Είτε επρόκειτο για τους επαγγελματίες βυρσοδέψες στα «Ταμπάκικα», τα οποία απλωνόταν στην περιοχή της Σκάλας, δίπλα στη λίμνη, είτε για τις γυναίκες που έπλεναν το νοικοκυριό τους στις όχθες, για τους ψαράδες, τους κυνηγούς, τους καστρινούς, τους νησιώτες, τους κατοίκους των χωριών τριγύρω από την Παμβώτιδα και τη Λαψίστα, αποτελούσε η λίμνη το σημείο αναφοράς.
Παπιοκυνήγι με κρύο…
«…Κατά τους μήνες Νοέμβρη και Δεκέμβρη, όταν τις βουνοκορφές του Περιστερίου και του Μιτσικελίου τις κάλυπταν τα χιόνια, όταν δηλαδή άρχιζαν οι «πάγωτες», κατέφθαναν στη λίμνη από τη Σιβηρία και τις άλλες βόρειες ευρωπαϊκές χώρες μυριάδες αγριόπαπιες , όπως καναβές, χήνες, γκρινίτσες, μπεχριά, σουστάρια, χαμπλοί…»
Το κυνήγι θεωρούνταν «πάθος αρχοντικό» και βέβαια η αφθονία των υδροβίων της εποχής αποζημίωνε πλουσιοπάροχα όσους δοκίμαζαν την τύχη τους στα γαλαζοπράσινα νερά, τις πλημμυρισμένες εκτάσεις και τους καλαμιώνες του πλούσιου υδροβιότοπου. Αξίζει να παρατηρήσουμε πως καμιά ανησυχία δε διατυπώνονταν τις εποχές αυτές για το θηραματικό κεφάλαιο και τη διαταραχή της ισορροπίας του οικοσυστήματος, ενώ αντίθετα, υπάρχουν μαρτυρίες πως οι πληθυσμοί των παπιών, πολλά από τα οποία αναπαράγονταν στη λίμνη, δε «χλώμιαζαν» από το κυνήγι.
Βασικό μέσο για το κυνήγι στη λίμνη ήταν τα καΐκια. Μ’ αυτά «έκλειναν», δηλαδή στρίμωχναν, τα παπιά στις όχθες και τα ανάγκαζαν να σηκωθούν και να επιστρέψουν στη λίμνη πετώντας. Εκεί «έπεφτε» μεγάλη ομοβροντία από τουφέκια, καθώς γέμιζε ο ουρανός από τα σμήνη των υδρόβιων.
Με το καΐκι ταξίδευαν σε όλο το μήκος της λίμνης Παμβώτιδας κι έφταναν μέχρι τη λίμνη της Λαψίστας, η οποία μετέπειτα (1954) αποξηράνθηκε και μετατράπηκε στο σημερινό κάμπο της Λαψίστας. Κάποιοι μετέτρεπαν το καΐκι τους (καραβούλι) σε χειμερινή καλύβα, κλεισμένη με ιδιαίτερο κάλυμμα, στρωμένη με βελέντζες, μαγκαλάκι και τσίπουρο (μαρτυρία Δ. Σαλαμάγκα).
Όμως, την εποχή εκείνη κυνηγούσαν τα παπιά και με αξιαμίσιο, απογευματινό καρτέρι δηλαδή (από την τούρκικη λέξη «ΑΧΙΑΜ» που σημαίνει σούρουπο). Το καρτέρι αυτό γινόταν για μια ώρα περίπου, στο κλείσιμο της μέρας, στα χωράφια γύρω από τη λίμνη. Μάλιστα, τα χωράφια που κυνηγούσαν οι κάτοικοι των περιοχών γύρω από την λίμνη ήταν μοιρασμένα. Άλλοι πήγαιναν στον Άγιο Νικόλαο (Κοπάνων), άλλοι στο Λασπότοπο, άλλοι αλλού… «Το αξιαμίσιο γινόταν όταν το φεγγάρι ήταν στη γέμιση κι όταν είχε βοριά, γιατί τότε είχε ξαστεριά κι έτσι γινόταν ορατές στο φώς του φεγγαριού οι αγριόπαπιες».
Δυο ζευγάρια στους γιατρούς…
Τελειώνοντας το απογευματινό καρτέρι, οι κυνηγοί «άπλωναν τα κυνήγια στο πλακόστρωτο του χαγιατιού και μερικά έμεναν στο σπίτι, άλλα πήγαιναν στην ταβέρνα του «Σπουργού» για κρασοκατάνυξη και ολονύκτιο νταμαμάν, ενώ δύο ζευγάρια καλοθρεμμένα πήγαιναν στους γιατρούς της φτωχολογιάς Νίκο Σκοπούλη και Γιώργο Μελανίδη»…
