Η συναρπαστική ιστορία ενός τσοπανόσκυλου, όπως την αφηγούνται ακόμα στα κονάκια των βοσκών πάνω στις ερημιές της Πίνδου
Το κείμενο φέρει την υπογραφή του Απόστολου Μίχου και δημοσιεύθηκε στα “Κυνηγετικά Νέα” του 1955.
Σχοινοβατεί ανάμεσα στην πραγματικότητα και το μύθο. Κανείς δεν μπορεί να ξέρει αν υπήρξε πράγματι ο “Κατσούλης”, ως καρπός του… άνομου έρωτα ενός θηλυκού τσοπανόσκυλου και ενός λύκου.
Κανείς δεν μπορεί να ξέρει και αν υπήρξε ποτέ ούτε και ο μπάρμπα Γιαννιός, που διηγείται την ιστορία. Όμως, όλα αυτά μικρή αξία έχουν…
Ο μπάρμπα Γιαννιός είναι πολύ γέρος. Ξέχασε κι ο ίδιος το μέτρημα των χρόνων της ζωής του. Μπορεί 90, μπορεί 100, μπορεί και περισσότερο…
Το μυαλό του, όμως, απλό μυαλό ενός χωρικού και ενός ξωτάρη, δουλεύει ακόμα πολύ καλά. Και θυμάται ακόμα καλύτερα.
Κι έχει να πει πολλά ο μπάρμπα Γιαννιός, από τη μεγάλη ζωή που πέρασε σαν τσοπάνος στις βουνίσιες ερημιές. Έχει να πει για μπόρες κι αγριόχοιρους, για κατεβασιές και θεομηνίες…
Για αρρώστιες που ξεκλήριζαν τα πρόβατα κι άφηναν τους τσοπάνηδες με την γκλίτσα στο χέρι. Για αναβροχιές που αφάνιζαν την παραγωγή κι έκαναν να πεινάσει ο κοσμάκης. Για λύκους και τσακάλια, για κλέφτες και ληστές, που άρπαζαν το βιός και σκόρπιζαν τη δυστυχία. Για πολέμους και καταστροφές.
Έχει, όμως, ο μπάρμπα Γιαννιός να μολογήσει και για καλοσύνες, για χρονιές ευλογημένες που πλήθαιναν τα πράγματα, η γη καρποφορούσε πλούσια, οι άνθρωποι όλο χαρά χόρευαν στα πανηγύρια, παντρεύονταν και γεννοβολούσαν ξέγνοιαστοι. Πόσες και πόσες ιστορίες δεν έχει να διηγηθεί ο μπάρμπα Γιαννιός!
Τώρα, στο μαγαζί του χωριού, απόμαχος πια, ακουμπισμένος στην ροζιάρικη γκλίτσα του, σαν βράχος που τον χαράκωσαν οι νεροσυρμές, παρακολουθεί σιωπηλός την κουβέντα που κάνουν οι νεότεροι. Κι όταν η κουβέντα σκαλώσει σε μία απορία, προβάλει στην κατάλληλη στιγμή και διηγείται κάτι από τη ζωή του.
Η κουβέντα εκείνη την ημέρα ήταν, αν οι λύκοι ζευγαρώνουν με τους σκύλους… Άλλοι λέγανε ναι, και άλλοι λέγανε όχι.
Και τότε, ο μπάρμπα Γιαννιός άρχισε να ξεδιπλώνει την ιστορία του.
Έρωτας με τον εχθρό της!
Είχε τα ζώα του σε μία έρημη λαγκαδιά, μακριά από τον κόσμο. Η μόνη συντροφιά του ήταν μία σκύλα που τον φύλαγε από το λύκο και τους κλέφτες, η “Τσουράπω”.
Την έλεγε έτσι γιατί τα πόδια της ήταν μαλλιαρά.
Ήταν τσοπανόσκυλο, αλλά είχε μάθει να κυνηγάει και τους λαγούς. Και έτσι, πότε – πότε, ο μπάρμπα Γιαννιός χτυπούσε κάνα λαγό για να φάει.
Άλλος σκύλος στην περιοχή δεν υπήρχε. Και έτσι, όταν από καιρού σε καιρό άναβε και φούντωνε μέσα της η φλόγα της διαιώνισης του είδους, έσβηνε αναγκαστικά χωρίς συνέπειες…
Η Τσουράπω, όπως όλα τα τσοπανόσκυλα, εχθρεύονταν πολύ τους λύκους. Και τους κυνηγούσε με μανία, χωρίς να τους αφήνει να πλησιάσουν.
Με το δίκιο του, λοιπόν, ο μπάρμπα Γιαννιός παραξενεύτηκε πολύ, όταν μία φορά στο ξημέρωμα πρόλαβε να την δεί μαζί μ’ έναν λύκο!
Τα δύο ζώα, της ίδιας γενιάς, μπροστά στην επιταγή της φύσης ζευγάρωσαν, παραμερίζοντας για μία στιγμή μίση και έχθρα αιώνων.
Και έτσι σε δύο μήνες, η Τσουράπω έφερε στον κόσμο δύο κουτάβια. Ήταν οι καρποί των άνομων ερώτων της!
Τα κουτάβια μεγάλωναν και όσο περνούσε ο καιρός, τόσο παίρναν τα χαρακτηριστικά του πατέρα τους, του λύκου…
Η άγρια συμπλοκή
Το ένα το έδωσε ο μπάρμπα Γιαννιός σε έναν άλλο τσοπάνο.
Το άλλο το κράτησε να αντικαταστήσει την Τσουράπω, που ήταν γριά και οι μέρες της ήταν λίγες.
Αυτό που έδωσε, μόλις μεγάλωσε άρχισε να σκοτώνει τα πρόβατα του αφεντικού του, και “εκτελέστηκε” από τον τσοπάνο.
Το άλλο, που κράτησε, θες γιατί είχε συνηθίσει με τη μάνα του, θες γιατί έτυχε να μην ξυπνήσει μέσα του το αγρίμι, ήταν πιστό και υπάκουο και… τρομερός διώκτης του λύκου!
Λύκος στην περιφέρεια δεν τολμούσε να ξεμυτίσει. Τα φοβερά δόντια του “Κατσούλη” (τον βάφτισε έτσι γιατί τα αυτιά του ήταν όρθια), τον έδιωχναν. Και όσο ο “Κατσούλης” βρισκόταν κοντά στα ζώα, ο μπάρμπα Γιαννιός ήταν ήσυχος.
Μία μέρα που ο μπάρμπα Γιαννιός έλειπε στο χωριό, ο “Κατσούλης,” ακολουθούσε – όπως πάντα – τα πρόβατα και είχε τα μάτια του δεκατέσσερα…
Τον τελευταίο καιρό, με το χειμώνα και τα χιόνια, οι λύκοι πεινούσαν και είχαν γίνει πολύ επιθετικοί. Πολλές φορές ο Κατσούλης είχε δώσει μάχη μαζί τους και πάντα τους έδιωχνε, χωρίς να κάνουν ζημιά.
Εκείνη την ημέρα, όμως, ένα μεγάλος αρσενικός όρμησε στο κοπάδι και βούτηξε ένα πρόβατο.
Με δύο σάλτους έφτασε εκεί ο Κατσούλης, πήδηξε πάνω του και άρχισε την αναμέτρηση με το αγρίμι. Ύστερα από μία γερή πάλη έπνιξε τον εξαντλημένο από την πείνα λύκο, κάμποσα μέτρα πιο κει.
Ευχαριστημένος, έκανε μία βόλτα γύρω – γύρω να μαζέψει τα πρόβατα, και έσκυψε από πάνω να μυρίσει εκείνο που είχε “κόψει” ο λύκος
Εκείνη ακριβώς τη στιγμή έφτασε κι ο μπάρμπα Γιαννιός. Είδε τον “Κατσούλη” σκυμμένο πάνω από σπαραγμένο πρόβατο, και λάθεψε στην κρίση του…
– “Ο λύκος κι αν εγέρασε”… σκέφθηκε.
Το μοιραίο λάθος…
Θόλωσε το μυαλό του, τράβηξε από το σελάχι την κουμπούρα του και την άδειασε στα πλευρά του “Κατσούλη”.
Ο σκύλος πέθανε σπαρταρώντας, κοιτάζοντας με τα αθώα μεγάλα μάτια του, το βοσκό που λάτρευε.
Λίγο μετά, όμως, ο μπάρμπα Γιαννιός ήρθε αντιμέτωπος με την αλήθεια και το δικό του κρίμα: πηγαίνοντας να μαζέψει τα πρόβατά του, βρήκε το κουφάρι του λύκου με τις πληγές που του είχαν ανοίξει τα τρομερά δόντια του “Κατσούλη”.
Ο μπάρμπα Γιαννιός έζησε μία από τις πιο τραγικές ώρες της ζωής του. Από τότε, πολλές φορές τον στοίχειωνε στον ύπνο του ο ίδιος εφιάλτης.
Και κάθε φορά πεταγόταν τρομαγμένος, για να προλάβει τον εαυτό του και να μην πυροβολήσει.
Μα πάντα ήταν αργά!
Μπορούν να ζευγαρώσουν
Παρά το γεγονός ότι οι σκύλοι και οι γκρίζοι λύκοι είναι, γενετικά, πολύ κοντά μεταξύ τους, αποφεύγουν να διασταυρωθούν εκούσια στην άγρια φύση.
Ωστόσο, μπορούν να παράγουν βιώσιμους απογόνους και, μάλιστα, με όλες τις επόμενες γενεές να είναι γόνιμες.
Γενετική μελέτη που εκπονήθηκε στα βουνά του Καυκάσου έδειξε ότι, μέχρι και το 10% των σκύλων στην περιοχή, συμπεριλαμβανομένων των τσοπανόσκυλων, είναι υβρίδια πρώτης γενιάς!
