Χρήστος Κάκαλος: ένας κυνηγός αγριοκάτσικων από το Λιτόχωρο Πιερίας, που τον Αύγουστο του 1913 κατέκτησε την ψηλότερη κορφή του Ολύμπου, τον Μύτικα.
Το ημερολόγιο έδειχνε 2 Αυγούστου 1913 όταν ο Χρήστος Κάκαλος έγραφε ιστορία. Ένας κυνηγός κατακτητής της ψηλότερης κορφής του Ολύμπου…
Στο διάβα των αιώνων πολλές απόπειρες έγιναν για την κατάκτηση της ψηλότερης κορυφής του Ολύμπου, του Μύτικα (2.918 μ.), αλλά μόλις το 1913 ευοδώθηκαν. Ίσως να έπαιξε αποτρεπτικό ρόλο η παρουσία και η δράση πολλών και γνωστών λήσταρχων (Γιαγκούλας, Μπαμπάνης, Λιόλιος) στο «Βουνό των Θεών». Πάντως, μέχρι τον Οκτώβριο του 1912, το μεγαλύτερο μέρος του βουνού και η κορυφή Μύτικας ανήκαν στην Οθωμανική Αυτοκρατορία.
Ο Άγιος Διονύσιος
Η ιστορία αναφέρει τον Άγιο Διονύσιο ως τον πρώτο σύγχρονο εξερευνητή και οδοιπόρο του Ολύμπου στις αρχές του 16ου αιώνα. Τον τίτλο διεκδικεί και ο σουλτάνος Μεχμέτ Δ’ ο Κυνηγός, σύμφωνα με άλλους ιστορικούς. Τον Ιούλιο του 1780 ο Γάλλος αξιωματικός του ναυτικού Σονινί προσπάθησε ανεπιτυχώς να φθάσει στις ψηλότερες κορυφές του Ολύμπου. Από τότε, οι προσπάθειες ήταν συνεχείς, μέχρι τις 2 Αυγούστου 1913, όταν δύο Ελβετοί, ο Φρεντ Μπουασονά και ο Ντανιέλ Μπο-Μποβί, με οδηγό τον ντόπιο κυνηγό αγριοκάτσικων Χρήστο Κάκαλο, πάτησαν την ψηλότερη κορυφή του Ολύμπου, τον Μύτικα.
Ο Φρεντ Μπουασονά (1858-1946) ήταν πολύ γνωστός φωτογράφος με έδρα τη Γενεύη. Με τον φακό του αποτύπωσε την Ελλάδα των αρχών του 20ου αιώνα, μέσα από μια συλλογή 7.000 φωτογραφιών. Ο Ντανιέλ Μπο-Μποβί (1870-1958) ήταν ποιητής και ζωγράφος, πατέρας του ελληνιστή μουσικολόγου Σαμιέλ Μπο-Μποβί.
Ξεκίνημα στις 29 Ιουλίου
Η ομάδα ξεκίνησε για τη Μονή Αγίου Διονυσίου στις 29 Ιουλίου 1913 και κατασκήνωσαν στην Πετρόστρουγκα. Στις 30 Ιουλίου ανέβηκαν στη Σκούρτα, στον Προφήτη Ηλία (“Θρόνος του Δία”) και στο Σκολιό (“Μαύρη Κορυφή”).
Έπειτα από μια χιονοθύελλα στα Πριόνια, στις 31 Ιουλίου, έφτασαν σε μια κορυφή που την ονόμασαν αρχικά “Κορυφή της Νίκης” (σε ανάμνηση της ελληνικής νίκης στη Μάχη του Σαρανταπόρου) και την θεώρησαν ως την υψηλότερη (λίγο μετά μετονομάστηκε σε Ταρπηία Πέτρα).
Για το λόγο αυτό έγραψαν μια κάρτα και την τοποθέτησαν σε μπουκάλι, κάτω από ένα σωρό με πέτρες. Η κάρτα βρέθηκε το 1927 και στάλθηκε στην Ελβετία (σήμερα φυλάσσεται στα γραφεία της Ελληνικής Ομοσπονδίας Ορειβασίας – Αναρρίχησης). Αργότερα οι Μπουασονά, Μποβί και Χρήστος Κάκαλος συνειδητοποίησαν ότι δεν είχαν φτάσει ακόμα στην ψηλότερη κορυφή, καθώς όταν βελτιώθηκε ο καιρός, φάνηκε μια ψηλότερη κορυφή.
Στις 2 Αυγούστου, και ώρα 10:25′ το πρωί κατέκτησαν την μέχρι εκείνη τη στιγμή απάτητη κορυφή του Ολύμπου.
Ο Κάκαλος αναρριχήθηκε πρώτος στην κορυφή, η οποία ονομάστηκε αρχικά “Κορυφή Βενιζέλος” και αργότερα Μύτικας.
Η εν λόγω ανάβαση έγινε γνωστή με τη δημοσίευση (1919) του βιβλίου “La Grece Immortelle” (“Η Αθάνατη Ελλάδα”).
Στο Πάνθεον των κατακτητών
Στα χρόνια που ακολούθησαν και άλλοι ορειβάτες έγραψαν το όνομά τους στο Πάνθεον των κατακτητών του Μύτικα:
- Γιώργος Κωνσταντάκος, πρώτη μοναχική ανάβαση (20 Ιουλίου 1920)
- Τασία Αποστολοπούλου και Έφη Νομίδη – Μαρκεζίνη από την Αθήνα, πρώτη ανάβαση από γυναίκες με οδηγό τον Χρήστο Κάκαλο (20 Ιουλίου 1920)
- Ζορζ Ντοριέ, Ηρακλής Ιωαννίδης και Κώστας Νάτσης, πρώτη χειμερινή ανάβαση (20 Μαρτίου 1931)
- Άννα Πετροχείλου, πρώτη χειμερινή ανάβαση γυναίκας (27 Δεκεμβρίου 1953)
Χρήστος Κάκαλος: Η τελευταία ανάβαση…
Ο Χρήστος Κάκαλος γεννήθηκε στο Λιτόχωρο, κατά μία εκδοχή το 1879 κατά μία άλλη στις 13 Ιουλίου 1882. Ήταν κυνηγός αγριοκάτσικων και τον πήρε οδηγό η αποστολή των Ευρωπαίων που ανέβηκε στον Όλυμπο το 1913.
Μετά από αυτή την ανάβαση, ο Χρήστος Κάκαλος ανέβηκε πολλές φορές ξανά στην κορυφή του ψηλότερου βουνού της Ελλάδας. Ως το τέλος της ζωής του, ο μπαρμπα-Χρήστος, όπως ήταν περισσότερο γνωστός, εξακολουθούσε να κάνει ορειβασία. Το 1972, λίγο πριν το θάνατό του, ανέβηκε σε ηλικία 93 ετών στον Όλυμπο.
Πέθανε τον Απρίλιο του 1976 στο Λιτόχωρο, σε ηλικία 97 ετών. Στο «Οροπέδιο των Μουσών» του Ολύμπου λειτουργεί καταφύγιο που φέρει το όνομά του.
