Σε οποιαδήποτε φυλή και αν ανήκει ο σκύλος φέρμας, αν είναι εφοδιασμένος με φυσικά κυνηγετικά προσόντα, σίγουρα είναι ένας αξιόλογος βοηθός στο κυνήγι των άγριων θηραμάτων. Υπάρχουν για καλή μας τύχη, ξεχωριστά άτομα τα οποία όταν χρησιμοποιούνται σε συγκεκριμένα κυνήγια, διακρίνονται ιδιαιτέρως από τον καλό σκύλο φέρμας, λόγω των ξεχωριστών χαρισμάτων τους και γι’ αυτό τους προσδίδονται επίθετα όπως σπεσιαλίστες, φαινόμενα, εφευρέτες μπεκατσών κ.λπ.
Στο κυνήγι και στους αγώνες μπεκάτσας, το αγγλικό σέττερ είναι αναμφίβολα ο σκύλος φέρμας που χρησιμοποιείται περισσότερο. Φυσιολογικά η χρησιμοποίησή του στο κυνήγι θα έπρεπε να ξεκινά περί τους 10-12 μήνες ηλικίας, πλαισιώνοντάς το (συχνά “ρυμουλκώντας” το) από ένα άτομο ήδη αρκετά έμπειρο.
Αν λοιπόν χρησιμοποιήσουμε σαν παράδειγμα ένα σέττερ γεννημένο τον Ιανουάριο, η πρώτη του εμπειρία στο δάσος θα έπρεπε να ξεκινήσει το Νοέμβριο και συνεπώς σε ηλικία 11 μηνών περίπου. Ας υποθέσουμε ότι πρόκειται για ένα πρώιμο άτομο, με έντονα-έμφυτα κυνηγετικά προσόντα (φαινόμενο όχι και τόσο συχνό), ότι η μετανάστευση των μπεκατσών ήταν ικανοποιητική και ότι μετά τις πρώτες συναντήσεις, χάρη και στο έμπειρο σέττερ με το οποίο κυνηγάει ζευγάρι, κερδίζει το μπίπερ στο λαιμό και τελειώνει την πρώτη του κυνηγετική περίοδο με 10-20 συναντήσεις-ξεσηκώματα. Υποθέτουμε συνεπώς, ότι ο μαθητής μας σέττερ, έχοντας όλες τις προδιαγραφές γι’ αυτό το κυνήγι, τον επόμενο χρόνο σε ηλικία 23 μηνών περίπου μετά από το οφειλόμενο και υποχρεωτικό stop, χάρη σε μια ακόμη καλή χρονιά όσον αφορά στη μετανάστευση, επιβεβαιώνει τα χαρίσματα που επέδειξε την προηγούμενη κυνηγετική περίοδο, βελτιώνοντας προφανώς την εμπειρία του και ολοκληρώνοντας τη χρονιά σε ηλικία 26 μηνών περίπου.
Λοιπόν, το παραπάνω σέττερ, μπορούμε να το θεωρήσουμε ως ένα σκύλο που κυνηγάει μπεκάτσες ή ως ένα μπεκατσόσκυλο; Και η ίδια ερώτηση βέβαια ισχύει και για το σκύλο οποιασδήποτε φυλής. Κατά τη ταπεινή μου άποψη και οι κυνηγοί διακρίνονται, σε κυνόφιλους μπεκατσοκυνηγούς και σε κυνηγούς μπεκάτσας. Οι πρώτοι αφήνουν το σκύλο τους να τους πάει στις μπεκάτσες, ενώ οι δεύτεροι πηγαίνουν το σκύλο τους στις μπεκάτσες. Ο κυνηγός μπεκάτσας ακόμα και αν δεν έχει ποτέ ξανακυνηγήσει σε ένα μέρος, είναι σε θέση να διαλέξει την πιο πιθανή θέση όπου μπορεί να κρατάει κάποια μπεκάτσα. Αυτός είναι ο πρωταγωνιστής, αυτός καθορίζει ποιο κομμάτι του κυνηγότοπου θα πρέπει να ψάξει ο βοηθός του, ο οποίος θα πρέπει απαραίτητα να διαθέτει μια περιορισμένη έρευνα, σε απόσταση βολής, με μικρή ή ελάχιστη πρωτοβουλία, χωρίς υπερβολές, χωρίς φαντασία, με μοναδικό σκοπό την κάρπωση. Εκεί όπου χωλαίνει είναι οι χρονιές ή τα μέρη, με λίγες μπεκάτσες και οι κυνηγότοποι οι οποίοι είναι είτε άγνωστοι στον κυναγωγό του, είτε είναι πολύ μεγάλοι και ομοιόμορφοι. Εκεί που πλεονεκτούν είναι όταν η παρουσία των μπεκατσών είναι μεγάλη ή όταν οι μπεκάτσες είναι “ελαφριές” λόγω του έγκαιρου εντοπισμού και του γρήγορου σερβιρίσματος του σκύλου στη φέρμα. Αντιθέτως ο κυνόφιλος μπεκατσοκυνηγός, γνώστης ή όχι των μπεκατσότοπων, λάτρης της ανακάλυψης νέων κυνηγότοπων όπου θα αναμετρηθεί με την μπεκάτσα, σίγουρος για το πιο δυνατό του “όπλο”, αφήνει στο σκύλο του σχεδόν αποκλειστικά την πρωτοβουλία.
Σπανίως τον βλέπει με τα μάτια του παρά μόνο όταν γυρνάει από κάποια παρατεταμένη απουσία και περνάει από μπροστά του για να ανακτήσει την επαφή με τον κυναγωγό του για να “ξαναχαθεί” αμέσως, αλλά εικονικά τον φαντάζεται σε κίνηση δια μέσω της “ανάγνωσης” του ήχου. Αυτός ο σκύλος, όταν συναντάει εκείνες τις “ελαφριές” μπεκάτσες, τις θέλει με κάθε κόστος, τις ακολουθεί από θέση σε θέση, με το μέρος του έχει τη δύναμη και την οξυδέρκεια, την “κακία” και την κάνει δικιά του. Μην έχοντας τέσσερα πόδια και το “μοτέρ” του, η απόσταση μεταξύ ημών και αυτού σε αυτές τις περιπτώσεις είναι υπερβολική για τις δυνάμεις μας και συχνά μας φέρνει σε απόγνωση!! Όταν εργάζεται ζευγάρι δαιμονίζεται, δεν είναι δεύτερος ποτέ, δυσκολεύεται να συναινέσει, η αναμέτρηση με τη μακρομύτα είναι δική του, αυτός είναι ο πρωταγωνιστής, οι άλλοι πρέπει να αρκεστούν στο ρόλο του κομπάρσου. Τα δυνατά του σημεία είναι ότι διαπρέπει τις περιόδους ισχνών αγελάδων όταν οι άλλοι γυρνάνε στο αυτοκίνητο απαρηγόρητοι, αυτός τη μπεκάτσα του την εφηύρε και έκανε ευτυχισμένο τον ιδιοκτήτη του, τον έκανε να διανύσει μικρότερη απόσταση και συνεπώς να σπαταλήσει λιγότερη ενέργεια, αλλά ταυτόχρονα να ανεβάζει στα ύψη την αδρεναλίνη του. Το θέμα είναι λοιπόν να αποφασίσουμε, αφενός σε ποια κατηγορία κυνηγών ανήκουμε και αφετέρου ποιον από τους δύο τύπους σκύλου θέλουμε. Σε κάθε περίπτωση πάντως αν ο σκύλος μας διαθέτει τα παραπάνω χαρακτηριστικά, ακόμα και αν η ηλικία του δεν ξεπερνά τα δύο χρόνια και η εμπειρία του δεν είναι πολύ μεγάλη, μπορούμε άνετα να τον χαρακτηρίσουμε ως μπεκατσόσκυλο. Τα μικρά ελαττώματα και τα λάθη που ενδεχομένως να κάνει λόγω της απειρίας του, θα διορθωθούν και τότε θα έχουμε στα χέρια μας έναν πολύτιμο βοηθό. Την πιο αυστηρή κριτική πρέπει να την επιφυλάσσουμε στους σκύλους μας και βέβαια πρέπει να είμαστε σε θέση να διακρίνουμε και να ξεχωρίσουμε την ήρα από το στάρι, πράγμα το οποίο είναι αρκετά πιο εύκολο όταν έχουμε μέτρο σύγκρισης.
