Είναι άραγε ο άνεμος και η δυνατή βροχή, είναι τα αστραπόβροντα της κακοκαιρίας, αυτά που από χρόνια καθορίζουν την καλή ή όχι παρουσία για τα τρυγόνια τη μέρα της έναρξης, όπως απαιτεί η παράδοση και οι λαϊκές δοξασίες; Ή μήπως αλλού θα πρέπει να αναζητηθεί η αλήθεια.
Τα φυσικά φαινόμενα είναι άρρηκτα συνδεμένα με τα αποδημητικά πουλιά και κατ επέκταση με τη διαδικασία της μετανάστευσης. Από τα θηρεύσιμα όμως είδη τη μεγαλύτερη συνάφεια με τον καιρό έχουν τα τρυγόνια, τα ντοπιάρικα και τα διαβατάρικα.
Ο μεγάλος εχθρός του τρυγονά
Δεν υπάρχει μεγαλύτερος εχθρός για τον τρυγονά από ένα μπουρίνι που ξεσπά τη τελευταία εβδομάδα πριν την έναρξη του Αυγούστου. Με το δυνατό ανεμοβρόχι να γίνεται αιτία να αδειάσει ο τόπος από πουλιά, να μείνει αμανάτι ο κυνηγός και να καταριέται την κακή του ώρα.
Και να αναρωτιέται πως είναι άδικο να του τύχει τέτοιο κακό και να πάρουν…δρόμο τα τρυγόνια, που με κόπο και ιδρώτα είχε ανακαλύψει στα λιόσπορα και τις αποσιταριές. Χωρίς να περνά από το μυαλό του ότι δεν είναι η κακή συγκυρία, αλλά η νομοτέλεια των πραγμάτων που θέλει στο δεύτερο 10ήμερο του Αυγούστου να κυριαρχεί καιρική αστάθεια στην ανώτερη ατμόσφαιρα, με τα χαμηλά βαρομετρικά να εναλλάσσονται με τα υψηλά και να δημιουργούνται τα μπουρίνια.
Που συνοδεύονται απαραίτητα με αστραπόβροντα, τον χειρότερο εφιάλτη του κυνηγού τις παραμονές της έναρξης. Γιατί σύμφωνα με τη παράδοση, η λάμψη και ο βρόντος του κεραυνού τρομάζει τα τρυγόνια και τα συγκεντρώνει για φευγιό.
Τα μπουρίνια δεν είναι η αιτία, αλλά η αφορμή
Αλλά δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι το ίδιο διάστημα ξεκινά και η μεταναστευτική διαδικασία για τα τρυγόνια. Με πρώτα να είναι έτοιμα να αναχωρήσουν τα ενήλικα και τα φετινάρια της 1ης γέννας, που για δύο μήνες έχουν καλοτραφεί και μαζέψει το απαραίτητο λίπος, που θα το κάψουν στη διάρκεια του μεγάλου ταξιδιού για τις αφρικανικές χώρες.
Τον Αύγουστο του 2019 η κεντρική Μακεδονία και ιδιαίτερα το Κιλκίς και οι Σέρρες, συγκέντρωναν ένα πολύ μεγάλο αριθμό πουλιών. Τόσο μεγάλο, που οι πληροφορίες έστειλαν εκατοντάδες κυνηγούς της νότιας Ελλάδας, και όχι μόνο, στους προαναφερόμενους νομούς.
Οι κυνηγοί έτριβαν τα χέρια τους για το καλό που τους περίμενε, αλλά στις 17 Αυγούστου, που γίνονται τα πρώιμα ανιχνευτικά, οι κυνηγότοποι είχαν αδειάσει από τρυγόνια και περισσότερο αυτοί των Σερρών.
Όλο και κάποια θα μείνουν
Τι είχε συμβεί λοιπόν και από τις μεστές πληροφορίες και τη γλυκιά προσμονή, έμεινε μόνο η πίκρα και η απογοήτευση, αλλά και τα κόπια και τα έξοδα των κυνηγών που είχαν έρθει από τόπους μακρινούς;
Στις 11 Αυγούστου εκείνης της χρονιάς ένα δυνατό μπουρίνι στη κεντρική Μακεδονία, προκάλεσε την αναχώρηση του πρώτου κύματος των πουλιών, που σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ντόπιων ήταν το 25% περίπου των ντοπιάρικων τρυγονιών. Μεσολάβησε ένα διήμερο καιρικής ηρεμίας και στις 14 του μήνα μία νέα ισχυρή κακοκαιρία έπληξε τις ίδιες περιοχές. Για να φύγει αυτή τη φορά το 50% των πουλιών και με το υπόλοιπο να βρίσκει καταφύγιο στα όρια των ζωνών διάβασης και να κάνει εξαιρετικά δύσκολη…τη ζωή των κυνηγών.
Στο ερώτημα γιατί δεν φεύγουν όλα τα τρυγόνια, η απάντηση έχει να κάνει με τα νέα πουλιά της 2ης γέννας που δεν έχουν προλάβει ακόμα να σιτιστούν επαρκώς. Μαζί τους θα παραμείνουν και τα λίγα αδύναμα πουλιά από τη 1η γέννα που πρέπει να δυναμώσουν για να βγάλουν σε πέρας το μεταναστευτικό ταξίδι, καθώς απουσιάζουν…τα φτερωτά ασθενοφόρα. Ακόμα θα παραμείνουν και λίγα ενήλικα πουλιά που θα γίνουν οι οδηγοί των κοπαδιών, όταν έρθει η ώρα του φευγιού.
Τα άσχημα μαντάτα
Στην έναρξη του 2015 που έκανα στις Μουριές του Κιλκίς, βρήκα ένα καλό αριθμό πουλιών και το πρωί και το απόγευμα. Αλλά μου έκανε εντύπωση η νευρικότητα και η βιασύνη να ταϊστούν τις απογευματινές ώρες. Το απέδωσα στη μεγάλη «πίεση» της πρώτης μέρας κυνηγιού και στο ότι τα πεινασμένα πουλιά έπρεπε σώνει και καλά να βοσκήσουν.
Στο βαθύ σούρουπο της ίδιας μέρας διακρίναμε στον σκοτεινιασμένο ορίζοντα ένα κοπάδι με 50-60 τρυγόνια να τραβούν δυτικά και στο 3λεπτο ένα μικρότερο κοπάδι. Γνωρίζοντας ότι είναι η ώρα που αναχωρούν τα τρυγόνια μας κυρίευσε απογοήτευση για το τι θα βρίσκαμε το πρωινό της δεύτερης μέρας.
Στις 9.40 ακριβώς και ενώ γινόταν ένα μικρό τσιμπούσι με τη γειτονική παρέα, ξεκίνησε δυνατή βροχή. Έβρεχε ασταμάτητα για πεντέμιση ώρες, ενώ δεν έλειψαν τα υπερβολικά πολλά αστραπόβροντα, που όπως μάθαμε από τους ντόπιους, η TV είχε ανακοινώσει 5.000 κεραυνούς στη περιοχή. Περιττό να πω, ότι το επόμενο πρωινό με τον ήλιο να λάμπει, δεν πετούσε ούτε μικρόπουλο.
Επισημαίνω αυτό το γεγονός για να γίνει φανερό ότι τα τρυγόνια, όπως και τα περισσότερα φτερωτά είδη, είναι άριστοι προγνώστες του καιρού και φεύγουν πριν ξεσπάσει η κακοκαιρία. Αντιλαμβάνονται τη διαφορά της βαρομετρικής πίεσης, γιατί έτσι τα προίκησε η μάνα-φύση και απομακρύνονται έγκαιρα. Πριν όμως αναχωρήσουν χρειάζονται ένα…γερό γεύμα και αυτό ακριβώς έκαναν το απόγευμα της έναρξης.
Διαβάστε επίσης: Ο καιρός «ρυθμιστής» στα τρυγόνια
