Ανήκουν στην ίδια οικογένεια πτηνών. Έχουν, κατά συνέπεια, πολλά κοινά μεταξύ τους, όμως τα χωρίζουν άλλα τόσα. Έχουν διαφορετικούς βιότοπους, ίδια περίπου τροφή και αναπαραγωγή, κοινούς εχθρούς, αλλά ανόμοιες συμπεριφορές…
Κάθε άλλο παρά ασυνήθιστο είναι για κάποια πουλιά που ανήκουν στην ίδια οικογένεια, να έχουν, μεταξύ τους, αρκετές διαφορές. Με βάση, λοιπόν, αυτό το σκεπτικό, αναφερόμαστε σε τέσσερα θηραματικά είδη που συγκεντρώνουν το ενδιαφέρον χιλιάδων κυνηγών, όπως είναι το τρυγόνι και η φάσσα, της οικογένειας των περιστερίδων, η κελαηδότσιχλα και ο κότσυφας, της οικογένειας των τσιχλίδων. Είναι γνωστό στους κυνηγούς, και όχι μόνο, ότι το κάθε μέλος της οικογένειας έχει διαφορετικά βιομετρικά χαρακτηριστικά (μέγεθος, βάρος), διαφορετικό χρωματισμό και πτητική ικανότητα, στοιχεία βασικά για τον καθορισμό της ταυτότητάς του. Εκτός λοιπόν από τις βασικές διαφορές, σκοπός του άρθρου είναι να αναδείξει, και τις ομοιότητες, αλλά και εκείνες τις μικροδιαφορές που είναι ιδιαίτερα σημαντικές.
Το τρυγόνια και η φάσσα
Το τρυγόνι είναι αποκλειστικά μεταναστευτικό πουλί, σε αντίθεση με τη φάσσα που είναι και μεταναστευτική και ενδημική (ντοπιάρα), σε ποσοστό που ποικίλει ανάμεσα στα ευρωπαϊκά γεωγραφικά πλάτη. Για παράδειγμα είναι 100% ενδημική στα Βρετανικά νησιά και περίπου 10% στην Ελλάδα. Στο μεταναστευτικό τους ταξίδι και τα δύο είδη αποφεύγουν τα ψηλά βουνά και το μεγάλο ύψος πτήσης. Η φάσσα αποφεύγει και τα μεγάλα θαλασσινά περάσματα, ενώ το τρυγόνι τα επιχειρεί, όπως είναι το πέρασμα της Μεσογείου. Τόσο η φάσσα όσο και το τρυγόνι ακολουθούν “ευλαβικά” συγκεκριμένες διαδρομές στο μεταναστευτικό ταξίδι (δρόμοι αποδημίας), αλλά και κατά το διάστημα της διαμονής τους στη χώρα μας. Τα τρυγόνια σπανίως σχηματίζουν μεγάλα κοπάδια, σε αντίθεση με τη φάσσα που εντυπωσιάζει με τα εκατοντάδες και χιλιάδες ακόμα άτομα ενός κοπαδιού.
Διαφορετικός βιότοπος
Οι φάσσες προτιμούν στη χώρα μας τα δάση φυλλοβόλων δέντρων, κυρίως βελανιδιάς και δάση κωνοφόρων. Τα τρυγόνια αρέσκονται σε ανοικτές, όχι ιδιαίτερα πυκνοδασωμένες περιοχές. Και τα δύο είδη αποκτούν σεξουαλική ωριμότητα σε ένα έτος από τη γέννησή τους. Η κατασκευή της φωλιάς, και στα δύο είδη, είναι πρόχειρη και άτεχνη. Η διαδικασία της αναπαραγωγής είναι σχεδόν όμοια, με τη φάσσα να προηγείται χρονικά στην πρώτη γέννα. Τρυγόνι και φάσσα κάνουν δύο γέννες, από 2 αβγά την κάθε φορά. Ο χρόνος επώασης είναι περίπου ο ίδιος (17 ημέρες η φάσσα, 15 το τρυγόνι), αλλά διαφέρει ο χρόνος της πρώτης πτήσης των νεαρών πουλιών, που για το τρυγόνι είναι 18-20 ημέρες, ενώ για τη φάσσα 35. Οι νεοσσοί, τρυγονιού και φάσσας, τρέφονται αρχικά με το παχύρευστο υγρό, που παρασκευάζεται στον πρόλοβο των ενηλίκων, το αποκαλούμενο “γάλα περιστεριού”.
Στα ενήλικα πουλιά, τρυγόνια και φάσσες, η διατροφή τους είναι κατά 95% φυτική, με τη φάσσα να ξεχωρίζει για τη μεγάλη φρουτοφαγία της. Η μέγιστη διάρκεια ζωής του τρυγονιού είναι τα 13 χρόνια, ενώ της φάσσας τα 15 χρόνια.
Κελαηδότσιχλα και κότσυφας
Από τις τσίχλες επιλέχθηκε η κελαηδότσιχλα, όλοι, σχεδόν, την αναφέρουν ως τσίχλα, γιατί είναι το πολυπληθέστερο είδος και το πλέον κοινό στη χώρα μας. Η τσίχλα είναι μεταναστευτικό πουλί για τη χώρα μας, με περιορισμένους αριθμούς να διαμένουν όλο το χρόνο (ντοπιάρες) στις παραμεθόριες ορεινές περιοχές (Ροδόπη, Βόρας, Β.Πίνδος), ενώ ο κότσυφας είναι και μεταναστευτικό και ενδημικό (ντοπιάρικο) για την Ελλάδα. Και τα δύο ανέχονται το δροσερό και υγρό καιρό, όχι όμως το ξηρό και ζεστό κλίμα. Η τσίχλα και ο κότσυφας ανακαλύπτουν τη λεία τους με την όραση και συχνά με την ακοή (για τα σκαθάρια που κινούνται υπογείως). Έχουν κοινά είδη τροφής (καρποί, ασπόνδυλα, σκουλήκια, κάμπιες) και σωροκάρπια (βατόμουρα, μύρτιλα), καθώς και κούμαρα και χρησιμοποιούν και τα δύο την ίδια τεχνική για να σπάνε τα σαλιγκάρια, με πολλαπλά χτυπήματα σε μεγάλη πέτρα-αμόνι. Τη φωλιά τους την κατασκευάζουν, και τα δύο, σε διχάλα δέντρου κοντά στο κορμό και σε ύψος 1,5-2 μέτρα από το έδαφος. Η φωλιά είναι μία έντεχνη κατασκευή με κλαδάκια, βρύα, ξερά φύλλα και ντυμένη εσωτερικά με λεπτό στρώμα λάσπης. Η τσίχλα και ο κότσυφας έχουν κοινούς εχθρούς, με κυριότερους τα ξεφτέρια, τις γάτες, τις καρακάξες και τους σκίουρους. Τέλος, και στα δύο είδη η μέγιστη διάρκεια ζωής είναι τα 17 χρόνια.
Δύο γέννες η τσίχλα τρεις ο κότσυφας
Η τσίχλα γεννά 2 φορές το χρόνο, 4-6 αβγά στη κάθε γέννα, ενώ ο κότσυφας συνήθως κάνει 3 γέννες, από 3-5 αβγά κάθε φορά. Και στα δύο είδη ο χρόνος επώασης είναι ο ίδιος (11-15 μέρες), όπως κοινός είναι και ο χρόνος που τα μικρά εγκαταλείπουν τη φωλιά (15 μέρες).
