spot_img
Παρασκευή, 29 Μαρτίου, 2024
spot_img
ΑρχικήΦτερωτάΤσίχλαΟ ανταγωνισμός των πουλιών

Ο ανταγωνισμός των πουλιών

|

Laky Pet Food
Laky Pet Food
Laky Pet Food
Laky Pet Food

Ο ζωτικός χώρος είναι κοινό χαρακτηριστικό σε όλους τους έμβιους οργανισμούς. Από το μυρμήγκι μέχρι τον ελέφαντα, ανεξάρτητα με το μέγεθος και τη νοημοσύνη, το κάθε πλάσμα θέλει τον δικό του χώρο για να φωλιάσει και να τραφεί. Αυτός ο χώρος δεν του χαρίζεται, τον διεκδικεί μέσα από σκληρούς αγώνες, τον προστατεύει, με αντάλλαγμα πολλές φορές την ζωή του και εφ όσον μπορεί, τον επεκτείνει!

Η χωροκράτεια έχει πολύ διαφορετική μορφή στα αγελαία ζώα, σε σχέση με αυτά που ζουν μοναχικά. Στα μεγάλα κοπάδια με τις αντιλόπες και τους τάρανδους, στους τερμίτες και τα τρωκτικά, αλλά και στα τεράστια φτερωτά σμήνη με τις φάσσες και τα υδρόβια, υπάρχουν οι μικρότερες ομάδες που δρουν ανταγωνιστικά μεταξύ τους. Παρόλο που φαινομενικά βόσκουν και κοιμούνται μαζί, διεκδικούν τον δικό τους χώρο μέσα στο κοπάδι, την δική τους ελάχιστη επικράτεια. Πόσες φορές δεν έχουμε δει σε video σκηνές άγριας συμπλοκής των αρσενικών κυρίως ζώων, που μάχονται όχι μόνο για την αρχηγία και την κυριαρχία στον θηλυκό πληθυσμό, αλλά και για την εγκατάσταση της μικρο-ομάδας στον προσωρινό ιδιόκτητο χώρο!

Το βιολογικό αυτό φαινόμενο έχει να κάνει με την δυνατότητα ενός βιότοπου, να θρέψει μόνο ένα ορισμένο αριθμό ατόμων και όχι ολόκληρο το κοπάδι. Ακούγεται συχνά, στην κυνηγετική γλώσσα, ότι τα τεράστια κοπάδια με τις φάσσες «σπάνε» σε μικρότερα, μόλις φθάσουν στον τόπο του ξεχειμωνιάσματος. Το γεγονός αυτό του διαμελισμού, αποδυναμώνει το μικρότερο κοπάδι και το κάνει περισσότερο ευάλωτο στα παντοειδή αρπακτικά, αλλά είναι υποχρεωτικό, καθώς  υπόκειται στους, από γεννήσεως του κόσμου, διαχειριστικούς νόμους της φύσης. Αποφεύγεται έτσι ο υπερ-πληθυσμός του όποιου είδους, αλλά και προστατεύεται η χλωρίδα και η υπόλοιπη πανίδα του βιότοπου.

Στην άγρια ζωή δεν υπάρχει η έννοια της ιδιοκτησίας, όπως αυτή που δημιουργείται στις ανθρώπινες κοινωνίες και μεταβιβάζεται κληρονομικά στους απογόνους. Γίνεται μόνο χρήση ενός ορισμένου χώρου (χρησικτησία), είτε προσωρινά-όσο διαρκεί η εποχική αλλαγή τόπου-είτε μέχρι το τέλος του βιολογικού κύκλου της ζωής ενός ατόμου, που ανήκει σε ενδημικό είδος.

Οι ίδιες όμως σκηνές του έντονου ανταγωνισμού, επαναλαμβάνονται και στα μοναχικά ζώα και μάλιστα με μεγάλη αγριότητα, όταν έρχεται η ώρα του ζευγαρώματος και της αναπαραγωγικής διαδικασίας. Ο εντυπωσιακός χορός των λαγών την εποχή της άνοιξης, κάθε άλλο παρά ειρηνικός και πανηγυρικός είναι. Τα ζώα μάχονται για τα όρια του ζωτικού χώρου, χρησιμοποιώντας τα μπροστινά πόδια και τα δόντια και με το τέλος της σύρραξης, ο χαμένος αναζητά καινούργιο τόπο να «γιατακιάσει».

Μία άνοιξη, πριν λίγα χρόνια, παρακολούθησα την απίστευτη μάχη, ανάμεσα σε δύο τσαλαπετεινούς για την διεκδίκηση του χώρου, στον λόφο του… Λυκαβηττού, στην Αθήνα. Τα μικρά «κοκοράκια» πάλευαν με τέτοιο μένος, που αγνόησαν όχι μόνο την δική μου παρουσία, αλλά και την γάτα που παραμόνευε κοντά. Για καλή τους τύχη, έκανα αυτό που λένε «καλή πράξη της ημέρας», αφήνοντας τη γάτα νηστική! Η έννοια της επικράτειας και του ζωτικού χώρου, είναι περασμένες στο DNA των πουλιών και των θηλαστικών. Η έκταση μέσα στην οποία η κάθε ομάδα ή το κάθε μοναχικό άτομο ασκεί την εξουσία και επιβάλλει τους κανόνες του, είναι απαραβίαστη.

Κλασσικό παράδειγμα της παραπάνω αρχής, αποτελεί το διπλό πέρασμα της τσίχλας, για την πρωινή βοσκή και την βραδινή κούρνια. Οι πολύ πρωινές τσίχλες, οι αποκαλούμενες και «μαύρες», λόγω της ώρας με το λιγοστό φως, σκοπό έχουν να «καπαρώσουν» τον χώρο που θα βοσκήσουν, αποτρέποντας τις άλλες να πλησιάσουν κοντά. Πολλές φορές έχω παρακολουθήσει ακίνητος στο σκοτάδι μια «μαύρη» τσίχλα να πιάνει στο πυκνό ή στο έδαφος και στην στιγμή να ξαναπετάει για αλλού, χωρίς ορατή απειλή ή άλλη ενόχληση. Εννιά φορές στις δέκα, το άμεσο «φευγιό» οφείλεται στην παρουσία μιας άλλης τσίχλας, που πρόλαβε να κάνει κατάληψη του μικρο-χώρου και αποτρέπει… καθυστερημένες προσεγγίσεις! Στην βραδινή κούρνια υπάρχει μεγαλύτερη ανεκτικότητα, γιατί απλά ο απαραίτητος χώρος είναι πολύ μικρότερος από αυτόν της βοσκής. Έτσι συχνά βλέπουμε μοναχικά πουλιά να κουρνιάζουν ακόμα και στο ίδιο κλαδί, χωρίς βέβαια να λείπουν οι τσακωμοί του τύπου «τράβα λίγο πιο πέρα»!

Στην χωροκράτεια τον πρώτο λόγο έχουν τα πιο εύρωστα ζώα, που η φυσική σωματική δύναμη, δίνει το πλεονέκτημα της επιβολής του ισχυρότερου. Στην ομάδα υπάρχει αυστηρή ιεράρχηση. Το κοπάδι υπακούει τυφλά στις εντολές του αρχηγού – οδηγού, δεν αποκλίνει από την πορεία του και αν κάποιο μέλος της ομάδας  το… ρισκάρει, γίνεται εύκολη λεία των αρπακτικών που καιροφυλακτούν!

Την υπακοή της ομάδας στον ισχυρό (αρχηγό – οδηγό), την διακρίνουμε ευκολότερα στα κοπάδια των πουλιών και ιδίως όταν αυτά μετακινούνται. Τον χειμώνα του 2009 υπήρξα μάρτυρας ενός απίθανου περιστατικού, σε κεντρικό δρόμο της Αθήνας. Ένα κοπάδι ψαρόνια, καμιά 150αριά πουλιά, επιστρέφοντας το σούρουπο για κούρνια στα πεύκα μικρού άλσους, δέχθηκε ξαφνικά ένα παγωμένο και δυνατό ρεύμα αέρα (καθοδικό), που υποχρέωσε τον πλοηγό να χάσει απότομα ύψος. Ο τυφλός αυτοματισμός του κοπαδιού τον μιμήθηκε, αλλά μέσα στα κτίρια η ανάκτηση ύψους στάθηκε αδύνατη, με αποτέλεσμα να γεμίσει ο τόπος με νεκρά και τραυματισμένα πουλιά.

Στις φάσσες ο αρχηγός του κοπαδιού είναι παντοδύναμος. Αυτός είναι ο οδηγός, αυτός καθορίζει τις «σκοπιές», όταν το κοπάδι βόσκει στο έδαφος και αυτός ορίζει τα άτομα στην ουρά του σμήνους, που έχουν μέλημα να παρακολουθούν τα γεράκια. Στον κάμπο είναι σχεδόν αδύνατο να πλησιάσει ο κυνηγός το κοπάδι με τις φάσσες, τις καλημάνες και τις γερακότσιχλες. Οι σκοποί θα σημάνουν συναγερμό με την παραμικρή ύποπτη κίνηση και το κοπάδι θα εξαφανισθεί… απυρόβλητο. Αυτή ακριβώς η δυσκολία προσέγγισης, οδήγησε τους ντόπιους κυνηγούς σε μια σειρά από παγάνες και τεχνάσματα, που παρόλη την νομιμότητά τους, κάποια από αυτά ξεφεύγουν από τον άγραφο κώδικα της κυνηγετικής ηθικής!

Στον βιότοπο, εκτός από τον νόμο του απαραβίαστου της χωροκράτειας, επικρατεί και ο νόμος της… αντικατάστασης. Όταν δηλαδή υπάρχει για οποιοδήποτε λόγο, απώλεια ενός ατόμου, ένα νέο άτομο της ίδιας οικογένειας θα πάρει τη θέση του. Που βρέθηκε όμως αυτό το νέο άτομο, από πού ξεφύτρωσε;

Ας ανατρέξουμε πάλι στις τσίχλες, που λόγω του μεγάλου αριθμού των πουλιών, αλλά και την εύκολη προσέγγιση στον τσιχλότοπο, μας επιτρέπουν την παρατήρηση, την μέτρηση και την απογραφή. Βρισκόμαστε λοιπόν σε τόπο γεμάτο τσίχλες και πολλούς κυνηγούς. Η μέρα είναι εξαιρετικά αποδοτική, με αποτέλεσμα να αφαιρεθεί ένας σοβαρός αριθμός πουλιών. Η λογική λέει ότι ο τόπος άδειασε, κοινώς «κάηκε» στην κυνηγετική γλώσσα, αλλά αν τον επισκεφθούμε έπειτα από λίγες μέρες, που θα έχουν ηρεμήσει οι τσίχλες, θα διαπιστώσουμε έκπληκτοι ότι μας περιμένει ο ίδιος περίπου αριθμός πουλιών! Η εύκολη εξήγηση είναι, ότι μια οριζόντια μετακίνηση έφερε από μακριά τα καινούργια πουλιά. Αλλά και την επόμενη εβδομάδα, που επικρατεί το ίδιο σκηνικό, με τις ίδιες πάνω-κάτω απώλειες, πάλι ήλθαν «φρέσκα» πουλιά. Άραγε τι συνέβη, «μυρίστηκαν» από 50 ή και 100 χιλιόμετρα μακριά, φαγητό και άδειες θέσεις στο… τραπέζι; Όχι βέβαια! Μετατόπιση έγινε σίγουρα, αλλά από τα γύρω κοντινά, από τα δυσπρόσιτα για τον κυνηγό μέρη, από τις περιμετρικές και «δευτεροκλασάτες», ας μου επιτραπεί ο όρος, διατροφικές τοποθεσίες. Αυτά τα πουλιά καταλαμβάνουν τα κενά, που δημιούργησαν οι απώλειες μιας έντονης κυνηγετικής μέρας!

Από την φυσική αυτή διαδικασία, το κέρδος που αποκομίζει ο τσιχλοκυνηγός, είναι μεγάλο και πολλαπλό. Πρώτα γιατί δεν είναι υποχρεωμένος να αναζητά σε κάθε έξοδο καινούργιο τόπο, με την πιθανότητα να βρει πουλιά, δεύτερο γιατί έχει πλέον αποτυπώσει τις πορείες των πουλιών, ώστε να πιάνει το σωστό καρτέρι και ακόμα δεν γίνεται το εύκολο θύμα μιας «κούφιας» πληροφορίας!  Απαραίτητη προϋπόθεση βέβαια, είναι η διατήρηση της τροφής στον κυνηγότοπο και η σταθερότητα των καιρικών συνθηκών. Γιατί όταν διαφοροποιηθούν οι συνθήκες, είναι ώρα να κάνουμε ότι και τα έξυπνα πουλιά: αλλαγή τόπου!

Ακολουθήστε το kynigesia.gr στο Google News.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

To «SGKmarket.gr» στην έκθεση «Κυνηγεσία 2024»

To «SGKmarket.gr» στην έκθεση «Κυνηγεσία 2024» Άλλη μια επιχείρηση συνυφασμένη με τη φύση και το κυνήγι θα βρίσκεται και φέτος στη μεγάλη γιορτή των κυνηγών,...
spot_img
spot_img

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

ΔΗΜΟΦΙΛΗ