Η επιλογή του τόπου όπου θα παραμείνει για ένα άλφα χρονικό διάστημα εξαρτάται από την ηρεμία και την αφθονία της τροφής. Από αυτό το δεδομένο προκύπτει η έννοια των ευνοϊκών βιοτόπων, αλλά για να υπερασπιστεί την ασφάλειά της η μπεκάτσα μπορεί να αποφασίσει να βγει από τους συμβατικούς βιότοπους…
Κάθε φορά που σηκώνουμε μια μπεκάτσα, ο εγκέφαλος μας ακόμα και ασυνείδητα, καταγράφει ένα μήνυμα και χρόνο με το χρόνο, αυτές οι πληροφορίες αθροίζονται η μία με την άλλη. Η παρατηρητικότητα λοιπόν παίζει σπουδαίο ρόλο στην αναγνώριση των ευνοϊκών βιοτόπων. Πράγματι τα διάφορα φυτά και η σύνθεση του εδάφους είναι θεμελιώδη, διότι επηρεάζουν την ημερήσια ζωή της μπεκάτσας.
Σε γενικές γραμμές η μπεκάτσα προτιμά τα υγρά εδάφη, όσο το δυνατόν πλούσια σε φύλλα, τα οποία βρίσκονται σε αποσύνθεση, με την παρουσία νερού με χαμηλή βλάστηση η οποία την προστατεύει αλλά παραλλήλα επιτρέπει και εύκολες μετακινήσεις στο έδαφος. Σαφώς μιλάμε για μπεκάτσες, οι οποίες διαλέγουν τα μέρη όπου θα διαχειμάσουν και όχι για εξαντλημένες μπεκάτσες οι οποίες κάθονται σχεδόν όπου τύχει. Αυτά τα χαρακτηριστικά όπως είναι λογικό, δεν είναι πάντα όλα παρόντα και συνεπώς οι μπεκάτσες θα διαλέξουν εκείνα τα εδάφη με το μεγαλύτερο αριθμό ευνοϊκών χαρακτηριστικών και εμείς θα πρέπει να επικεντρωθούμε στις έρευνές μας ακριβώς σε αυτούς τους τομείς. Το ίδιο ισχύει και για τους σκύλους, με τη διαφορά ότι η φύση τους εφοδίασε με πιο ανεπτυγμένες αισθήσεις. Πέρα από την οσμή της μπεκάτσας, η μύτη του σκύλου αναγνωρίζει με τον ίδιο τρόπο όλες τις αποχρώσεις των οσμών του τόπου και των εδαφών που περνάει και αυτό, μαζί με μια οσφρητική μνήμη συχνά εκπληκτική, αυξάνει σημαντικά τη δυνατότητα να βρει μια μπεκάτσα. Είναι προφανές ότι ένα δάσος από οξιές, η εναλλαγή από κωνοφόρα και φυλλοβόλα, μια βαλτώδης περιοχή, ένα πολύ “παχύ” χώμα, τα κέδρα, τα σπάρτα, οι πέτρες καλυμμένες από βρύα διαθέτουν μια χαρακτηριστική οσμή, η οποία καλεί το σκύλο και επηρεάζει τόσο τις πρωτοβουλίες του, όσο και την πυκνότητα της έρευνάς του.
Έχουμε την τάση να φανταζόμαστε τον μπεκατσοκυνηγό και το σκύλο του “χαμένους” στην καρδιά σκοτεινών και αιωνόβιων δασών, αλλά πρέπει να ξέρουμε ότι δεν είναι δεδομένο ότι αυτά είναι τα μέρη όπου θα συναντήσουμε το μεγαλύτερο αριθμό μπεκατσών! Είτε πρόκειται για κωνοφόρα, είτε για φυλλοβόλα, οι μπεκάτσες διαλέγουν πρώτα απ’ όλα τα ανοιχτά μέρη (τις άκρες των δασών, τα ξέφωτα, τα υλοτομημένα…). Το φως διευκολύνει την ανάπτυξη μιας μεγάλης ποικιλίας χαμηλή βλάστηση. Σίγουρα θα έχετε παρατηρήσει πως όταν περπατάτε σε μεγάλα ομοιόμορφα κομμάτια από έλατα καστανιές ή αιωνόβιες βελανιδιές, δεν σηκώνετε πολλές μπεκάτσες. Αντιθέτως τα μικρά μέρη προσφέρουν πάντα έναν ικανοποιητικό αριθμό πουλιών. Πολύ απλά διότι στη φύση πλούτος είναι η βιοποικιλότητα. Και ο πλούτος για τη μπεκάτσα εξαρτάται από λίγους αλλά ουσιώδεις παράγοντες: διατροφή, κάλυψη, έκθεση, ασφάλεια… Είναι χρήσιμο σε κάθε περίπτωση να διευκρινίσουμε ότι κάποιες φυτείες δέντρων με ψηλό κορμό είναι συχνά καλές. Σε αυτή την περίπτωση πρόκειται για πολύ ανοιχτές φυτείες όπου τα δέντρα είναι αρκετά μακριά το ένα από το άλλο, ώστε να επιτρέπουν μια σημαντική ανάπτυξη χαμηλής βλάστησης. Είναι η περίπτωση πευκοδασών πολύ ανοιχτών όπου συνυπάρχουν πουρνάρια, βάτα, κουμαριές, σκίνα, δάφνες κ.ά. Αλλά σε πολλές περιπτώσεις, τα νεαρά δάση, είτε πρόκειται για τεχνητά, είτε για φυσικά, σίγουρα έλκουν περισσότερες μπεκάτσες.
Προφανώς εμείς οι μπεκατσοκυνηγοί κατευθύνουμε τις έρευνές μας προς τους τομείς που θεωρούμε ευνοϊκούς όπου έχουμε ήδη συναντήσει μπεκάτσες. Αλλά αργά ή γρήγορα εκείνοι που διαθέτουν σκύλους με μεγάλη νοοτροπία θα αντιληφθούν πρώτοι, ότι μπορεί να σηκώσουν μπεκάτσες σε τομείς αφιλόξενους. Στις πρώτες φάσεις της μετανάστευσης ή σε περίπτωση ιδιαίτερων μετεωρολογικών φαινομένων είναι εντελώς φυσιολογικό. Αλλά όταν είμαστε στη μέση του χειμώνα, υπό φυσιολογικές καιρικές συνθήκες, πρέπει να αναρωτηθούμε και κυρίως να λάβουμε υπ’ όψιν μας την παρουσία μπεκατσών σε μέρη τα οποία μας φαίνονται ασυνήθιστα. Εδώ και μερικά χρόνια ο αριθμός των μπεκατσών που συναντάμε σε τομείς οι οποίοι θεωρούνταν μέχρι τώρα αφιλόξενοι, αυξήθηκε σταδιακά. Για να πούμε την αλήθεια, είναι απαραίτητο να υπογραμμίσουμε ότι η έρευνα γίνεται ολοένα και πιο έντονη χρόνο με το χρόνο και αυτό αυξάνει τη δυνατότητα νέων ανακαλύψεων.
Όταν ένας κίνδυνος αρχίζει να πλησιάζει πολύ, πολλές μπεκάτσες θέτουν στην πρώτη θέση την ασφάλεια τους, παραμελώντας την ποιότητα του βιότοπου. Ακόμα και στο πιο τσουχτερό κρύο, είναι δυνατόν να σηκώσεις μπεκάτσες σε βορινούς τομείς όπου το έδαφος είναι εντελώς παγωμένο. Ίσως βρίσκονται εκεί γιατί σχεδόν κανένας δεν σκέφτεται να τις ψάξει σε αυτό το μέρος και έτσι η όχληση που δέχονται είναι μηδαμινή. Δηλαδή προτιμούν μια θέση λιγότερο φιλόξενη αλλά περισσότερο ασφαλή.
Αυτά τα περιστατικά δεν είναι πλέον μεμονωμένα και σε κάθε περίοδο υπάρχουν μπεκάτσες, οι οποίες προτιμούν την ηρεμία από έναν ευνοϊκό βιότοπο. Ιδού η ευκαιρία να τεστάρουμε την ανθεκτικότητα της μπεκάτσας (ιδιαίτερα στο κρύο) και να διαπιστώσουμε αν ο τίτλος “αγροτική” (Scolopax Rusticola, Rustica=αγροτική) είναι σωστός… Όπως είναι σωστός ο τίτλος “άγρια”. Σε κάθε περίπτωση όταν οι άνθρωποι και οι σκύλοι της το επιτρέπουν, αυτή διαλέγει πάντα το καλύτερο μέρος του δάσους. Η μπεκάτσα προσαρμόζεται παντού!
