Η εμπειρία στο κυνήγι της μπεκάτσας, όπως άλλωστε και σε όλες τις υπόλοιπες εκφάνσεις της ζωής (έρωτα, εργασία, σπορ κ.ά.), είναι πάρα πολύ σημαντική. Όποιος έχει την εντύπωση ότι μπορεί να μάθει να πηγαίνει για μπεκάτσες μόνος του, πλανάται πλάνη οικτρά και είναι προορισμένος να αποτύχει.
Η εμπειρία σίγουρα δεν έχει να κάνει μόνο με την ηλικία. Δεν σημαίνει δηλαδή αναγκαστικά ότι όποιος είναι κάποιας ηλικίας, είναι απαραίτητα και έμπειρος μπεκατσοκυνηγός και αντίστροφα, ένας σχετικά νέος κυνηγός μπορεί να είναι αρκετά έμπειρος.
Το κυνήγι της μπεκάτσας είναι και ταλέντο, το οποίο κάποιοι το έχουν και κάποιοι όχι. Επίσης ο μπεκατσοκυνηγός πρέπει να είναι προσεκτικός παρατηρητής και αναλυτής των όσων διαδραματίζονται γύρω του. Πρέπει να αναρωτιέται πάντα γιατί συμβαίνει το καθετί. Μπορεί να μην είναι σε θέση να εξηγήσει τα πάντα, αλλά μπαίνοντας σε αυτή τη διαδικασία θα καταλάβει πολλά πράγματα.
Σημαντική είναι και η θεωρητική κατάρτιση πάνω σε όλα τα θέματα τα οποία αφορούν το κυνήγι της μπεκάτσας. Από τη βιολογία του θηράματος, τη σύνθεση των βιότοπων, τα εργασιακά πρότυπα των σκύλων φέρμας (τουλάχιστον αυτά των σκύλων με τους οποίους κυνηγάει), μέχρι τον εξοπλισμό που πρέπει να χρησιμοποιεί.
Βέβαια το γνωρίζουν όλοι ότι η θεωρία απέχει πολύ από την πράξη και πως ακόμα και μια άριστη θεωρητική κατάρτιση δεν αναπληρώνει την πρακτική εξάσκηση στο πεδίο, στο δάσος δηλαδή.
Με ποιους τρόπους όμως ένας κυνηγός μπεκατσάς, αποκτάει εμπειρία και πόσος καιρός είναι απαραίτητος για να γίνει αυτό;
Τρεις είναι οι δάσκαλοι του μπεκατσοκυνηγού, ο ήδη έμπειρος μπεκατσοκυνηγός, ο σκύλος σπεσιαλίστας και η μπεκάτσα (ειδικά η εγκατεστημένη), οι οποίοι μαζί ή χώρια, συμβάλουν στην απόκτηση και τη βελτίωση όλων εκείνων των προσόντων που χρειάζονται, ούτως ώστε ένας κυνηγός να γίνει ικανός και καλός στο κυνήγι της καστανής βασίλισσας. Όποιος βέβαια είναι τυχερός και έχει στη διάθεσή του και τους τρεις δασκάλους, τότε η εμπειρία αποκτάται γρήγορα, όταν όμως λείπει ένας ή δύο, τότε απαιτείται περισσότερος χρόνος.
Ο έμπειρος μπεκατσοκυνηγός
Η παρουσία ενός ήδη έμπειρου μπεκατσοκυνηγού τουλάχιστον για τα πρώτα μαθήματα είναι εκ των ων ουκ’ άνευ. Αυτός είναι ο δάσκαλος, ο οδηγός, το σημείο αναφοράς που σου μεταλαμπαδεύει τα μυστικά και τις γνώσεις που έχει αποκτήσει με το πέρασμα του χρόνου. Για παράδειγμα τη θέση που πρέπει να παίρνουμε ανα περίπτωση στη φέρμα του σκύλου. Βέβαια κάθε μπεκάτσα είναι ένα αυτοτελές επεισόδιο. Η καθεμία πράγματι έχει μια διαφορετική συμπεριφορά, η οποία σε διδάσκει πάντα κάτι καινούριο. Τα παραδείγματα, οι συμβουλές, οι οδηγίες όποιου στο κυνήγι της μπεκάτσας είναι ειδικός, αξίζουν πολύ περισσότερο από αυτά που ακούμε στα καφενεία, από τους «πρωταθλητές» στη σκοποβολή, οι οποίοι περηφανεύονται για τις εκατόμβες τους.
Εκείνοι οι νεαροί μελλοντικοί μπεκατσοκυνηγοί, οι οποίοι είχαν την τύχη να βρεθούν στο πλάι ενός καλού δασκάλου, μπορούν να θεωρηθούν προνομιούχοι, διότι από αυτόν κληρονόμησαν μια «περιουσία» που θα τους συνοδεύσει σε όλη τους τη ζωή. Μαθαίνοντας και απομνημονεύοντας, από μαθητής μπορείς να γίνεις δάσκαλος. Βασική προϋπόθεση είναι να ξέρεις να ακούς, να δέχεσαι τις συμβουλές και τις παρατηρήσεις και να μην έχεις την εντύπωση ότι γεννήθηκες μαθημένος.
Ο δάσκαλος, όσο καλός και αν είναι, αν και ο μαθητής δεν είναι καλός, δεν θα μπορέσει ποτέ να μεταδώσει τη γνώση και την εμπειρία του. Η ευγνωμοσύνη προς αυτούς τους ανθρώπους είναι τεράστια, γιατί χωρίς να έχουν καμία υποχρέωση, τις περισσότερες φορές, απλά γιατί νιώθουν την ανάγκη να μοιραστούν με κάποιον αυτό το απίστευτο πάθος για το κυνήγι της μπεκάτσας, σε παίρνουν κοντά τους κρατώντας σε από το χέρι και σου μαθαίνουν όλα τα μυστικά του δάσους και της μακρομύτας βασίλισσας.
Προσωπικά είχα την τύχη να έχω σε αρκετά νεαρή ηλικία δύο μέντορες, οι οποίοι με γαλούχησαν κυνηγετικά και κυνοφιλικά. Είναι δύο άνθρωποι που σέβομαι και εκτιμώ βαθύτατα και με τους
οποίους έχω δημιουργήσει σχέσεις ζωής. Εύχομαι σε κάθε νέο επίδοξο μπεκατσοκυνηγό, να έχει την τύχη να συναντήσει στη ζωή του τουλάχιστον έναν «μαέστρο» που θα τον μάθει να πηγαίνει για μπεκάτσες.
Ο σκύλος σπεσιαλίστας
Το μπεκατσόσκυλο, με λίγα λόγια, το οποίο έγινε τέτοιο «εξαιτίας» του ιδιοκτήτη του μπεκατσοκυνηγού, αλλά και των ενστίκτων του, μπορεί να προσφέρει πάρα πολλά στην απόκτηση εμπειρίας από το νέο μπεκατσοκυνηγό. Ο καλός κυνηγός κάνει τον καλό σκύλο και ο καλός σκύλος κάνει τον καλό κυνηγό. Αν και οι δύο είναι άπειροι, τότε το πιο πιθανό είναι, ότι κανένας από τους δύο δεν θα διαπρέψει σε αυτό το κυνήγι. Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε κάτι. Το γεγονός ότι κάποιος είναι έμπειρος στο κυνήγι της μπεκάτσας, δεν συνεπάγεται αυτομάτως ότι είναι και έμπειρος κυνόφιλος. Αυτό φυσικά ισχύει και αντίστροφα.
Δεν είναι λίγοι αυτοί οι οποίοι μεγαλώνοντας σε αγροτικό περιβάλλον έχουν μεγάλη εξοικείωση με το δάσος και με την μπεκάτσα, αλλά οι γνώσεις τους για τους σκύλους φέρμας είναι ελάχιστες. Επειδή ακριβώς είχαν πάντα τη δυνατότητα να βρίσκουν σχεδόν μόνοι τους μπεκάτσες, ποτέ δεν μπήκαν στον κόπο να ασχοληθούν σοβαρά με την κυνοφιλία. Θεωρούν το σκύλο ως δευτερεύοντα σε αυτό το κυνήγι και τις περισσότερες φορές κυνηγούν με ότι φυλή πέσει στα χέρια τους και χωρίς να έχουν ιδιαίτερη προτίμηση. Μια άλλη κατηγορία κυνηγών μπεκάτσας, ναι μεν κυνηγούν με μια συγκεκριμένη φυλή, την οποία όμως προσπαθούν να προσαρμόσουν στις δικές τους ανάγκες και στον τρόπο που αντιλαμβάνονται το κυνήγι της μπεκάτσας.
Δηλαδή ουσιαστικά δεν γνωρίζουν την ίδια τη φυλή και ούτε έχουν μπει ποτέ στον κόπο να μάθουν, να δουν, να συγκρίνουν, να διαβάσουν, οπότε είναι σχεδόν αδύνατο αυτοί οι άνθρωποι να αποκτήσουν στη ζωή τους ένα αξιόλογο μπεκατσόσκυλο.
Από την άλλη, ένας έμπειρος κυνόφιλος με πάρα πολλές γνώσεις σε ότι αφορά τον τρόπο εργασίας και το στυλ μίας ή περισσότερων φυλών φέρμας, τόσο σε θεωρητικό όσο και σε πρακτικό επίπεδο, αν δεν έχει κυνηγήσει μπεκάτσες σε διαφορετικά περιβάλλοντα και σε διαφορετικές εποχές (πρώιμες, εγκατεστημένες, επιστρόφια), δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να θεωρηθεί έμπειρος μπεκατσοκυνηγός.
Αν τώρα ένας νεαρός μπεκατσοκυνηγός έχει την τύχη να πέσει στα χέρια του ένας σκύλος σπεσιαλίστας στο κυνήγι της μπεκάτσας, είναι σίγουρο ότι δίπλα του θα κάνει εντατικά μαθήματα και σε σύντομο χρονικό διάστημα θα αποκτήσει αρκετές εμπειρίες. Ο έμπειρος σκύλος θα τον οδηγήσει βήμα-βήμα μέσα στο δάσος και θα του μάθει όλα τα τερτίπια της βελουδομάτας.
Όπως προείπαμε, είναι πολύ δύσκολο ο συνδυασμός άπειρου σκύλου και άπειρου κυνηγού να αποδώσει. Αν όμως ο σκύλος έχει ταλέντο και βέβαια αίσθηση θηράματος, μπορεί μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα να γίνει ειδικός και έτσι να βοηθήσει και τον ιδιοκτήτη του. Σε κάθε περίπτωση για να μπορέσει η σχέση κυνηγού – σκύλου να οδηγήσει σε μια παραγωγική συνεργασία, μέσα από την οποία ο πρώτος θα αποκτήσει πολύτιμές εμπειρίες, πρέπει να είναι συμπληρωματική. Πρέπει να υπάρχει συναισθηματικό δέσιμο, αγάπη και κατανόηση στον κυνηγότοπο. Ο νέος μπεκατσοκυνηγός θα λατρέψει το σκύλο που θα του προσφέρει ανεπανάληπτες συγκινήσεις και θα τον οδηγήσει στην ωριμότητα.
Η μπεκάτσα
Όλα όσα ειπώθηκαν παραπάνω είναι περιττά και ανούσια αν δεν υπάρχει η πρώτη ύλη, η οποία φυσικά είναι η μπεκάτσα. Γι’ αυτήν γίνεται όλη αυτή η συζήτηση και σε αυτήν στηρίζεται όλο αυτό το οικοδόμημα που λέγεται μπεκατσοκυνήγι. Αν δεν υπάρχει συνάντηση με τη βελουδομάτα, δεν υπάρχει κυνήγι και συνεπώς δεν μπορεί να αποκτηθεί και επομένως και να αθροιστεί καμία εμπειρία.
Αν λοιπόν κάποιος ο οποίος ζει σε ένα μεγάλο αστικό κέντρο παρότι είναι λάτρης του κυνηγίου της μπεκάτσας, δεν έχει το χρόνο ή το χρήμα να κάνει πολλές εξόδους στο δάσος, σίγουρα δεν θα έχει τις συναντήσεις που χρειάζονται για να αποκτήσει τις απαραίτητες εμπειρίες.
Από την άλλη κάποιος ο οποίος έχει το χρόνο να βγαίνει συχνά στο κυνήγι, αλλά ζει σε μια περιοχή η οποία δεν δέχεται ή δεν κρατάει πολλές μπεκάτσες και πάλι δεν έχει τη δυνατότητα να αποκτήσει, σε ένα εύλογο χρονικό διάστημα, μεγάλη εμπειρία. Ο αριθμός λοιπόν των συναντήσεων που έχει ένας μπεκατσοκυνηγός με την ίδια την μπεκάτσα παίζει σπουδαίο ρόλο. Δεν φτάνει όμως μόνο
αυτό.
Η μπεκάτσα είναι εφοδιασμένη με ένα πολύ δυνατό ένστικτο επιβίωσης. Αυτές του Οκτωβρίου και του Νοεμβρίου σε γενικές γραμμές δέχονται περισσότερο τη φέρμα και προσεγγίζονται ευκολότερα. Ενώ η χειμωνιάτικη ή όπως συνηθίζουμε να τη λέμε, η εγκατεστημένη είναι πιο πονηρεμένη, πιο προσεκτική. Δέχεται λιγότερο τη φέρμα, απομακρυνόμενη γρήγορα ποδαρώνοντας όταν ο κυνηγός πλησιάζει και σηκώνεται αθόρυβα μακριά από τον κυνηγό. Ξέρει τον τόπο και τις περισσότερες φορές ξέρει τον κυνηγό και το σκύλο.
Ο υποθάλαμος στο μικρό σχετικά εγκέφαλό της, όταν πρέπει να γλιτώσει τη ζωή της, είναι πιο δραστήριος, ακριβώς για να την κάνει πιο πονηρή απ’ ότι συνήθως. Και αν κάποιος θέλει να την καρπωθεί πρέπει να είναι το ίδιο έξυπνος και πονηρός και αναφέρομαι και στον κυνηγό και στον σκύλο. Αμφότεροι πρέπει να προσπαθήσουν σκληρά. Ο νεοφώτιστος ή ο αρχάριος μπεκατσοκυνηγός πρέπει να αντλήσει όλες τις σωματικές και ψυχικές του δυνάμεις και πρέπει επίσης να έχει την επίγνωση ότι η κάρπωση μιας εγκατεστημένης μπεκάτσας δεν είναι κάτι ασήμαντο.
Όταν τα καταφέρνει πρέπει να αισθάνεται ικανοποιημένος ίσως και χορτασμένος, προς στιγμήν, αλλά ποτέ ολοκληρωμένος, διότι από κάθε μπεκάτσα θα μάθει κάτι καινούριο και διαφορετικό.
