Δύσκολο και δυσεύρετο θήραμα οι φάσσες, ωστόσο αποκτούν συνεχώς νέους θαυμαστές. Όσοι πρώτη φορά κυνήγησαν τις λευκόλαιμες περιστέρες, ποτέ δεν λησμόνησαν το ξεπέταγμα από την βελανιδιά, και το κοπάδι που πλησίαζε με ήχο σφυριχτό στις φτερούγες…
Του Χάρη Αρχοντάκη
Οι περισσότεροι συμφωνούν πως το μεγαλύτερο θήραμα από τα περιστεροειδή έχει “χαρακτήρα”… Ο τρόπος που κοιτάει, που πετάει, που περπατάει… Η απίστευτη παρατηρητικότητα για οτιδήποτε διαφορετικό στη διαδρομή ή στο σημείο που θα προσγειωθεί, αποδεικνύουν όχι μόνο την οξύτατη όρασή της, αλλά και την ύπαρξη μνήμης. Μνήμης αρκετής ώστε να πλησιάζει με δισταγμό, ελέγχοντας περιμετρικά το σημείο που την ενδιαφέρει. Μπορεί να εντοπίσει και την παραμικρή κίνηση από πολύ μακριά και να απομακρυνθεί αμέσως για ώρες ή για πάντα. Αδύνατό της σημείο η κάλυψη του κυνηγού σε καλοφτιαγμένη φυλάχτρα.
Χαρίσματα
Είναι πράγματι εντυπωσιακός ο τρόπος με τον οποίο καταφέρνει να επιβιώνει παντού. Ακόμη σπουδαιότερη η ικανότητά της να ταξιδεύει με ακρίβεια και να καταλήγει στον προορισμό της διανύοντας εκατοντάδες χιλιόμετρα. Αυτό είναι ίσως το μεγαλύτερο μυστήριο που τις συντροφεύει. Μία μέρα βλέπουμε την περιοχή να γεμίζει πουλιά, και πολύ συχνά την επομένη να εξαφανίζονται, ακόμη και δίχως να ενοχληθούν. Ωστόσο, η μεθοδική παρατήρηση μοναχικών πουλιών, δίνει αρκετές απαντήσεις για κάποιες λειτουργίες στο χώρο παραμονής τους.
Η φάσσα, για τις ανάγκες επιβίωσης και αναπαραγωγής, προσαρμόζεται έγκαιρα και εύκολα σε οποιοδήποτε τόπο, και για τον λόγο αυτό εκμεταλλεύεται ό,τι χάρισμα της δόθηκε από την φύση. Απόδειξη είναι το γεγονός ότι εξαπλώνεται από τις Σκανδιναβικές χώρες, (πλην Νορβηγίας), μέχρι Μαρόκο και Αλγερία, επιδεικνύοντας πρωτοφανή και άμεσο εγκλιματισμό σε κρύο ή ζέστη, αν, και όπου αυτό επιβάλλεται.
Αναπαραγωγή
Στην περιοχή που επέλεξε για αναπαραγωγή, θα διαλέξει δέντρο για τη φωλιά της, θα χαράξει συγκεκριμένη διαδρομή από και προς αυτό και βέβαια προηγουμένως θα έχει εντοπίσει σημεία με τροφή και νερό. Οι βοσκότοποι συχνά βρίσκονται χιλιόμετρα μακριά από τη φωλιά, από την οποία μόνο ένας γονιός απομακρύνεται τις μέρες που ταΐζουν νεοσσούς, και ιδίως στο διάστημα που τους παρέχουν τροφή με μορφή πολτού που μοιάζει με γάλα.
Επιλέγει ασφαλές σημείο του δέντρου για να φτιάξει, η αρχιτεκτονική της όμως είναι συνώνυμη της προχειρότητας που χαρακτηρίζει όλα τα περιστεροειδή… Είναι υποδειγματικός γονιός μέχρι να πετάξουν τα πιτσούνια, και από τις πρώτες τους πτήσεις αφήνονται ανεξάρτητα να βρουν το δρόμο προς τα μεγάλα κοπάδια που θα σχηματιστούν σύντομα. Οι γέννες είναι κατά κανόνα δύο, και τα νεαρά φασσόπουλα ξεχωρίζουν από το γιορντάνι που τους λείπει από το λαιμό, ενώ σ’ αυτή την ηλικία πλησιάζουν απρόσεκτα σε κυνηγούς έχοντας άγνοια κινδύνου…
Ιδιαιτερότητες
Σαν είδος, ενώ αποδείχθηκε εντυπωσιακά προσαρμοστικό σε εδάφη και θερμοκρασίες, ενοχλείται ιδιαίτερα από βροχή και απότομη μεταβολή καιρικών συνθηκών. Ειδοποιημένη από το ένστικτό της ότι ο καιρός θα αλλάξει, αντιδρά αμέσως. Αν η αλλαγή είναι μια βροχόπτωση ή ενίσχυση του ανέμου, διαλέγει για κούρνια δέντρα με πυκνά φυλλώματα, μέχρι να περάσει η κακοκαιρία. Αν όμως αντιληφθεί, με τον μοναδικό τρόπο που έχουν όλα τα άγρια όντα, ότι η επιδείνωση του καιρού θα είναι ακραία, τότε εγκαταλείπει την περιοχή δίχως δισταγμό. Για λόγους μετανάστευσης, ή μετακίνησης λόγω καιρού, αν χρειαστεί ταξιδεύει πέρα από σύνορα χωρών για εκατοντάδες χιλιόμετρα.
Αδυναμίες και προτερήματα
Αυτό κυνηγετικά θεωρείται το πρώτο μειονέκτημα για τη φάσσα, αφού έτσι δημιουργούνται τα περάσματα που περιμένουν οι λάτρεις του είδους. Στην διάρκειά τους προκύπτουν οι μεγαλύτερες θηραματικά επιτυχίες, διότι τότε παρουσιάζεται και το δεύτερο μειονέκτημα που την συνοδεύει. Είναι τα σταθερά καρτέρια των μπασιμάτων που θα περάσει, αφού πολλά τέτοια σημεία είναι ίδια για σειρά ετών. Στη γλώσσα των φασσάδων λέγονται χούνες, λαιμοί και αυχένες. Ένας ξένος στην περιοχή χρειάζεται πείρα για να τα εντοπίσει. Αντίθετα ένας έμπειρος κυνηγός θα τα βρει εύκολα και με ακρίβεια.
Μπορεί το καταλληλότερο σημείο του συρμού να είναι δέντρο, προεξοχή, βράχος, χαράδρα, ρέμα, σίγουρα όμως θα έχει κάτι χαρακτηριστικό. Μπορεί όμως να είναι και όλα αυτά στη σειρά, δημιουργώντας έτσι πολλά διαδοχικά σημεία περασμάτων, και θέσεις για κυνηγούς που δεν θα έχουν τη χαρά της πρώτης τουφεκιάς στο κοπάδι. Εκτός από τον δυνατό κόντρα άνεμο που θα την υποχρεώσει σε χαμηλή πτήση, ένα ακόμη στοιχείο που την φέρνει κοντά στην κάννη του κυνηγού είναι η ομίχλη. Δημιουργεί πρόβλημα στα κοπάδια που πρέπει να χαμηλώσουν και να κινούνται σύριζα με κορυφές δέντρων. Τότε όμως προκύπτουν δύσκολα και για τον κυνηγό που συνήθως αιφνιδιάζεται και χρειάζεται να λειτουργεί υπό πίεση και με ακρίβεια αντανακλαστικών.
Ο προειδοποιητικός ήχος του φτερουγίσματος από το κοπάδι, μάλλον μόνο στα λόγια βοηθάει… Το αξιοθαύμαστο σε αυτό το πουλί είναι ότι παρά την ενόχληση που δέχεται από τον άνθρωπο, βρίσκει τρόπο να επιβιώνει και να διατηρείται σε τεράστιους αριθμούς. Επιστημονικά, κανένα άλλο είδος δεν εμφανίζει παρόμοια στοιχεία αύξησης πληθυσμού και παράλληλα κανένα δεν είναι χαρακτηρισμένο ως επιβλαβές, σε τόσες πολλές χώρες της Ευρώπης.
