Οι μπεκάτσες είναι πουλιά της παγωνιάς και, το κυνήγι τους, είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τις ακραίες, χαμηλές θερμοκρασίες. Σε τέτοιες συνθήκες όμως, ο κυνηγός πρέπει να ξέρει πότε επιβάλλεται να σταματήσει, ώστε να μην προκαλέσει προβλήματα στο είδος.
Του Απόστολου Αποστολάτου
Όταν οι θερμοκρασίες στα Βαλκάνια πέφτουν αρκετά κάτω από το μηδέν για αρκετές ημέρες, η Ελλάδα δέχεται μεγάλο όγκο μπεκατσών, καθώς αποτελεί το νοτιότερο άκρο της Ευρώπης, κάτι που σημαίνει ότι οι καιρικές συνθήκες στην περιοχή είναι πιο ευνοϊκές. Εκτός αυτού, όσα πουλιά βρίσκονται εντός του ελλαδικού χώρου, αλλά σε μεγάλα υψόμετρα, όταν το θερμόμετρο δείξει κάτω από το μηδέν, συγκεντρώνονται στα χαμηλά, στα παραθαλάσσια και στα νοτιότερα. Οι μπεκάτσες είναι ανθεκτικές στο κρύο και στην παγωνιά. Ίσως, η πιο σωστή διατύπωση είναι, πως είναι πλασμένες για τις χαμηλές θερμοκρασίες. Αυτό που δεν αντέχουν είναι ο παρατεταμένος ολικός παγετός, καθώς αυτές οι συνθήκες δεν τους επιτρέπουν να τραφούν ούτε τη νύχτα, ούτε την ημέρα. Είναι η περίοδος που έχουν ανάγκη προστασίας και από εμάς, τους κυνηγούς, που επιβάλλεται να μην δώσουμε την ευκαιρία στους αδίστακτους, ασυνειδήτους, καιροσκόπους κρεατοσυλλέκτες, να κάνουν μεγάλες ζημιές, όπως έχει συμβεί πολλές φορές στο παρελθόν. Όλες οι αρμόδιες αρχές πρέπει να είναι σε διαρκή επαγρύπνηση ούτως ώστε να απαγορεύεται το κυνήγι κάθε φορά που οι καιρικές συνθήκες το επιβάλλουν.
Συνηθισμένη στον παγετό
Κατά τα άλλα, ο νυχτερινός παγετός είναι κάτι το συνηθισμένο για τη μπεκάτσα, η οποία ξέρει πολύ καλά πως να τον αντιμετωπίσει. Θα είναι, για παράδειγμα, περισσότερο δραστήρια κατά τη διάρκεια της ημέρας, όταν θα αναζητήσει τροφή και μέσα στο δάσος, στα προσήλια όπου ο πάγος λιώνει γρήγορα .Ή θα βρει θέση στα βαρυκά και κοντά σε τρεχούμενο νερό, όπου το χώμα είναι μαλακό και μπορεί να το τρυπήσει. Ή ακόμα θα μείνει και την ημέρα στα χωράφια για να αναπληρώσει την τροφή που έχασε την παγωμένη νύχτα.
Αλλάζει όντως η συμπεριφορά της με τον πάγο;
Πολλοί είναι αυτοί που υποστηρίζουν ότι η παγωνιά κάνει τις μπεκάτσες πιο δεκτικές στη φέρμα. Έχω εκφράσει πολλές φορές την προσωπική μου άποψη σε σχέση με τη συμπεριφορά της μπεκάτσας και, θεωρώ, ότι αυτή δεν αλλάζει ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες, αλλά ανάλογα με το χαρακτήρα του ίδιου του ατόμου. Πάμπολλες φορές με πάγο, έχω παρατηρήσει μπεκάτσες να μη δέχονται τη φέρμα και άλλες τόσες, με νοτιά, να μη σηκώνονται με τίποτα. Σε κάθε περίπτωση, όμως, ο καθένας μπορεί να έχει τη γνώμη του βάσει της εμπειρίας του και των παρατηρήσεών του. Το σίγουρο είναι, ότι υπάρχουν πολλοί μύθοι γύρω από το κυνήγι της βελουδομάτας.
Η αναθυμίαση
Τι συμβαίνει με την αναθυμίαση της μπεκάτσας σε συνθήκες παγετού; Τα επιστημονικά δεδομένα λένε ότι οι θερμοκρασίες κάτω του μηδενός ξεραίνουν την ατμόσφαιρα με αποτέλεσμα να δυσχεραίνουν την ανάλυσή των οσφρητικών μορίων από το βλεννογόνο της μύτης, αφού αυτά πρέπει πρώτα να υγροποιηθούν. Δηλαδή ακριβώς το αντίθετο από ότι συμβαίνει σε μία υγρή ατμόσφαιρα.
Η ξηρότητα της ατμόσφαιρας, λοιπόν, μπορεί να δυσκολέψει την εργασία του σκύλου, ο οποίος πρέπει να διαθέτει μία καλή μύτη και αρκετή εμπειρία για να μπορέσει να εντοπίσει τις μπεκάτσες με σχετική ευκολία, και να τις μπλοκάρει από ασφαλή απόσταση. Συνήθως, η απόσταση όπου γίνεται αντιληπτή η αναθυμίαση υπό παγετό είναι πολύ μικρότερη, σε σχέση με μία φέρμα σε συνθήκες με αυξημένο δείκτη υγρασίας. Βέβαια, αυτό έχει να κάνει και με την συμπεριφορά της μπεκάτσας, η οποία, αν έχει κάτσει στη θέση της χωρίς να έχει μετακινηθεί καθόλου, εκπέμπει μικρή αναθυμίαση. Αν, όμως, έχει μετακινηθεί τριγύρω αναζητώντας τροφή, τότε η αναθυμίαση είναι εντονότερη και συνεπώς γίνεται πιο εύκολα αντιληπτή. Αυτός είναι και ο λόγος που οι παλιοί μπεκατσοκυνηγοί συνιστούν, όταν έχει πάγο, να μην ξεκινάμε το κυνήγι πολύ πρωί. Προσωπικά πάντως, δεν έχω παρατηρήσει ιδιαίτερα προβλήματα στον εντοπισμό τους, ακόμα και πολύ νωρίς το πρωί.
Ο σκύλος σε χαμηλές θερμοκρασίες
Από την άλλη, στις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες, ο σκύλος έχει μεγαλύτερη διάρκεια και πολύ καλύτερο ρυθμό. Αρκεί βέβαια να μην είναι ευαίσθητος στο κρύο και μετά από λίγη ώρα, σε συνδυασμό και με την κούραση, αρχίσει να τρέμει. Τέτοιοι σκύλοι δεν είναι κατάλληλοι για το κυνήγι της μπεκάτσας.
Πόσο επηρεάζει ο πάγος τον μπεκατοκυνηγό;
Θα έλεγα, ότι αν εξαιρέσεις την αρχική δυσκολία να ξεκινήσεις το πρωί βγαίνοντας από το αυτοκίνητο, κατά τα άλλα είναι πολύ πιο εύκολο να κυνηγάς με χαμηλή θερμοκρασία. Δεν ιδρώνεις, δεν κουράζεσαι εύκολα, περπατάς περισσότερο. Φτάνει να μην έχεις ντυθεί σαν… κρεμμύδι. Μόνο τα χέρια χρειάζονται προστασία. Ένα ζευγάρι λεπτά γάντια είναι αρκετό. Προσοχή χρειάζεται στη προσέγγιση στη φέρμα, όπου, λόγω του ότι τα πάντα είναι παγωμένα, ο θόρυβος που προκαλούμε πλησιάζοντας είναι πολύ μεγαλύτερος και μπορεί να τρέψει πρόωρα σε φυγή τη μπεκάτσα.
Προσοχή θέλει επίσης, και στις ολισθηρές επιφάνειες όπου… καραδοκούν οι πτώσεις με συχνό επακόλουθο τις κακώσεις.
Που να ψάξεις
Όσο για το που πρέπει να τις ψάξει ο μπεκατσοκυνηγός, σε συνθήκες παγετού, τα προσήλια, τα βαρυκά, τα μέρη με τρεχούμενο νερό και τα πολύ πυκνά όπου δεν αφήνουν τον πάγο να εισχωρήσει, είναι τα καταλληλότερα σημεία. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι είναι απίθανο να συναντήσεις μπεκάτσες ακόμα κι εκεί που το χώμα είναι «τσιμέντο» και χρειάζεται… κομπρεσέρ για να κάνεις μία τρύπα. Οι ειδικοί λένε ότι με θερμοκρασίες υπό το μηδέν χρειάζονται μεγαλύτερες γομώσεις. Σίγουρα έτσι είναι, αν και εγώ δεν αλλάζω πότε τα φυσίγγια που, συνήθως, χρησιμοποιώ.
Υπό οποιεσδήποτε συνθήκες, το κυνήγι απαιτεί σεβασμό στο θήραμα. Αν αυτή η συνθήκη ικανοποιείται, τότε η μπεκάτσα δεν κινδυνεύει. Οι πραγματικοί μπεκατσοκυνηγοί ξέρουν πότε πρέπει να σταματήσουν να την κυνηγούν, εκείνοι, όμως, που κυνηγούν μπεκάτσα για να ανεβάσουν φωτογραφίες με όσα περισσότερα πουλιά γίνεται, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ώστε να πάρουν τα likes από κάποιους που είναι πιο βλάκες από τους ίδιους (αν αυτό είναι δυνατόν), δυστυχώς κάνουν μεγάλη ζημιά.
