Με χαρτί και με μολύβι στα 85 χρόνια του, ένας γέρο- κυνηγός της Μακεδονίας κάθισε και έγραψε όλους τους κρυφούς και φανερούς κυνηγότοπους που διαλέγουν οι μπεκάτσες, στην πρώτη «κατεβασιά» τους…
κείμενο ΒΑΣΙΛΗΣ ΘΕΟΔΩΡΟΥ
Με όσα γράφω για τα μπεκατσοτόπια ή τις αφίξεις της «βασίλισσας» στη Μακεδονία ή τη Θράκη, δεν θέλω να παραστήσω τον «προφέσορα»…
Στα 85 χρόνια μου σήμερα, ότι γράφω το γράφω για τους νεότερους κυνηγούς, για τα νέα παιδιά που τώρα αρχίζουν, χωρίς, ίσως, να έχουν δίπλα τους έναν πατέρα, έναν παππού ή έναν έμπειρο φίλο να τους δώσει τις γνώσεις του.
Ελπίζω κάποιους να τους βοηθήσω. Οι υπόλοιποι να με συμπαθάτε…
Πρώιμες πάει να πει μεγάλες και δυνατές..
Οι μεγάλες μπεκάτσες, οι δυναμωμένες, αυτές που αισθάνονται τον εαυτό τους ικανό να ταξιδέψει, θα το κάνουν ότι καιρό και αν κάνει, ακόμα και με «καλοκαιρινές» θερμοκρασίες 20 βαθμών.
Τα πουλιά αυτά αρχίζουν να κατεβαίνουν προς τα νότια από την 1η έως τις 20 Οκτώβρη, ή και νωρίτερα καμιά φορά… Γι’ αυτό και ανάμεσα σε αυτές τις ημερομηνίες, είθισται να χτυπιέται στα μέρη μας και η πρώτη μπεκάτσα της κάθε χρονιάς.
Αυτά τα πρώιμα πουλιά έρχονται και πιάνουν στις ρεματιές των βουνών, στα ψηλώματα…
Εγκατάσταση μέχρι τους πρώτους χιονιάδες
Εκεί, αν έχουν προηγηθεί βροχές και βρουν κατάλληλο έδαφος και τροφή, εγκαθίστανται μέχρι να τις μετακινήσει η παγωνιά ή το χιόνι.
Αυτές τις πρώιμες μπεκάτσες εγώ τις έψαχνα σε βουνίσιες ρεματιές που κρατάνε υγρασία ή και λίγο νερό, και γενικά σε ψηλώματα και δροσερά βορινά μέρη που δεν τα χτυπάει ο ήλιος.
Τέτοια μέρη στη Μακεδονία, μεταξύ άλλων είναι:
- Ο Χολομώντας
- Ο Χορτιάτης
- Η περιοχή Περιστεράς – Λιβάδι
- Η περιοχή της Κλαδερής
- Η περιοχή του φυλακίου στον αυχένα του δρόμου Κολκίς – Ροδόπολης
- Όλη η νότια πλευρά του Μπέλες, από τις Μουριές μέχρι τη γέφυρα του Στρυμόνα.
- Η περιοχή Γουμένισσσας προς το Φανό – Σκρα
- Η περιοχή Ποντοκερασιάς δεξιά και αριστερά από το δρόμο, πριν και μετά το χωριό.
- Οι ρεματιές στο Μελάνθιο – Ελληνικό – Θεοδόσια – Ριζιανά
- Η περιοχή Καστανοχωρίων, επάνω στα Κερδύλλια
- Η περιοχή Μονολιθίου Κιλκίς, αριστερά μετά την Ευκαρπία…
Βέβαια, για να υπάρξουν πολλές μπεκάτσες τον Οκτώβρη και τον Νοέμβρη στα «ψηλώματα», πρέπει να έχουν προηγηθεί βροχές.
Και όταν δεν βρέχει, τι κάνουμε;
Μία απάντηση δίνεται από ένα περιστατικό που συνέβη το… 1957, στα μέρη της Δράμας.
Στις αρχές του Οκτώβρη εκείνης της χρονιάς, οι κυνηγοί που κυνηγούσαν καμπίσιες πέρδικες και ορτύκια δίπλα στο κανάλι του Μυλοπόταμου, χτυπούσαν και από… 2 έως 10 μπεκάτσες ο καθένας!
Επειδή το φαινόμενο ήταν παράξενο, ζητήθηκαν εξηγήσεις από «ειδικούς» θηραματολόγους της εποχής εκείνης.
Κι η απάντηση ήταν πως οι μπεκάτσες που είχαν φτάσει από τις αρχές Οκτώβρη στα βουνά της Δράμας, «κυνηγημένες» από την ανομβρία, αναγκάστηκαν να κατέβουν στον κάμπο, δίπλα στα βαμβάκια και στα κανάλια!
Θυμάμαι, μάλιστα, πως όλα τα πουλιά ήταν σκελετωμένα, και τα σκυλιά φερμάρανε για πολύ ώρα μέσα στα βαμβάκια, χωρίς οι μπεκάτσες να έχουν διάθεση να σηκωθούν…
Σύμμαχος ο χειμώνας..
Όταν ο χειμώνας προχωρήσει, θα αρχίσει να επισκέπτεται τον τόπο μας το δεύτερο «κύμα» των πουλιών. Και τότε, τόσο οι μπεκάτσες που έρχονται, όσο και εκείνες που είχαν εγκατασταθεί στα ψηλά με το πρώτο «κύμα», θα αρχίσουν να «χαμηλώνουν»…
Είναι η περίοδος που προτιμούν τα προσήλια μέρη (γιατί ξεπαγώνουν γρηγορότερα το πρωί), όπως και τις παραθαλάσσιες τοποθεσίες.
Τότε, την μπεκάτσα θα την ψάξει κανείς στα παραθαλάσσια της Χαλκιδικής, ή σε μέρη κοντά σε ποτάμια και σε λίμνες. Τέτοια μέρη είναι:
- Η Χερσόνησος της Κασσάνδρας από τις φυλακές μέχρι το Κάνιστρο, ανάλογα με τον καιρό…
- Η Ολυμπιάδα από τον Σταυρό και μετά το χωριό και τις εγκαταστάσεις των μεταλλείων
- Η Ανθή πάνω από τα Βρασνά – Βαμβακιά
- Η περιοχή του ποταμού Αξιού, δίπλα στις όχθες.
- Το δάσος απέναντι από το Αξιοχώρι, δίπλα στο ποτάμι.
- Η περιοχή του Αγίου Πρόδρομου και τα χαμηλά μέρη του Χολομώντα.
- Η περιοχή της Παζαρούδας, δεξιά από το ποτάμι και προς τα πάνω…
- Ορμύλια, Μαρμαράς, Συκιά και Άγιος Νικόλας Χαλκιδικής.
- Η περιοχή Ιερισσού και τα γύρω χωριά, μέχρι τον Άγιο Νικόλα.
Οι καλύτεροι τόποι για τις πρώιμες
Το όρος Βόρας, το Μπέλες, το Πάικο, τα Κρούσια, ο Όλυμπος, αλλά και ο Χορτιάτης με τον Χολομώντα, είναι οι τόποι που ψάχνονται… επισταμένως αυτόν τον καιρό από τους μπεκατσοκυνηγούς.
Οι πρώτες μπεκάτσες είναι δύσκολες, γιατί οι φυλλωσιές της βελανιδιάς, της αφροξυλιάς και του ντούσκου, δεν έχουν πέσει ακόμη…
Η περιοχή του Βερτίσκου είναι πάντα «ύποπτη» τις ημερομηνίες γύρω στις 26 με 28 Οκτωβρίου, καθώς επίσης και τα Φωτεινά και Σκοτεινά, πάνω από το Ελατοχώρι της Πιερίας.
Στο Ελληνικό και την Ποντοκερασιά του Κιλκίς, στα Πορόια Σερρών και στο Μπέλες, στον Άγιο Μάρκο και στον Άγιο Αντώνιο στα Κρούσια, στο Χορτιάτη και στο Χολομώντα, αλλά και στα Μεγάλα Λειβάδια του Πάικου, περιμένουν οι μπεκατσοκυνηγοί τα πρώτα «μπασίματα»…
- « Τα καλύτερα μπασίματα γίνονται στην οξιά! Τα Πιέρια, ο Όλυμπος και το Πάικο, είναι περιοχές που πάντα υποδέχονται πρώιμα πουλιά», λένε έμπειροι μπεκατσοκυνηγοί της Μακεδονίας.
Καλοί μπεκατσότοποι για την εποχή είναι και ο Αρχάγγελος Πέλλας και το Πλατύνερο Κατερίνης, όπου μπεκάτσες φτάνουν και από τις 4-5 Οκτωβρίου!
Δημήτρης Μιλτιάδης
