Μετά από περίπου 4 χρόνια καθημερινής συμβίωσης με ένα Victorinox Spirit CC BO, τα συμπεράσματα σε βάθος χρόνου είναι σαφώς πιο ουσιαστικά και έγκυρα σε σχέση με την πρώτη εντύπωση που δημιουργεί οποιοδήποτε καινούριο μαχαίρι ή πολυεργαλείο…
Του Κώστα Λακαφώση
Ας ξεκινήσουμε με μία γρήγορη επανάληψη χωρίς να μπούμε σε πολλές λεπτομέρειες, υπενθυμίζοντας απλώς ότι η Victorinox ξεκίνησε to 1998 να παράγει το SwissTool, ένα ιδιαιτέρως ποιοτικό πολυεργαλείο το οποίο αμέσως κέρδισε πολύ καλές κριτικές και ξεκίνησε μία πολύ επιτυχημένη πορεία για την ελβετική εταιρεία. Δανειζόμενο τεχνογνωσία και ποιότητα κατασκευής από τους περίφημους ελβετικούς σουγιάδες, το νέο πολυεργαλείο ήταν σε όλα του εξαιρετικό, όμως είχε ένα και μοναδικό μειονέκτημα: ήταν μεγάλο και βαρύ, κάτι που δυσκόλευε την καθημερινή μεταφορά. Έτσι, το 2004 εμφανίστηκε για πρώτη φορά το μικρότερο μοντέλο με το όνομα Spirit, το οποίο ήταν περίπου ένα εκατοστό πιο κοντό σε συνολικό μήκος, όμως ήταν πιο λεπτό και αρκετά πιο ελαφρύ (210 γραμμάρια από 276 του μεγαλύτερου μοντέλου). Επιπλέον, έφερε ένα ακόμα μοναδικό χαρακτηριστικό που το διαφοροποιούσε από ολόκληρη την αγορά: η εργονομικά καμπυλωτή λαβή που έδινε στην πένσα ένα πολύ βολικό πιάσιμο, αλλά και σε ολόκληρο το εργαλείο μία πανέμορφη όψη που παρέπεμπε σε «ελβετική τελειότητα».
Από τότε, αρκετά χρόνια πέρασαν και οι εξαιρετικές πωλήσεις των πολυεργαλείων της Victorinox στην παγκόσμια αγορά, απέδειξαν και εμπράκτως αυτά που θα μπορούσε κανείς να σχολιάσει θεωρητικά. Άλλωστε, οι πωλήσεις σε βάθος χρόνου είναι αυτές που επί της ουσίας πιστοποιούν την επιτυχία ή την αποτυχία ενός πολυεργαλείου ή ενός μαχαιριού. Σε μια δύσκολη και ανταγωνιστική αγορά όπου δεν πετυχαίνει πάντα το φθηνότερο προϊόν αλλά αυτό που προσφέρει την καλύτερη δυνατή ποιότητα σε συνδυασμό με σχετικά υψηλό αλλά αποδεκτό κόστος, κάποια μοντέλα καταφέρνουν να σημειώνουν υψηλές πωλήσεις για πάρα πολλά χρόνια, εκεί που πολύ φθηνότερα «ανταγωνιστικά» προϊόντα εξαφανίζονται από την αγορά λόγω χαμηλών πωλήσεων.
To δικό μας Victorinox Spirit είναι η ειδική στρατιωτική έκδοση που σχεδιάστηκε για τον ελβετικό στρατό και διαφέρει από το αντίστοιχο «πολιτικό» μοντέλο σε δύο σημεία: το χρώμα του είναι μαύρο γυαλιστερό, ενώ η πένσα του διαθέτει και μία ειδική εγκοπή για να σφίγγει κανείς τους πυροκροτητές στο φυτίλι, εάν ασχολείται με εκρήξεις και άλλα παρόμοια.
Ξεκινώντας λοιπόν από αυτά τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, ας δούμε πώς τα κρίνουμε σήμερα, μετά από μακροχρόνια συμβίωση και καθημερινή χρήση. Ξεκινώντας από το μαύρο χρώμα, ας επισημάνουμε ότι, αν και χημική βαφή (black oxide), έχει γίνει πάνω στο κανονικό ανοξείδωτο ατσάλι που χρησιμοποιούν και όλα τα υπόλοιπα πολυεργαλεία και σουγιάδες της εταιρείας, άρα το χρώμα δεν έχει καμία σχέση με την προστασία από τη σκουριά (όπως κάποια άλλα είδη επικάλυψης των απλών ατσαλιών που χρησιμοποιούνται κυρίως για προστασία). Το μαύρο χρώμα στη στρατιωτική εκδοχή είναι απλώς για να μην γυαλίζει το εργαλείο σε επιχειρησιακές συνθήκες, όμως όσο άχρηστο κι αν θεωρεί κανείς το ζήτημα αυτό για τον απλό πολίτη, τόσο χρήσιμο τελικά αποδεικνύεται. Ακριβώς αυτός ήταν, άλλωστε, ο λόγος που επιλέξαμε το μαύρο χρώμα αντί για το κλασικό γυαλιστερό ανοξείδωτο, και η τετραετής δοκιμή στην πράξη απέδειξε ότι όντως «λειτουργεί», αφού ήταν αναρίθμητες οι φορές που βγάλαμε και χρησιμοποιήσαμε το πολυεργαλείο σε διάφορες δουλειές ανάμεσα σε κόσμο, χωρίς ποτέ να ενοχληθεί κανείς αφού κανείς ποτέ δεν έπιασε την απειλητική γυαλάδα του ανοξείδωτου ατσαλιού. Ανάμεσα σε μαμάδες με παιδάκια μέσα σε παιδικό σταθμό ή μπροστά σε υπαλλήλους Υπουργείου και αστυνομικούς κατά τη διάρκεια Συνέντευξης Τύπου, εκεί που με το κλασικό γυαλιστερό πολυεργαλείο θα το σκεφτόσουν και θα προσπαθούσες να είσαι διακριτικός, με το μαύρο Spirit του ελβετικού στρατού κάνεις ό,τι θέλεις χωρίς ποτέ κανείς να καταλάβει τίποτα, χωρίς ακόμα και ο πλέον οπλόφοβος να αρχίσει να φωνάζει ότι «υπάρχει μαχαίρι στο δωμάτιο»… Μπορεί να μοιάζει ανοησία όλο αυτό για όσους έχουν την τύχη να ζουν στην επαρχία, όμως τέτοιες αψυχολόγητες και ανόητες συμπεριφορές δεν είναι σπάνιες στο αστικό περιβάλλον και όσο πιο κοντά κινείσαι σε περιβάλλον με πολλές γραβάτες και πολλούς σεκιουριτάδες στις εισόδους!
Όσο για το ίδιο το χρώμα, μετά από τέσσερα χρόνια σκληρής και καθημερινής μεταφοράς και χρήσης, έχει αρχίσει να ξεβάφει σε διάφορα σημεία, κυρίως στις λαβές από την συνεχή τριβή με τη θήκη οριζόντιας μεταφοράς που έχουμε επιλέξει. Σίγουρα στη δική του, πιο μαλακή και κάθετη θήκη, το Spirit θα είχε ξεβάψει λιγότερο, όπως επίσης και αν κάποιος το χρησιμοποιούσε λίγο πιο αραιά και όχι καθημερινά. Όμως, επί της ουσίας θεωρούμε το θέμα εντελώς άνευ σημασίας, αφού ένα πραγματικό εργαλείο για χρήση είναι φυσιολογικό να ξεβάψει ελαφρά, δεδομένου άλλωστε ότι, όπως επισημάναμε, από κάτω το ατσάλι είναι ανοξείδωτο οπότε ούτως ή άλλως δεν κινδυνεύει από σκουριά. Άλλωστε, όσο κι αν το black oxide για ανοξείδωτο ατσάλι είναι κάπως πιο σπάνιο και δύσκολο σε σχέση με το κλασικό gun blueing που γίνεται στα απλά ατσάλια, υπάρχουν λύσεις ώστε να ανανεώσει κανείς το χρώμα του εργαλείου του.
Το δεύτερο ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του στρατιωτικού μοντέλου (η εγκοπή για τους πυροκροτητές) αποδείχθηκε άχρηστη μεν για τη συγκεριμένη εφαρμογή, όμως τελικά η εμπειρία απέδειξε ότι δεν κάνει κακό αλλά μάλλον βολεύει σε κάποιες ιδιαίτερες περιπτώσεις, όπως π.χ. για να ξεσφίξει κανείς βελόνες από σύριγγες ή πλαστικά εξαρτήματα από νοσοκομειακές «πεταλούδες» χωρίς να τα σπάσει.
Κατά τα άλλα, αυτό που αποδείχθηκε σε εξαιρετικό βαθμό μετά από τη μακρά περίοδο χρήσης είναι η «ελβετική» ποιότητα κατασκευής, αφού μετά από τέσσερα χρόνια καθημερινής, σκληρής χρήσης, το πολυεργαλείο ανοίγει και κλείνει ακριβώς με τον ίδιο τρόπο όπως την πρώτη μέρα, με το ίδιο καθαρό και σαφές «κλικ» στο κούμπωμα στην ανοικτή και κλειστή θέση, χωρίς να έχει χαλαρώσει ούτε στο ελάχιστο. Είναι πραγματικά εντυπωσιακό το γεγονός ότι μία κατασκευή με κινητά μέρη που ανοίγει και κλείνει συνεχώς και υποβάλλεται συνέχεια σε βαριές μηχανικές καταπονήσεις, είναι ακόμα σαν καινούρια και δεν έχει αποκτήσει τον παραμικρό «τζόγο», κάτι που ισχύει φυσικά και για όλα τα εργαλεία που κλειδώνουν στην ανοιχτή θέση με ένα απλό αλλά πολύ σίγουρο και ασφαλές κλείδωμα. Ομοίως και για τα εργαλεία: τα διάφορα κατσαβίδια είναι ακόμα με καλές γωνίες και ίσια, το πριόνι κόβει, η λίμα δεν έχει στομώσει, το ψαλίδι παραμένει δυνατό και κοφτερό όπως την πρώτη μέρα. Όσο για την κύρια λάμα, μία κλασική λάμα με ευθεία κόψη που θυμίζει ελβετικό σουγιά, αυτή παραμένει σε καλή κατάσταση όχι τόσο επειδή η ίδια είναι ανθεκτική αλλά επειδή υπάρχει ένα εξαιρετικά καλοσχεδιασμένο εργαλείο που αναλαμβάνει αυτό όλα τα «δύσκολα»: πρόκειται για μία επιπλέον κοντή και ανθεκτική λάμα η οποία διαθέτει μία μικρή κυρτή κόψη, μία εγκοπή για καλώδια και χάλκινα σύρματα, μία πρισματική ακμή για ξεγύμνωμα χοντρών ηλεκτρικών καλωδίων καθώς και μία ίσια ακμή που είναι κάτι ανάμεσα σε καλέμι και ξύστρα. Με αυτή τη λάμα «γλυτώνει» το κανονικό μαχαίρι από οποιαδήποτε σκληρή χρήση, αφού ακόμα και αν θέλεις να ξύσεις τη σκουριά από μια μεταλλική επιφάνεια ή να κόψεις και να γυμνώσεις χοντρά ηλεκτρικά μονόκλωνα καλώδια, δεν χρειάζεται να ταλαιπωρήσεις την κανονική λάμα, η οποία έτσι παραμένει κοφτερή για πολύ μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Έχουμε σκεφτεί αρκετές φορές εάν υπάρχει κάτι που θα δεχόταν βελτίωση στο συγκεκριμένο πολυεργαλείο, όμως όσο κι αν το ψάχνουμε, δεν βρίσκουμε κάτι. Θα μπορούσε ίσως να πει κανείς ότι το μοναδικό σημείο στο οποίο θεωρητικά υστερεί από κάποια μοντέλα του ανταγωνισμού είναι στο ότι δεν μπορείς να ανοίξεις την λάμα του μαχαιριού με το ένα χέρι, όμως η αλήθεια είναι ότι αυτό δεν γίνεται εάν θέλουμε να διατηρήσουμε τις πολύ κομψές καμπύλες και το λεπτό προφίλ του συνόλου. Το μόνο που κάναμε εμείς ως μετατροπή και προσθήκη στο δικό μας πολυεργαλείο, είναι να βάλουμε ένα μικρό σημάδι με πορτοκαλί χρώμα στη ράχη της κύριας λάμας του μαχαιριού, έτσι ώστε να μην χρειάζεται να ψάχνουμε από ποιά από τις δύο πλευρές βρίσκεται το μαχαίρι μας όταν θέλουμε να το χρησιμοποιήσουμε. Λεπτομέρεια, ίσως, αλλά είναι ένα μικρό εργονομικό τρικ που κάνει λίγο πιο εύκολη και γρήγορη τη χρήση του εργαλείου μας. Κατά τα άλλα, δεν έχουμε τίποτα να πούμε, παρά να δηλώσουμε τον ενθουσιασμό μας για την ελβετική ποιότητα στην οποία θα συνεχίσουμε να βασιζόμαστε για πολλά χρόνια ακόμα, ή, τουλάχιστον, μέχρι η Victorinox να παρουσιάσει κάποιο επόμενο μοντέλο με νέα χαρακτηριστικά αλλά, σίγουρα, με την ίδια απαράμιλλη ποιότητα κατασκευής.
