Το όπλο του λαγοκυνηγού διαφέρει ανάλογα με το έδαφος, το υψόμετρο, τον τρόπο κυνηγίου, την ηλικία και την φυσική κατάσταση του κυνηγού και φυσικά ανάλογα με προσωπικές πεποιθήσεις, προτιμήσεις και μύθους της βλητικής…
Του Λεωνίδα Μητσιάλη
Ο λαγός κυνηγιέται στην χώρα μας σε τεράστια ποικιλία βιοτόπων και ως εκ τούτου οι τρόποι κυνηγίου του και τα μέσα διαφέρουν αρκετά. Σαφώς αυτό που μετράει πάνω απ’ όλα στο κυνήγι του λαγού είναι η αξία του κυνηγόσκυλου και η ικανότητα και εμπειρία του κυνηγού στο διάβασμα του τόπου, στην επιλογή των καρτεριών και στην εν γένει πρόβλεψη της συμπεριφοράς του θηράματος. Είναι πολύ συχνό φαινόμενο όμως οι λαγοκυνηγοί να απαξιώνουν πλήρως την κατάσταση του όπλου τους και την προσωπική τους εξάσκηση στη σκόπευση. Είναι γνωστό το ρητό «10 λίρες σκύλος και 1 λίρα όπλο», αλλά στην περίπτωση των λαγοκυνηγών, το ρητό… τερματίζεται, στην κυριολεξία, αφού κάποιοι ξοδεύουν εξωφρενικά ποσά για την απόκτηση του απόλυτου λαγόσκυλου ενώ το όπλο τους εξωτερικά βρίσκεται σε άθλια κατάσταση, γεμάτο γρατζουνιές, χτυπήματα και σκουριές. Αντίθετα το εσωτερικό του όπλου συνήθως είναι σε πολύ καλή κατάσταση, αφού ρίχνει απειροελάχιστα φυσίγγια τον χρόνο.
Εξάσκηση και βελτίωση
Εάν υπάρχει πρόσβαση σε σκοπευτήριο είναι εξαιρετικά σημαντικό για τον λαγοκυνηγό να το εκμεταλλευτεί για να αποκτήσει μία εξοικείωση με το όπλο του, να βελτιώσει την επώμισή του και τα αντανακλαστικά του, να προπονηθεί σε ποικιλία βολών διαφορετικών ταχυτήτων και αποστάσεων, να γνωρίσει τις διαφορετικές τεχνικές σκόπευσης και να εγκλιματιστεί στην αναγνώριση της απόστασης και την εφαρμογή της προσκόπευσης. Ταυτόχρονα, αν και δεν είναι λίγοι αυτοί που το κάνουν, μετά τη λήξη της περιόδου του λαγού, καλό είναι να ασχοληθούν και με το κυνήγι της τσίχλας, το οποίο είναι πολύ μεγάλο «σχολείο» για τον κυνηγό, προσφέροντας ουσιαστική εξάσκηση σε κάθε πιθανή τροχιά θηράματος. Το θέμα, είναι να βρει ο λαγοκυνηγός κάποιον τρόπο να εξασκηθεί και να βελτιώσει τις δεξιότητές του, πράγμα αδύνατον να συμβεί με τα λιγοστά φυσίγγια που θα ρίξει σε λαγούς μέσα στη σεζόν.
Το όπλο του λαγοκυνηγού διαφέρει ανάλογα με το έδαφος, το υψόμετρο, τον τρόπο κυνηγίου, την ηλικία και την φυσική κατάσταση του κυνηγού και φυσικά ανάλογα με προσωπικές πεποιθήσεις, προτιμήσεις και μύθους της βλητικής. Το κλασικό «λαγοτούφεκο», δηλαδή το μακρύκαννο δίκαννο με τα στενά τσοκ, μπορεί να είναι το ιδανικό όπλο για τον μερακλή παραδοσιακό κυνηγό των ανοιχτών καρτεριών και ταυτόχρονα ουσιαστικά άχρηστο για τον «αθλητή» κυνηγό που κυνηγάει «καβάλα» στα σκυλιά του σε πετρώδεις πλαγιές. Ανάλογα με τον τρόπο κυνηγίου λοιπόν διαφοροποιείται και το όπλο.
Στο καρτέρι
Στο κυνήγι με καρτέρι και ειδικά σε ανοιχτά μέρη το αυξημένο βάρος ενός μακρύκαννου όπλου προσφέρει σταθερότητα στη βολή και απορρόφηση του λακτίσματος από τις ισχυρές γομώσεις που προτιμώνται στις μεγάλες αποστάσεις. Η μακριά σκοπευτική ευθεία ευνοεί την ακριβή σκόπευση ενώ ακόμα και το μπροστόβαρο συνήθως ζύγισμα θεωρείται για αρκετούς πλεονέκτημα στις χαμηλές βολές, ενώ η αδράνεια των μακριών καννών βοηθάει τη συνέχιση της κίνησης μετά τον πυροβολισμό. Το μήκος καννών των 76 εκατοστών για τα δίκαννα και των 71 εκατοστών για τις καραμπίνες θεωρείται το πλέον κατάλληλο. Για τα τσοκ δεν θα γράψω ποια είναι τα ιδανικά, αφού είμαι της άποψης ότι το ιδανικό τσοκ το βρίσκουμε δοκιμάζοντας το φυσίγγι μας στην απόσταση που μας ενδιαφέρει. Δεν είναι σπάνιο να πάρουμε καλύτερες κατανομές και συγκεντρώσεις με ανοικτότερα τσοκ από το φουλ, ειδικά όσο αυξάνουμε το βάρος γόμωσης.
Φυσίγγια 36 -42 γραμμ.
Όσον αφορά το φυσίγγι των ανοικτών καρτεριών είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι κάθε μακρινή τουφεκιά πρώτα χάνει την αποτελεσματικότητά της από την κατανομή της και ύστερα από την κινητική της ενέργεια. Αυτό σημαίνει ότι εάν επιλέξουμε το φυσίγγι μας βασιζόμενοι κυρίως στην διάτρηση και αγνοώντας την ομοιογένεια της κατανομής, στις οριακές αποστάσεις ποντάρουμε περισσότερο σε κάποιο τυχερό σκάγι παρά στο τετραπλούν τραύμα που έχει αποδειχθεί ότι είναι το ιδανικό, ειδικά για θηράματα μεγέθους όπως του λαγού. Προσωπικά θεωρώ ότι η οριακή απόσταση συνδυασμού επαρκούς πυκνότητας κατανομής και κινητικής ενέργειας είναι τα 45 μέτρα με χρήση φυσιγγίου 36 έως 42 γραμμαρίων με σκάγια νο 4. Η χρήση πιο χοντρών σκαγιών αδυνατίζει την κατανομή, δεν προσφέρει κάτι ουσιαστικό έως τα 45 μέτρα, ενώ μακρύτερα από τα 45 μέτρα η επιτυχία εξαρτάται από το τυχερό σκάγι. Τα πιο ψιλά σκάγια αντιθέτως δεν έχουν επαρκή κινητική ενέργεια σ’ αυτά τα μέτρα. Στην επιλογή του κατάλληλου φυσιγγίου, ειδικά επειδή πολλοί λαγοκυνηγοί –καλώς- δεν τσιγκουνεύονται να πληρώσουν για την ποιότητα, καλό θα είναι να γνωρίζετε ότι στα αμερικάνικα φυσίγγια τα νούμερα των σκαγιών διαφέρουν από την ιταλική κλίμακα κατά ένα νούμερο. Έτσι το αμερικάνικο 5αρι είναι ιταλικό 4άρι, το αμερικάνικο 4άρι είναι το ιταλικό 3άρι και ούτω καθ’ εξής. Η ποιότητα των σκαγιών και ειδικά η σκληρότητά τους, η σφαιρικότητά τους και η επιφανειακή τους λείανση είναι εξαιρετικά σημαντική για την απαιτούμενη διάτρηση. Η υψηλή πρόσμιξη αντιμονίου στα σκάγια και η πιθανή επιμετάλλωση (επιχάλκωση ή επινικέλωση) είναι στοιχεία που σε συνδυασμό με τις ικανές αρχικές ταχύτητες της γόμωσης και την κινητική ενέργεια από την επιλογή του σωστού νούμερου σκαγιού θα εξασφαλίσουν την εις βάθος διάτρηση στο σώμα του λαγού και την άμεση καταβολή του.
Καβάλα στα σκυλιά
Το κυνήγι «καβάλα στα σκυλιά» έχει διαφορετικές απαιτήσεις από το όπλο του καρτεριού. Εδώ το πολύωρο κουβάλημα σε συνήθως δύσβατα εδάφη απαιτεί χαμηλότερο βάρος. Οι τουφεκιές είναι συνήθως σε κοντινές έως μεσαίες αποστάσεις, επομένως το μήκος καννών μπορεί να είναι μικρότερο: 66 έως 71 εκατοστά για τα δίκαννα και 61 έως 66 εκατοστά για τις καραμπίνες.
Τα τσοκ σε αυτό το κυνήγι έχουν διαφορετικό ρόλο. Δεν ψάχνουμε πλέον την μέγιστη πυκνότητα σε οριακές αποστάσεις αλλά την μέγιστη ωφέλιμη κατανομή στις κοντινές και μεσαίες βολές. Τα γραμμάρια της γόμωσης μπορούν να μειωθούν στα 32 έως 36, ενώ το νούμερο των σκαγιών μπορεί να πέσει μέχρι το και νο 6, ειδικά για το πρώτο φυσίγγι. Προσωπικά θεωρώ ιδανική γόμωση για αυτές τις συνθήκες τα 34 γραμμάρια νο 5 και το ιδανικό τσοκ αυτό που θα βάλει 100 τουλάχιστον σκάγια στον κύκλο των 76 εκατοστών στα 25 με 30 μέτρα, δηλαδή τον κύλινδρο στα περισσότερα όπλα.
Το κοντάκι
Ανεξάρτητα από τον τρόπο κυνηγίου, είναι απολύτως απαραίτητο το κοντάκι να ταιριάζει στο σωματότυπο και στον τρόπο επώμισης του κυνηγού. Ιδανικά θα έγραφα απλά «να ταιριάζει στο σωματότυπο» αφού η σωστή επώμιση είναι μία και θα πρέπει από εκεί να ξεκινάμε πάντα, αλλά λόγω επαγγέλματος έχω συναντήσει τόση ξεροκεφαλιά στις τάξεις των κυνηγών που το θεωρώ ουτοπία να προσπαθήσω να πείσω για την ανάγκη της σωστής εκπαίδευσης στην κυνηγετική σκόπευση και τα άπειρα οφέλη που πηγάζουν από αυτή. Τα ανοικτά μυαλά θα κάνουν αυτό που πρέπει, οι υπόλοιποι θα κάνουν αυτό που καταλαβαίνουν. Επειδή οι βολές είναι χαμηλές, με κατεύθυνση προς το έδαφος, το κοντάκι του λαγοτούφεκου διαφέρει από το κοντάκι γενικής κυνηγετικής χρήσης. Ένας πραγματικά καλός σκοπευτής δεν θα χρειαστεί εξειδικευμένο κοντάκι για το λαγό, αφού γνωρίζει πώς να σκύψει τον κορμό του με το σωστό τρόπο και πώς να επωμίσει χαμηλά και να ευθυγραμμιστεί τέλεια με τη σκοπευτική γραμμή του όπλου.
Για τους λιγότερο δεξιοτέχνες, το κοντάκι τους θα πρέπει να έχει λιγότερο μήκος από το ιδανικό κατά ένα εκατοστό περίπου, η μικρή και η μεγάλη κλίση του να είναι γενναιόδωρες ώστε το μάτι να κάθεται χαμηλά σε σχέση με τη ρίγα και το pitch (γωνία του πέλματος) να είναι αρκετό ώστε να ευνοεί τη σωστή έδραση του πέλματος στον ώμο στις χαμηλές επωμίσεις. Ένα τέτοιο κοντάκι πιθανόν θα μεταφέρει πιο έντονο λάκτισμα στον ώμο και το μάγουλο, αλλά θα διευκολύνει τη γρήγορη σκόπευση σε χαμηλούς στόχους.
Όσον αφορά την τεχνική σκόπευσης στο λαγό, ισχύουν οι ίδιοι βασικοί κανόνες κυνηγετικής σκόπευσης όπως παντού: Σωστή στάση, τέλεια ισορροπία, καλή επώμιση, κίνηση με όλο το σώμα και όχι με τα χέρια και φυσικά έντονη διόφθαλμη εστίαση αποκλειστικά στο στόχο και όχι στο στόχαστρο. Η ιδιαιτερότητα της σκόπευσης του λαγού είναι ότι λόγω χαμηλών βολών, η διατήρηση της σωστής ισορροπίας με το κορμί σκυμμένο είναι αρκετά δύσκολη υπόθεση. Ο κορμός πρέπει να γύρει προς τα εμπρός χωρίς να χαθεί η ισοζυγής ισορροπία στα πέλματα, που σημαίνει ότι οι γοφοί θα πρέπει να σπρωχτούν προς τα πίσω ώστε να χαμηλώσει ο ώμος με φυσικότητα. Για να σας βοηθήσω να καταλάβετε τη σωστή κίνηση, παρομοιάστε την με την κίνηση της υπόκλισης: Τα πέλματα κρατούν σταθερή την ισορροπία μας τη στιγμή που ο κορμός σκύβει και η λεκάνη μας κινείται αντίθετα από τον κορμό προς τα πίσω. Η ισορροπία των πελμάτων που προκύπτει με αυτόν τον τρόπο εξασφαλίζει ότι το κεφάλι δεν θα σηκωθεί από το κοντάκι κατά την περιστροφή του σώματος προς το στόχο και η τουφεκιά μας θα πάει με ακρίβεια εκεί που κοιτάμε. Θα σας πρότεινα να εξασκήσετε αυτή την τεχνική στο σπίτι ή και στο σκοπευτήριο αν μπορείτε μέχρι να την αισθάνεστε οικεία και να σας βγαίνει αυθόρμητα. Μάθετε να περιστρέφετε το όπλο με αίσθηση απόλυτης ισορροπίας στα πέλματά σας και σας υπόσχομαι ότι τα οφέλη ειδικά στις χαμηλές βολές θα είναι τεράστια.
