Γίνεται εύκολα αντιληπτό, ακόμα και σε αυτούς που δεν είναι κυνηγοί, ότι το επιλεκτικό κυνήγι ενός συγκεκριμένου θηράματος σε βοηθάει να αναπτύξεις απέναντί του έναν βαθύ σεβασμό. Λιγότερο αντιληπτό είναι αντιθέτως το γεγονός, ότι το κυνήγι με σκύλο φέρνει ακριβώς το ίδιο αποτέλεσμα.
Με ποιον τρόπο όμως το κυνήγι με σκύλο δίνει αξία στο θήραμα και συμβάλλει στη δημιουργία συναισθημάτων-σεβασμού για το ίδιο το αντικείμενο του κυνηγιού; Η απάντηση είναι σύνθετη. Στο κυνήγι με σκύλο αναπτύσσεται μια «τριάδα» βασισμένη πάνω στην έρευνα. Ο σκύλος είναι ο μεσάζοντας και μπροστά σε κάποια θηράματα, είναι συνεχώς εκτεθειμένος στις απρόβλεπτες αντιδράσεις που τα χαρακτηρίζουν. Αποτέλεσμα αυτής της διαδικασίας είναι, η μπεκάτσα να ασκεί μια δύναμη εκπαιδευτική – γοητευτική πάνω στο σκύλο. Με λίγα λόγια, η μπεκάτσα είναι αυτή που μαθαίνει το σκύλο, και ο σκύλος με τη σειρά του μαθαίνει τον κυνηγό. Έτσι, το κυνήγι της μπεκάτσας με το σκύλο φέρμας δίνει εξαιρετική αξία στη βελουδομάτα, διότι είναι βασισμένο σε απόλυτες ισορροπίες συμπεριφοράς και συγκινήσεων, ενώ η κυνηγετική αξία και ο σεβασμός μεγαλοποιούνται, από την επιθυμία που βρίσκεται μέσα σε κάθε αληθινό μπεκατσοκυνηγό, να μπορέσει να ξαναδώσει με ένα φύσημα το πέταγμα και πάλι στη βασίλισσά του για να μπορέσει γι’ άλλη μια φορά να ζήσει συγκινήσεις μαζί της.
Εμείς μπορούμε να κοιτάξουμε τον ουρανό, να εκτιμήσουμε τις μετεωρολογικές προβλέψεις και να δοκιμάσουμε. Ο σκύλος μας ακολουθεί και στηρίζεται σε εμάς με απόλυτη αφοσίωση, εφοδιασμένος με μνήμη και εκπαίδευση, προσπαθώντας να μας εξασφαλίσει τη συνάντηση με την μπεκάτσα. Σ’ αυτήν την τελευταία, εκλεπτυσμένο προϊόν της εξέλιξης, τέλεια μηχανή επιβίωσης, ζητάμε να είναι εκεί. Ή καλύτερα να εμφανιστεί στο ραντεβού. Ποια θα συναντήσουμε; Δεν το ξέρουμε, κι αυτό είναι ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του κυνηγιού μας. Μπαίνουμε στο δάσος χωρίς να ξέρουμε αν η μπεκάτσα θα είναι αρσενική ή θηλυκή, νεαρή ή ενήλικη. Ούτε γνωρίζουμε με ακρίβεια την προέλευσή της. Την περιμένουμε κατά μήκος του δρόμου, εκείνου της μετανάστευσής της, ο οποίος συμπίπτει με τα αγαπημένα μας μέρη. Γωνιές ενός κόσμου τον οποίο γνωρίζουμε καλά, όπου συχνά κρύβονται όμορφες στιγμές, αφού κάθε συνάντηση με την μπεκάτσα αποτελεί μια όμορφη ανάμνηση. Εμείς δεν ξέρουμε, αλλά ελπίζουμε και προετοιμαζόμαστε…
Υπάρχει μια ψυχολογική προετοιμασία από πλευράς του μπεκατσοκυνηγού; Θα έλεγα πως υπάρχει μια συναισθηματική προσμονή διαφορετική από κάθε άλλη κυνηγετική πράξη. Προετοιμαζόμαστε για την συνάντηση με μια άγνωστη, που ίσως μας έδωσε ένα ραντεβού. Ξέρουμε ότι θα πρέπει να πάμε αρκετές φορές και να γυρίσουμε πίσω χωρίς να την έχουμε δει. Να επαναλάβουμε τις ίδιες κινήσεις για ημέρες και εβδομάδες, εν αναμονή ανεπανάληπτων συναντήσεων. Πρέπει να παραδεχτούμε πως είμαστε τυχεροί. Η συναισθηματική προσμονή που εξασφαλίζει η κυνηγετική έξοδος για μπεκάτσες, είναι ένα ψυχολογικό ευ ζην και χωρίς υπερβολή, θα μπορούσαμε να την χαρακτηρίσουμε «θεραπεία της ψυχής».
Ο σκύλος είναι το μέσο για να καρπωθούμε το άλλο ζώο που έχει το ρόλο του θηράματος. Έχουμε δηλαδή ένα αρπακτικό ζώο εφοδιασμένο με εξελιγμένα εργαλεία (ο μπεκατσοκυνηγός) το οποίο βασίζεται σε ένα άλλο αρπακτικό ζώο επιλεγμένο (το μπεκατσόσκυλο) για να εντοπίσει ένα ζώο εφοδιασμένο με φτερά, όμοιο φαινομενικά με πολλά άλλα φτερωτά ζώα, αλλά προικισμένο με εξελιγμένα όσο και αρχαία φυσικά αξεσουάρ, όπως έναν αστρολάβο (είδος πυξίδας των παλαιών ναυτικών), ένα βαρόμετρο, ένα υπολογιστή ταξιδίου και μεγάλη λεπτότητα. Έχει δε ιδανικό μέγεθος και τέλεια ευελιξία ώστε ταυτόχρονα να είναι ελαφρύ, αραιό και συχνά ανεπαίσθητο.
Εμείς επιλέξαμε το σκύλο μας ελπίζοντας ότι θα γίνει ένας σπεσιαλίστας. Ένας σκύλος ο οποίος κινείται μέσα στη φύση αγνοώντας όλα αυτά που δεν έχουν σημασία, γιατί έχει στο μυαλό του μόνο εκείνη.
Κάποιος από εμάς μπορεί να πει ότι γνώρισε ή είχε ένα πραγματικό μπεκατσόσκυλο, ίσως σε καιρούς και τόπους καλύτερους από τους σημερινούς. Το μπεκατσόσκυλο που με τον τρόπο του αισθάνεται την άφιξη του φθινοπώρου και στριφογυρνάει μέσα στη φωλιά του, όπως εμείς στο κρεβάτι μας εκείνα τα βράδια πριν πάμε για κυνήγι, είναι το άλλο χαρακτηριστικό της κυνηγετικής μας δραστηριότητας. Και πρέπει να υπογραμμίζουμε την συναισθηματική αξία καθώς και την εκπληκτική σχέση ανάμεσα σε μας και το μπεκατσόσκυλο μας. Είναι δύσκολο να εξηγήσεις στο κόσμο τα μυστικά μιας σχέσης η οποία «χτίζεται» με τις χαρές και τις λύπες της καθημερινότητας κυνηγώντας μπεκάτσες. Ο σκύλος θα κάνει αυτό για το οποίο επιλέχθηκε, κυρίως σύμφωνα με την αγάπη, την κατανόηση και την φροντίδα που αισθάνεται γύρω του. Και θα βάλει πολύ πάθος.
Ένας σκύλος είναι σε θέση κατά την έρευνά του να επιλέξει μεταξύ των ζώων εκείνο το οποίο για εμάς αποτελεί προτεραιότητα; Είμαστε εμείς με την συναισθηματική μας φόρτιση αυτοί οι οποίοι επηρεάζουμε την έρευνά του, τον κόσμο του, ανταμείβοντάς τον με μια ξεχωριστή στοργή κάθε φορά που συναντάει μια μπεκάτσα;
Δεν είναι όμως μόνο αυτό. Είμαι πεπεισμένος ότι η μπεκάτσα είναι αυτή η οποία γοητεύει ένα συγκεκριμένο σκύλο και τον κάνει σπεσιαλίστα. Αυτός, έπειτα, γοητεύει εμάς με τις αντιδράσεις του και την συμπεριφορά του πάνω στο συγκεκριμένο θήραμα. Τελικά όλος αυτός ο συνδυασμός αλλεπάλληλων επιδράσεων καταλήγει πάνω μας. Και αυτό βασίζεται, όπως ήδη είπαμε, σ’ εκείνο τον αποκλειστικό παράγοντα που μόνο η μπεκάτσα διαθέτει: την αβεβαιότητα. Οι άγνωστες δηλαδή παράμετροι της μετανάστευσης, αλλά κυρίως οι απρόβλεπτες συμπεριφορές, ο εξαιρετικός μιμητισμός κ.ά. Κάθε μπεκάτσα είναι ένα μοναδικό ον, δεν αναπαράγεται, δεν εκτρέφεται και δεν υπόκειται κατά σε καμία ανθρώπινη επίδραση, η οποία θα μπορούσε να της αλλάξει τον τρόπο ζωής. Κουβαλάει μαζί της την άγρια φύση, αμόλυντη, χωρίς συμβιβασμούς συμπεριφοράς προερχόμενους από τον άνθρωπο. Ο σκύλος το ξέρει ή μάλλον το μαθαίνει, με πολύ σκληρά μαθήματα, διαμέσου αποτυχιών και απογοητεύσεων. Η μπεκάτσα διδάσκει στον σκύλο τα πιο σημαντικά πράγματα γι’ αυτήν, όχι όμως όλα. Το μπεκατσόσκυλο δε το κάνει μόνο για εμάς. Το κάνει και γιατί είναι γοητευμένο από αυτή, είναι παθιασμένο μαζί της.
Στην περίπτωση της μπεκάτσας πρέπει να πιστέψουμε σε μια διαφορετική σχέση μεταξύ σκύλου και θηράματος, βασισμένη στη μοναδικότητά της. Κάθε άλλο θήραμα το οποίο κυνηγιέται με σκύλο φέρμας έχει προβλέψιμες συμπεριφορές, περιορισμένες σε συγκεκριμένους τόπους, που καταγράφονται εύκολα μέσα στο χώρο – χρόνο ενός κυνηγιού. Η μπεκάτσα δε ξέρεις ποτέ τι θα κάνει. Ο σκύλος το ξέρει, είναι το πρώτο πράγμα που μαθαίνει.
Μόνο αυτή έχει τέτοια περιμετρική όραση. Μόνο αυτή έχει τέτοια ακοή που αν θέλει μπορεί να φύγει πολύ πριν την πλησιάσουμε. Γνωρίζετε άλλο θήραμα με τέτοιες πτητικές ικανότητες; Αυτή εμφανίζεται και εξαφανίζεται, ξανακάθεται. Λέγεται ότι ο σκύλος γίνεται σπεσιαλίστας όταν μπορεί να ξαναβρίσκει που ξανακάθισε. Εκεί όπου έχει μόλις ακουμπήσει ένα δάχτυλο του ποδιού της, αυτός είναι σε θέση να αντιληφθεί την στάση της, μέχρι να την ξαναβρεί, ακόμα μια φορά μέχρι τέλους. Δεν είναι μήπως αποπλάνηση αυτή; Η επιμονή του σκύλου, η αφοσίωσή του στο να την ξαναβρεί, δεν είναι χαρακτηριστικό ενός ατόμου εξαρτημένου; Μερικοί σκύλοι κινούνται στο δάσος ψάχνοντας γι’ αυτή, όχι μόνο αναγνωρίζοντας τα σημεία όπου την έχουν ξανασυναντήσει, αλλά και σε καινούργια μέρη ξέρουν ήδη που θα μπορούσε να βρίσκεται. Φαίνεται να αποκλείουν κάποια σημεία του δάσους, φαίνονται απρόθυμοι, αντιθέτως είναι σκύλοι που σκέφτονται και μετά επιλέγουν, και τελικά συναντούν όταν κανείς άλλος δεν συναντά. Είναι μια άλλη διάσταση. Είναι ένα άλλο επίπεδο κυνοφιλίας. Είναι κάτι φυλαγμένο μόνο για λίγους και τυχερούς.
Χρειάζεται να πιστεύουμε στο μυστήριο της μπεκάτσας με προσοχή και σεβασμό. Να σεβόμαστε τη ζωή και το θάνατό της. Να σκεφτόμαστε και να ζυγίζουμε κάθε κυνηγετική μας πράξη. Εδώ βρίσκεται η τρίτη και τελευταία παράμετρος που κάνει τόσο ιδιαίτερο το κυνήγι μας. Ο καθένας μας με την δική του κουλτούρα, τη δική του μόρφωση, τη δική του εμπειρία, τη δικιά του ιστορία, ζει το θάνατο της μπεκάτσας με ανάμεικτα συναισθήματα χαράς και λύπης. Σε όλους τους πραγματικούς μπεκατσοκυνηγούς υπάρχει η επιθυμία να της ξαναδώσουν τη ζωή με ένα φύσημα και να αρχίσουν από την αρχή. Δεν ξέρουμε καν από πού έρχεται η μπεκάτσα που πάμε να συναντήσουμε. Δεν ξέρουμε πόσες άλλες βρίσκονται εκεί κοντά ήσυχες, ακίνητες τόσο προσηλωμένες στην επιβίωση, που δεν αφήνουν καν την οσμή τους να διαχέεται. Ακίνητες, όπως το πρόσωπό μας όταν κρατάμε την μπεκάτσα στα χέρια μας αντανακλώντας τη ζωή μας μέσα στο μεγάλο μαύρο μάτι της.
Μπορούμε να γυρίσουμε σπίτι. Είναι μια ωραία στιγμή. Κούραση, ιδρώτας, κατάρες, συγκινήσεις. Τελικά γεννιέται μια βασανιστική μελαγχολία βάζοντάς τη μέσα στο γιλέκο. Αισθανόμαστε τη ζεστασιά ενός σώματος που ήρθε από μακριά για να μας δώσει τόσες ξεχωριστές και χειροπιαστές συγκινήσεις. Η μπεκάτσα δεν είναι ένα θήραμα, είναι μια ανάσα ζωής. Αν το σκεφτούμε καλά, μία από τις λίγες που μας έχουν απομείνει. Ο σκύλος δεν είναι ένα εργαλείο, αλλά ένας από εμάς. Εμείς, το ξαναείπα, είμαστε τυχεροί και θα είμαι λίγο κάθετος σε αυτό το σημείο. Όσοι δεν βλέπουν τα πράγματα έτσι δεν είναι πραγματικοί μπεκατσοκυνηγοί, απλά σκοτώνουν μπεκάτσες. Το αποτέλεσμα είναι το ίδιο, αλλά τα συναισθήματα και οι συγκινήσεις εντελώς διαφορετικές.
