Η φάσσα ασκεί μία ιδιαίτερη και μυστηριακή γοητεία στον κυνηγό. Είναι άραγε το όνομά της που είναι γένους θηλυκού, είναι το δυσπρόσιτο της περιοχής που κινείται, είναι η δυσκολία να τη συναντήσεις και να τη καταβάλεις ή είναι όλα αυτά μαζί που δημιουργούν τα συναισθήματα του ενθουσιασμού και της απογοήτευσης, της ικανοποίησης και της γκρίνιας, της έπαρσης και της κατήφειας.
Ντοπιάρα και μεταναστευτική
Η φάσσα με το επιστημονικό όνομα Columba Palumbus (περιστερά η λευκόλαιμος), ανήκει στις Περιστερίδες και είναι το μεγαλύτερο σε μέγεθος πουλί της οικογένειας. Τα ενήλικα άτομα έχουν χρώμα γκρι-μπλέ στο πάνω μέρος του σώματος. Ο λαιμός και το στήθος είναι γκριζωπά-μπορντό. Στο λαιμό και τον αυχένα έχει μία περιοχή με πράσινο-μωβ χρώμα και φέρει δύο λευκές ραβδώσεις σε κάθε πλευρά του λαιμού. Ένα άλλο χαρακτηριστικό που διαφοροποιεί τις φάσσες από τα άλλα περιστέρια είναι η εντυπωσιακή λευκή λωρίδα στα φτερά.Τα νεαρά άτομα έχουν πιο «θαμπό» χρωματισμό και λείπουν οι λευκές ραβδώσεις στο λαιμό.
Αποτελεί κοινότατο είδος σε όλη την Ευρώπη, εκτός της Ισλανδίας και της βόρειας Σκανδιναβίας και είναι είδος επιδημητικό (ενδημικό) ή αποδημητικό. Τα πουλιά που αναπαράγονται στην Σκανδιναβία και την ανατολική Ευρώπη είναι μεταναστευτικά. Αντίθετα στα Βρετανικά νησιά είναι ενδημικό είδος, με μεγάλη πληθυσμιακή πυκνότητα. Η φθινοπωρινή αποδημία ξεκινά στα μέσα Σεπτέμβρη και διαρκεί μέχρι τις αρχές του Νοέμβρη. Συμπίπτει δηλαδή χρονικά με την αποδημία των τσιχλίδων και όπως η τσίχλα έτσι και η φάσσα έχει ανάγκη στο ταξίδι της, τον ευνοϊκό βόρειο άνεμο. Στη χώρα μας υπάρχει και ως ντοπιάρικο, με μικρούς πληθυσμούς διάσπαρτους από την Θράκη μέχρι την Κρήτη, καθώς ευνοείται από το ορεινό ανάγλυφο της χώρας.
Εύκολη λεία η μοναχική
Οι φάσσες μεταναστεύουν σχηματίζοντας μεγάλα σμήνη. Με την εγκατάσταση στον τόπο που θα ξεχειμωνιάσουν, τα μεγάλα κοπάδια θα σπάσουν σε μικρότερα. Είναι αγελαίο πουλί και διαθέτει τα τυπικά γνωρίσματα του μέλους του κοπαδιού. Υπακούει στις εντολές του αρχηγού-οδηγού στις μετακινήσεις και φυλάει…σκοπιά σε ψηλό δένδρο, όταν το κοπάδι τρώει στο έδαφος. Αντίθετα η μοναχική φάσσα, η ξεκομένη από το κοπάδι, γίνεται εύκολη λεία για τον κυνηγό. Έτσι ακούγεται συχνά η φράση “ήλθε επάνω μου σαν…χαζή”
Στην…αναφαγιά καλό και το βελάνι
Ο βιότοπος της φάσσας στην Ελλάδα είναι κυρίως τα δάση φυλλοβόλων (βελανιδιές) και τα δάση μικτών και κωνοφόρων δένδρων. Είναι πουλί που τρώει με την ίδια ευκολία κάτω, στα οργωμένα ή θερισμένα χωράφια, αλλά και πάνω στα δένδρα και
τους θάμνους. Η τροφή της είναι αποκλειστικά φυτικής προέλευσης και περιλαμβάνει καλαμπόκι, σιτάρι, κριθάρι, καρυδάκι της οξιάς, βελανίδι και άλλους καρπούς και βλαστούς, χωρίς να υποτιμά τα φρούτα (μούρα, σύκα), τις πατάτες και τα τεύτλα. Πουλί του καρτεριού και του τίρου.
Το κυνήγι της φάσσας γίνεται αποκλειστικά με καρτέρι, τόσο κατά την πρωϊνή μετακίνηση των πουλιών για τροφή, όσο και στην απογευματινή επιστροφή για κούρνια. Καρτέρια επίσης στήνονται με επιμελημένες φυλάχτρες στις αποσιταριές
και στις θερισμένες κριθαριές και καλαμποκιές. Τα εγκατεστημένα χειμωνιάτικα πουλιά γίνονται πιο επιφυλακτικά από τη κυνηγετική πίεση που ασκείται, με αποτέλεσμαν να αλλάζουν τόπο κούρνιας και διαδρομές. Και αν ακόμα επιστρέψουν θα είναι μετά από μεγάλο διάστημα.
Αυτό το γνωρίζουν
καλά οι ντόπιοι φασσοκυνηγοί που ακολουθούν μία απλή και αποδοτική τακτική. Στήνουν περίτεχνες φυλάχτρες κοντά στα επισημασμένα δένδρα που πιάνουν οι φάσσες, περιμένουν υπομονετικά τα πουλιά να κλαρώσουν και με μονή τουφεκιά θα
πάρουν ένα και μόνο πουλί. Με τη μέθοδο αυτή το καρτέρι επαναλαμβάνεται, ακόμα και καθημερινά, χωρίς να προκαλεί ιδιαίτερη ενόχληση στα πουλιά.
Το μέγεθος και η ταχύτητα ξεγελούν τον κυνηγό
Η φάσσα είναι ταχύτατο πουλί και αλλάζει με ευκολία κατεύθυνση, χάρη στα μεγάλα και δυνατά φτερά που διαθέτει. Έτσι η προσκόπευση για μία επιτυχημένη βολή είναι απαραίτητη. Στο κοπάδι διαλέγουμε και σημαδεύουμε ένα πουλί, δεν ρίχνουμε στο σωρό με την βεβαιότητα ότι κάτι θα πέσει. Γιατί εννιά στις δέκα το μόνο που θα δούμε να πέφτει θα είναι μερικά…πούπουλα. Για τις γομώσεις και τα νούμερα σκαγιών διατυπώνονται πολλές απόψεις. Αυτό έχει να κάνει με την χαμηλή θερμοκρασία που επικρατεί στο χειμωνιάτικο κυνήγι, αλλά και με την απόσταση του στόχου. Έτσι υπάρχει μία πλούσια γκάμα με γομώσεις απλές και ημι-μάγκνουμ και σκάγια από Νο 5 μέχρι 8.
Κατά την προσωπική μου άποψη, οδηγός για την επιλογή των πυρομαχικών πρέπει να είναι ο σεβασμός στο θήραμα, με τις τουφεκιές στη σωστή απόσταση και όχι να επικρατεί ο ωχαδερφισμός του “ρίξτου όπου κι αν πετάει”, με αποτέλεσμα τους
άσκοπους τραυματισμούς.
Δεν προκαλεί ανησυχία
Οι πληθυσμοί της φάσσας στον ευρωπαϊκό χώρο κινούνται σε υψηλά επίπεδα και είναι ο λόγος που κατατάσσεται στα είδη ελάχιστης ανησυχίας. Τη δεκαετία του ΄70 η ετήσια θήρευση στην Ευρώπη αριθμούσε 4-5 εκατομύρια πουλιά, με το 1,5 εκατομύριο να θηρεύεται στα Πυρηναία, μεταξύ Γαλλίας και Ισπανίας. Στη Γερμανία και μόνο, από το 1990 μέχρι το 2005, η μέση ετήσια θήρευση ανερχόταν στα 750.000 άτομα.
